گنجور

غزل شمارهٔ ۱۸

من ملایم کردم از آه آسمانِ سخت را
نرم از آتش می‌توان کردن کمانِ سخت را
سختیِ ایام را مردن تلافی می‌کند
عذرخواهی هست چون مغز استخوانِ سخت را
گر نمی‌گردید پیدا، مصرفی چون بیستون
ما چه می‌کردیم چون فرهاد، جانِ سخت را
سختیی کان نیست ذاتی، زود زایل می‌شود
می توان کردن به آبی نرم، نانِ سخت را
نرمتر از مغز گردانید در کامِ هما
زورِ بازویِ قناعت، استخوانِ سخت را
نیست حرفِ نرم را تأثیر در آهن‌دلان
ناوک از فولاد می‌باید نشانِ سخت را
قسمتِ منصور از دارِ فنا خمیازه بود
من کشیدم گوش تا گوش این کمانِ سخت را
نالهٔ گرمی اگر صائب به فریادم رسد
می کنم نرم آن دلِ نامهربانِ سخت را

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

من ملایم کردم از آه آسمانِ سخت را
نرم از آتش می‌توان کردن کمانِ سخت را
هوش مصنوعی: من با آه و ناله‌ای که به آسمان می‌زنم، سختی‌های زندگی را نرم و آسان می‌کنم، و همچنین می‌توانم از آتش، کمان‌هایی را بسازم که به راحتی خم شوند.
سختیِ ایام را مردن تلافی می‌کند
عذرخواهی هست چون مغز استخوانِ سخت را
هوش مصنوعی: سختی‌های زندگی با مرگ جبران می‌شود، مانند عذری که به خاطر درد و رنجی که در مغز استخوان‌ است، بیان می‌شود.
گر نمی‌گردید پیدا، مصرفی چون بیستون
ما چه می‌کردیم چون فرهاد، جانِ سخت را
هوش مصنوعی: اگر گنجینه‌های زیبای دنیا به چشم نمی‌آمدند، ما چه کار می‌کردیم که مانند فرهاد، با عشق و سختی جان خود را فدای آنها کنیم؟
سختیی کان نیست ذاتی، زود زایل می‌شود
می توان کردن به آبی نرم، نانِ سخت را
هوش مصنوعی: مشکلاتی که ذاتاً وجود ندارند، به سرعت از بین می‌روند. می‌توان با آب نرم، نان سخت را نرم کرد.
نرمتر از مغز گردانید در کامِ هما
زورِ بازویِ قناعت، استخوانِ سخت را
هوش مصنوعی: این جمله به معنای این است که قناعت و رضایت از زندگی می‌تواند حتی سخت‌ترین و دشوارترین امور را به آسانی و نرمش تبدیل کند. در واقع، با داشتن توانایی قناعت، می‌توان بر سختی‌ها غلبه کرد و آنها را به راحتی پذیرفت.
نیست حرفِ نرم را تأثیر در آهن‌دلان
ناوک از فولاد می‌باید نشانِ سخت را
هوش مصنوعی: کلام ملایم و نرم اثر نمی‌گذارد بر دل‌های سخت و محکم؛ برای آن‌ها باید نشانه‌ای از سختی و استحکام ارائه داد.
قسمتِ منصور از دارِ فنا خمیازه بود
من کشیدم گوش تا گوش این کمانِ سخت را
هوش مصنوعی: در زندگی که به زوال و فنا می‌انجامد، مقدر بوده که من از نعمت‌ها و سختی‌ها بهره‌مند شوم. من تمام تلاشم را به کار بسته‌ام تا این چالش‌ها را به خوبی تحمل کنم.
نالهٔ گرمی اگر صائب به فریادم رسد
می کنم نرم آن دلِ نامهربانِ سخت را
هوش مصنوعی: اگر صدای دل‌انگیز من به گوش محبوبم برسد، می‌توانم آن دل سرد و بی‌رحم را نرم و ملایم کنم.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۸ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1397/10/17 00:01
صالح ملک

نرم از آتش توان* کردن... صحیح است طبق وزن.

1398/01/30 02:03
آرمین

دربیت چهارم، زایل می شود صحیح است.

1402/05/03 15:08
سارا ‌ ‌

سلام. منظور از بیت ۷ چی هست؟