غزل شمارهٔ ۱۷۲۲
خزان بیجگران نوبهار مردان است
به تیغ غوطه زدن سبزه زار مردان است
جهان پر شر و شورست بحر مواجی
که لنگرش قدم پایدار مردان است
ز فوت کام جهان بر جگر بنه دندان
که پشت دست گزیدن نه کار مردان است
به سیلیی که زند روزگار، خندان باش
که سکه زر کامل عیار مردان است
ربودن از دهن تیغ بوسه سیراب
شعار بیجگران نیست، کار مردان است
به شمع عاریتی نیست خاکشان محتاج
ز سوز سینه چراغ مزار مردان است
اگر چه قاف به خود چیده است تمکینی
سبک چو کاه ز کوه وقار مردان است
ستاره ای که نلرزد به خود ز بیم زوال
چراغ دیده شب زنده دار مردان است
ز زخم تیغ حوادث چو بیدلان مگریز
که دل دو نیم چو شد ذوالفقار مردان است
در آن مقام که باید گزید دشمن را
زبان خویش گزیدن شعار مردان است
ز صید مردم اگر ناقصان نشاط کنند
شکار خلق نگشتن شکار مردان است
طلا شده است مس هر که در جهان صائب
ز پرتو نظر خوش عیار مردان است
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خزان بیجگران نوبهار مردان است
به تیغ غوطه زدن سبزه زار مردان است
هوش مصنوعی: پاییز برای بیزبانان همچون بهار برای مردان است؛ در واقع، غوطهور شدن در طبیعت سرسبز و زیبا، نشانهای از قدرت و عظمت مردان به شمار میآید.
جهان پر شر و شورست بحر مواجی
که لنگرش قدم پایدار مردان است
هوش مصنوعی: دنیا پر از آشفتگی و هیجان است، مانند دریایی که امواجش بسیارند و تنها مردانی که قدمهای ثابت و استواری دارند میتوانند بر آن پا بگذارند.
ز فوت کام جهان بر جگر بنه دندان
که پشت دست گزیدن نه کار مردان است
هوش مصنوعی: از دست دادن لذتهای زندگی را بر دل خود نگذارید و خاطر جمع باشید که زخم زبان زدن به دیگران کار درستی نیست.
به سیلیی که زند روزگار، خندان باش
که سکه زر کامل عیار مردان است
هوش مصنوعی: در برابر مشکلات و چالشهای زندگی، لبخند بزن و شاد باش؛ زیرا این سختیها نشاندهنده ارزش واقعی انسانها هستند.
ربودن از دهن تیغ بوسه سیراب
شعار بیجگران نیست، کار مردان است
هوش مصنوعی: گرفتن لبخند و بوسه از کسی کار کسانی نیست که تنها به ظاهر اهمیت میدهند، بلکه کار افرادی است که از دل و احساسات واقعی برخوردارند و برای این کار لیاقت و شجاعت دارند.
به شمع عاریتی نیست خاکشان محتاج
ز سوز سینه چراغ مزار مردان است
هوش مصنوعی: شمعی که به دیگران قرض داده شده، نیازمند خاک نیست، بلکه روشنایی مزار مردان از آتش دل آنها تأمین میشود.
اگر چه قاف به خود چیده است تمکینی
سبک چو کاه ز کوه وقار مردان است
هوش مصنوعی: اگر چه قافیه به زیبایی انتخاب شده، اما سبکی و راحتی آن مانند سبکی کاه است که از ارتفاع کوه پایین میافتد و وقار و سنگینی مردان را تحت تاثیر قرار میدهد.
ستاره ای که نلرزد به خود ز بیم زوال
چراغ دیده شب زنده دار مردان است
هوش مصنوعی: ستارهای که به خاطر ترس از نابودی نمیلرزد، نشانهای از امید و زندگی است و نشان از دیدگاه روشن و پایدار مردانی دارد که شب را زندگی میکنند.
ز زخم تیغ حوادث چو بیدلان مگریز
که دل دو نیم چو شد ذوالفقار مردان است
هوش مصنوعی: از زخمهای زندگی فرار نکن، زیرا دلهایی که درد میکشند، شبیه به شمشیرهای جنگ مردان هستند.
در آن مقام که باید گزید دشمن را
زبان خویش گزیدن شعار مردان است
هوش مصنوعی: در جایگاهی که نیاز است تا به دشمن خود پاسخ دهیم، انتخاب زبان خودمان نشان دهنده شجاعت و اراده مردان است.
ز صید مردم اگر ناقصان نشاط کنند
شکار خلق نگشتن شکار مردان است
هوش مصنوعی: اگر ناقصان در شکار مردم شاد باشند، پس شکار کردن دیگران فقط مربوط به مردان نیست.
طلا شده است مس هر که در جهان صائب
ز پرتو نظر خوش عیار مردان است
هوش مصنوعی: هر کسی در این دنیا که به زیبایی و صفات نیکو مردان فاضل نظر کند، ارزش و شخصیتش ارتقا مییابد و از حالت عادی به مقام بالاتری میرسد.

صائب