گنجور

غزل شمارهٔ ۱۷۱۳

فراغ بال طمع کردن از فلک خام است
که فلس ماهی این بحر حلقه دام است
مرو ز میکده بیرون، که در جهان خراب
ز روزنی که نسیمی به دل خورد جام است
صفای وقت ز صافی کشان مجو زنهار
که این وظیفه رندان دردی آشام است
ز تازه رویی جاوید می توان دانست
که سرو فارغ از اندیشه سرانجام است
نصیب پاک دهانان بود حلاوت عیش
شکر ز چرب زبانی حصار بادام است
چه لازم است قفس را شکسته دل کردن؟
ترا که وقت پرواز تا لب بام است
به لب خموش و به دل باش صد زبان صائب
که شکر نعمت ظاهر تمام ابرام است

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

فراغ بال طمع کردن از فلک خام است
که فلس ماهی این بحر حلقه دام است
هوش مصنوعی: خواستن آرامش و رهایی از آسمان، امیدی بی جاست، زیرا فلس ماهی در این دریا، خود نشانه‌ای از دام و تله است.
مرو ز میکده بیرون، که در جهان خراب
ز روزنی که نسیمی به دل خورد جام است
هوش مصنوعی: از میکده بیرون نرو، چون در این دنیا که خراب و ویرانه است، از روزنه‌ای که نسیمی به دل می‌خورد، جامی وجود دارد.
صفای وقت ز صافی کشان مجو زنهار
که این وظیفه رندان دردی آشام است
هوش مصنوعی: زمان و حال خوش را از افرادی که به آرامی و صداقت رفتار می‌کنند، طلب نکن؛ چون این کار مخصوص رندان و اهل درد است که به دنبال شادی و لذت‌اند.
ز تازه رویی جاوید می توان دانست
که سرو فارغ از اندیشه سرانجام است
هوش مصنوعی: از شادابی و تازگی چهره جاوید، می‌توان فهمید که سرو در نهایت از نگرانی‌ها آزاد است.
نصیب پاک دهانان بود حلاوت عیش
شکر ز چرب زبانی حصار بادام است
هوش مصنوعی: مردان با زبان پاک و موثر، لذت زندگی را به دست می‌آورند؛ در حالی که افراد معجونی از شیرینی و خوشمزگی را تنها به دلیل برخورداری از خوش‌زبانی و ترفندهای سخن می‌سازند.
چه لازم است قفس را شکسته دل کردن؟
ترا که وقت پرواز تا لب بام است
هوش مصنوعی: چرا باید قفس را بشکنیم و دلمان را از قید و بند آزاد کنیم وقتی که تو فقط در آستانه پرواز هستی و هنوز به اوج نرسیده‌ای؟
به لب خموش و به دل باش صد زبان صائب
که شکر نعمت ظاهر تمام ابرام است
هوش مصنوعی: به زبان بیاوری خاموش باش و در دل صدها زبان داشته باش، چرا که شکرگزاری از نعمت‌ها در ظاهر، نیازمند نمایاندن آنهاست.