صائبغزل شمارهٔ ۱۶۷۶
ازان به خاطر من ترک کار دشوارست
که بار دوش توکل شدن به دل بارست
اثر گذار اگر عمر جاودان خواهی
که زندگانی هر کس به قدر آثارست
ازان به تلخی هجر از وصال ساخته ام
که رعشه دارم و این جام سخت سرشارست
امید هست که شیرازه گهر گردد
ز تار و پود جهان رشته ای که هموارست
شد از شکست خریدار، توتیا گهرم
همان ز ساده دلی تشنه خریدارست
ازان همیشه بود وقت می پرستان خوش
که هر کجا که غمی هست رزق هشیارست
تو بی دریغ به ویرانه گنج می بخشی
وگرنه درد ترا دل کجا سزاوارست؟
نفس شمرده زنان راست دل بجا صائب
چمن صحیح بود تا نسیم بیمارست
جواب آن غزل آصفی است این صائب
زمانه ای است که هر کس به خود گرفتارست
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ازان به خاطر من ترک کار دشوارست
که بار دوش توکل شدن به دل بارست
هوش مصنوعی: به خاطر من، ترک کار دشوار سخت است، زیرا اینکه به توکل بر دل، تنها بار سنگینی است.
اثر گذار اگر عمر جاودان خواهی
که زندگانی هر کس به قدر آثارست
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی عمر تو پایدار و جاودان باشد، باید توجه کنی که زندگی هر فرد به اندازه اثری که از خود به جا می‌گذارد، ارزشمند است.
ازان به تلخی هجر از وصال ساخته ام
که رعشه دارم و این جام سخت سرشارست
هوش مصنوعی: به خاطر تلخی جدایی از وصال، احساس سردرگمی و بی‌قراری دارم، در حالی که این لیوان پر از شراب به شدت پر است.
امید هست که شیرازه گهر گردد
ز تار و پود جهان رشته ای که هموارست
هوش مصنوعی: امید دارم که این دنیای پر تردد و بی‌نظم، به مانند یک چیزی ارزشمند و یگانه، در هم تنیده شود و نظم و زیبایی به خود بگیرد.
شد از شکست خریدار، توتیا گهرم
همان ز ساده دلی تشنه خریدارست
هوش مصنوعی: از شکست و ناامیدی طلبکاران، من همچون دانه قیمتی می‌درخشم، ولی این درخشندگی حاصل سادگی و گاهی طمع کسانی است که به دنبال من هستند.
ازان همیشه بود وقت می پرستان خوش
که هر کجا که غمی هست رزق هشیارست
هوش مصنوعی: در هر زمانی که افرادی به می پرداختند، خوشحال بودند، زیرا هر جا که غم و اندوهی وجود داشت، روزی و روزگار برای هشیاران و آگاهان فراهم بود.
تو بی دریغ به ویرانه گنج می بخشی
وگرنه درد ترا دل کجا سزاوارست؟
هوش مصنوعی: تو بدون هیچ تردیدی به ویرانه‌ای که دیگر ارزشی ندارد، نیکی و ثروت می‌دهی، اما آیا دل تو واقعا لایق این درد و غم است؟
نفس شمرده زنان راست دل بجا صائب
چمن صحیح بود تا نسیم بیمارست
هوش مصنوعی: نفس‌های آرام و شمرده‌ای که از دل راست و صادق برمی‌خیزند، در باغی که نسیمش ناآرام و بیمار است، بسیار به‌جا و شایسته هستند.
جواب آن غزل آصفی است این صائب
زمانه ای است که هر کس به خود گرفتارست
هوش مصنوعی: این شعر به این موضوع اشاره دارد که در این زمانه، هر فردی درگیر مشکلات و مسائل خود است و از دیگران دوری می‌کند. این وضعیت به نوعی نشان‌دهنده تنهایی و سختی‌های زندگی است که هر کس به نوعی با آن دست و پنجه نرم می‌کند.
حاشیه ها
1398/05/09 15:08
منظور از آصفی، آصفی هروی قهستانی است که دیوانش نیز چاپ شده است.
1399/06/28 17:08
مصرع آخر این غزل تضمینی‌ست از غزل آصفی هروی، که بیت مزبور به قرار زیر است:
تو هم در آینه حیرانِ حُسنِ خویشتنی
زمانهایست که هرکس به خود گرفتار است...
و جالب اینجاست که مصرع اول همین بیت از آصفی هروی، خود تضمینی‌ست از غزل سعدی
1401/12/28 16:02
سفید
که هر کجا که غمی هست رزق هشیار است...!
.
زمانهایست که هر کس به خود گرفتار است...