گنجور

غزل شمارهٔ ۱۶۸۲

مگیر غفلت خود سهل اگر چه یک نظرست
که تخم دوزخ عالم گداز یک شررست
میان خرمن گل غوطه چون تواند زد؟
هنوز بلبل ما در حجاب بال و پرست
به قرب ظاهری از وصل فیض نتوان برد
بیاض چشم صدف از ندیدن گهرست
شکفته باش که در حلقه رضاکیشان
جبین گشاده چو افتاد از بلا سپرست
نفس درازی بلبل دلیل بیدردی است
که در جگر شکند ناله ای که با اثرست
ز حرف سخت ندارند باک بی ثمران
که سنگ را سر پیوند نخل بارورست
مریز خار به راه من ای سیاه درون
که خون در آبله اهل درد نیشترست
فغان که رشته بی پا و سر نمی داند
که آب و رنگ و جودش ز پرتو گهرست
اگر چه عشق فتاده است لامکان پرواز
خیال صائب ما را بلندی دگرست

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مگیر غفلت خود سهل اگر چه یک نظرست
که تخم دوزخ عالم گداز یک شررست
هوش مصنوعی: بی‌توجهی به خود را آسان مپندار، چون حتی یک نگاه هم می‌تواند باعث شود تا دانه‌های آتش جهنم در دل تو بکارند و آن را سوزانند.
میان خرمن گل غوطه چون تواند زد؟
هنوز بلبل ما در حجاب بال و پرست
هوش مصنوعی: در میان انبوه گل‌ها، چگونه می‌توان پرواز کرد؟ هنوز بلبل ما در پوشش بال و پر خود پنهان است.
به قرب ظاهری از وصل فیض نتوان برد
بیاض چشم صدف از ندیدن گهرست
هوش مصنوعی: برای دستیابی به قرب ظاهری و ظاهری از ارتباط با نعمت‌ها نمی‌توان به سادگی به بی‌خبری از گوهری که در صدف نهفته است، اشاره کرد. این به این معناست که وقتی به عمق وجود و حقیقتی نرسیده‌ایم، تنها به ظواهر اکتفا کردن، ما را از درک زیبایی‌های واقعی محروم می‌کند. ما باید فراتر از ظاهر برویم تا به معنا و ارزش واقعی دست پیدا کنیم.
شکفته باش که در حلقه رضاکیشان
جبین گشاده چو افتاد از بلا سپرست
هوش مصنوعی: شکوفا باش که در برابر محبت آنها، چون سپری از مشکلات دور می‌شوی و پیشانی‌ات را می‌گشایی.
نفس درازی بلبل دلیل بیدردی است
که در جگر شکند ناله ای که با اثرست
هوش مصنوعی: بلبل که بدون درد و رنج ناله می‌کند، نشان‌دهنده این است که او هیچ دردی را در دل ندارد، در حالی که ناله‌ای که از دل شکسته بر می‌خیزد، اثر واقعی و عمیقی دارد.
ز حرف سخت ندارند باک بی ثمران
که سنگ را سر پیوند نخل بارورست
هوش مصنوعی: افراد بی ارزش و ناکارآمد از سخنانی که دشوار و سنگین است، هراسی ندارند؛ زیرا مانند درخت نخل که با سنگ پیوند داده می‌شود، می‌توانند به باروری و شکوفایی دست یابند.
مریز خار به راه من ای سیاه درون
که خون در آبله اهل درد نیشترست
هوش مصنوعی: به سر راه من، ای کسی که درونت تاریک است، خار نریز؛ زیرا برای اهل درد، خون درون آبله‌ها درد بیشتری دارد.
فغان که رشته بی پا و سر نمی داند
که آب و رنگ و جودش ز پرتو گهرست
هوش مصنوعی: آه و ناله می‌کنم که رشته‌ای که نه پا دارد و نه سر، نمی‌داند که وجودش از نوری ناشی می‌شود که از گوهر گرفته شده است.
اگر چه عشق فتاده است لامکان پرواز
خیال صائب ما را بلندی دگرست
هوش مصنوعی: هرچند عشق باعث شده که جایی برای پرواز خیال ما نماند، اما ما هنوز به ارتفاعات دیگری دست پیدا کرده‌ایم.