گنجور

غزل شمارهٔ ۱۸۷۹

آن بلبلم که باغ و بهارم دل خودست
آن طوطیم که آینه دارم دل خودست
دستم نمی رسد به گریبان ساحلی
زین بحر بیکنار کنارم دل خودست
هر مشکلی که بود گشودم به زور فکر
مانده است عقده ای که به کارم دل خودست
چون ماه چارده به سر خوان آفتاب
پیوسته رزق جان فگارم دل خودست
از دیگران چراغ نخواهد مزار من
کز سوز سینه شمع مزارم دل خودست
از شرم نیست بال و پر جستجو مرا
چون باز چشم بسته شکارم دل خودست
فارغ ز نور عاریه چون چشم روزنم
خورشید و ماه لیل و نهارم دل خودست
صائب به سرمه دگران نیست چشم من
روشنگر دو دیده تارم دل خودست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آن بلبلم که باغ و بهارم دل خودست
آن طوطیم که آینه دارم دل خودست
هوش مصنوعی: بلبل من و طوطی من هر دو نمایانگر دلم هستند؛ بلبل، شادابی و زیبایی باغ و بهار را نشان می‌دهد و طوطی هم به نوعی نماینده روح و دل من است.
دستم نمی رسد به گریبان ساحلی
زین بحر بیکنار کنارم دل خودست
هوش مصنوعی: دست من به دستیابی به ساحل نمی‌رسد، چون دل من در این دریا بی‌کران به خودم وابسته است.
هر مشکلی که بود گشودم به زور فکر
مانده است عقده ای که به کارم دل خودست
هوش مصنوعی: هر مشکل و سختی که پیش آمد را با تلاش و تفکر پشت سر گذاشتم، اما هنوز یک مسئله باقی مانده که به ذهنم فشار می‌آورد و آن دل‌مشغولی‌های درونی خودم است.
چون ماه چارده به سر خوان آفتاب
پیوسته رزق جان فگارم دل خودست
هوش مصنوعی: وقتی که ماه کامل در آسمان ظاهر می‌شود و به نور خورشید می‌پیوندد، زندگی من به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد و دل من در جستجوی رزق و روزی است.
از دیگران چراغ نخواهد مزار من
کز سوز سینه شمع مزارم دل خودست
هوش مصنوعی: دیگران از روشنایی‌های قبر من بهره‌ای نخواهند برد، زیرا شمع قبر من از عشق و درد درون خودم روشن است.
از شرم نیست بال و پر جستجو مرا
چون باز چشم بسته شکارم دل خودست
هوش مصنوعی: از روی شرم و حیا نمی‌توانم به جستجوی خود بپردازم؛ زیرا مانند پرنده‌ای که چشمش بسته است، دل من هم آنچه را که می‌خواهم، نمی‌بیند.
فارغ ز نور عاریه چون چشم روزنم
خورشید و ماه لیل و نهارم دل خودست
هوش مصنوعی: اگر از نور و روشنایی دیگران بی‌نیاز شوم، مانند روز من که با نور خورشید و ماه در شب و روز روشن است، اما دل من تنها متعلق به خودم است.
صائب به سرمه دگران نیست چشم من
روشنگر دو دیده تارم دل خودست
هوش مصنوعی: چشم من تنها و روشن نیست، بلکه دل پر از غم و تاریکی من است که به سوی دیگران نگریسته و تسلی می‌جوید.