صائبغزل شمارهٔ ۱۶۹۷
نه انجم است که زینت فروز نه فلک است
که بر صحیفه افلاک، نقطه های شک است
تغافلی که به حال کسی بود مخصوص
هزار بار به از التفات مشترک است
حریف ناله نه ای، در گذر ز صحبت من
که ماجرای من و وصل، آتش و نمک است
به هوش باش نسازی طعام خود را شور
که شعر همچو طعام، استعاره چون نمک است
همین خط است که باطل ز حق جدا سازد
وگرنه حسن زن و مرد، هر دو مشترک است
کلام خویش به هر بیخرد مخوان صائب
سخن وظیفه جان است و روزی ملک است
غزل شمارهٔ ۱۶۹۶: ز ابر اگر چه هوای بهار ناصاف استغزل شمارهٔ ۱۶۹۸: ز ملک و مال، دل بی نیاز ما سبک است
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نه انجم است که زینت فروز نه فلک است
که بر صحیفه افلاک، نقطه های شک است
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که نه ستارهها بهعنوان زینتافزا وجود دارند و نه آسمان بهعنوان قلمی برای نوشتن بر این کائنات، بلکه در واقع این نشانهها و علامتها بیانگر تردید و شک هستند.
تغافلی که به حال کسی بود مخصوص
هزار بار به از التفات مشترک است
هوش مصنوعی: توجه نکردن به حال دیگران و غفلت از مشکلات آنها، هزار بار بهتر از این است که به طور مشترک به احساسات و مشکلات دیگران توجه کنیم.
حریف ناله نه ای، در گذر ز صحبت من
که ماجرای من و وصل، آتش و نمک است
هوش مصنوعی: تو که رنج من را نمیفهمی و نمیتونی به حرفهای من گوش بدی، بهتر است از کناری عبور کنی. زیرا داستان من و وصل معشوق، پر از سوز و تلخی است.
به هوش باش نسازی طعام خود را شور
که شعر همچو طعام، استعاره چون نمک است
هوش مصنوعی: هوش خود را از دست نده و به طعام خود شور نزن، زیرا شعر مانند طعام است و استعاره مانند نمک میباشد.
همین خط است که باطل ز حق جدا سازد
وگرنه حسن زن و مرد، هر دو مشترک است
هوش مصنوعی: همین مرز و تفاوت است که نیک و بد را از یکدیگر جدا میکند و در غیر این صورت، زیبایی و خوبی در زن و مرد هر دو وجود دارد.
کلام خویش به هر بیخرد مخوان صائب
سخن وظیفه جان است و روزی ملک است
هوش مصنوعی: هرگز نباید سخنان خود را با افرادی که درک درستی ندارند به اشتراک بگذاری، چون اینکه چه میگویی، برای روح تو بسیار اهمیت دارد و به نوعی تامین کننده نیازهای توست.