صائبغزل شمارهٔ ۱۶۶۹
ز سادگی است به فرزند هر که خرسندست
که مادر و پدر غم، وجود فرزندست
دل درستی اگر هست آفرینش را
همان دل است که فارغ ز خویش و پیوندست
شب آنچه مردم غافل ستاره می دانند
ز آتش جگر ما شراره ای چندست
سخن شمرده و سنجیده گوی بی سوگند
که شاهد سخنان دروغ، سوگندست
به زیر خاک، غنی را به مردم درویش
اگر زیادتی هست، حسرتی چندست
به شوربختی ازان دل نهاده ام که نمک
برای تلخی بادام بهتر از قندست
مرا به حلقه صحبت مخوان ز تنهایی
که نخل خوش ثمر من غنی ز پیوندست
مخور فریب شکرخند عیش چون طفلان
که روی صبح به خون شسته شکرخندست
به عشرت ابدی برده است پی صائب
به قسمت ازلی هر دلی که خرسندست
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ز سادگی است به فرزند هر که خرسندست
که مادر و پدر غم، وجود فرزندست
هوش مصنوعی: به خاطر سادگی، هر کسی که از فرزندش خوشحال است باید بداند که وجود فرزند، باری از غم‌های مادر و پدر است.
دل درستی اگر هست آفرینش را
همان دل است که فارغ ز خویش و پیوندست
هوش مصنوعی: اگر دلی پاک و درست وجود داشته باشد، آن دل همان دلی است که از خودش و ارتباطاتش آزاد است و به دور از وابستگی‌هاست.
شب آنچه مردم غافل ستاره می دانند
ز آتش جگر ما شراره ای چندست
هوش مصنوعی: فردا شب، مردم در غفلت خود به ستاره‌ها نگاه می‌کنند، اما نمی‌دانند که در دل ما آتش درد و غم وجود دارد که شعله‌ور است.
سخن شمرده و سنجیده گوی بی سوگند
که شاهد سخنان دروغ، سوگندست
هوش مصنوعی: با دقت و حساب شده صحبت کن و نیازی به قسم خوردن نیست؛ زیرا قسم دادن نه دلیل راست‌گویی است و نه می‌تواند بر صداقت کلامت گواهی دهد.
به زیر خاک، غنی را به مردم درویش
اگر زیادتی هست، حسرتی چندست
هوش مصنوعی: مردان ثروتمند در زیر خاک به وضعیتی دچار می‌شوند که برای افراد فقیر حسرت و اندوهی ایجاد می‌کند. اگرچه ثروت و دارایی ممکن است زیاد باشد، اما در نهایت همه به یک سرنوشت مشترک دچار می‌شوند.
به شوربختی ازان دل نهاده ام که نمک
برای تلخی بادام بهتر از قندست
هوش مصنوعی: من از روی ناچاری به دل خود اعتماد کرده‌ام که نمک برای تلخی بادام از قند بهتر است.
مرا به حلقه صحبت مخوان ز تنهایی
که نخل خوش ثمر من غنی ز پیوندست
هوش مصنوعی: مرا به جمع خود نیاور، چون در تنهایی خود به ثمر می‌رسم و میوه‌های خوبم به ارتباط و پیوند وابسته است.
مخور فریب شکرخند عیش چون طفلان
که روی صبح به خون شسته شکرخندست
هوش مصنوعی: فریب لبخندهای شیرین و خوشایند را نخور، زیرا مانند کودکان، صبح در حالی که آسمان خونین است، لبخند به لب دارد.
به عشرت ابدی برده است پی صائب
به قسمت ازلی هر دلی که خرسندست
هوش مصنوعی: در خوشی‌های جاودانه، هر دلی که راضی و خوشحال است، به سرنوشت ازلی خودش رسیده است.