صائبغزل شمارهٔ ۱۵۰۸
تا جنون انجمن افروز دل خونین است
دیده شیر مرا شمع سر بالین است
خون خور و مهر به لب زن که درین عبرتگاه
نفس نافه ز خونین جگری مشکین است
در و دیوار چمن مست شد از خنده گل
این چه شوری است که با این می لب شیرین است
این نه لاله است که از مستی سودازدگان
دامن دشت جنون پر ز کف خونین است
سرخی چشم من از خجلت بی اشکیهاست
این سفالی است که بی می چو شود رنگین است
تن پرستان و سبک خیزی محشر، هیهات
هر که شب سیر خورد وقت سحر سنگین است
علم معرکه فتح بود پای ثبات
لنگر بحر پر آشوب جهان تمکین است
صله فکر بلندست شنیدن صائب
گوش بی حوصلگان تشنه لب تحسین است
غزل شمارهٔ ۱۵۰۷: دخل و تحسین بجا باعث احیای من استغزل شمارهٔ ۱۵۰۹: عقل نخلی است خزان دیده که ماتم با اوست
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
تا جنون انجمن افروز دل خونین است
دیده شیر مرا شمع سر بالین است
هوش مصنوعی: هنگامی که دل من از عشق می‌سوزد و دچار جنون است، چشمان من همچون شمعی در کنار سرم می‌درخشد.
خون خور و مهر به لب زن که درین عبرتگاه
نفس نافه ز خونین جگری مشکین است
هوش مصنوعی: خود را غمگین کن و عشق را با قلبی پر از درد بیان کن، زیرا در این عالم عبرت، نفس آدمی همچون مشک سیاهی است که از زخم دلش سرازیر می‌شود.
در و دیوار چمن مست شد از خنده گل
این چه شوری است که با این می لب شیرین است
هوش مصنوعی: در چمن، همه جا تحت تأثیر خنده و شادی گل‌ها قرار گرفته و سرشار از حس خوشحالی شده است. این چه حال سیاسی و شگفت‌انگیزی است که با لبی شیرین و مانند شراب خوش طعم همراه است؟
این نه لاله است که از مستی سودازدگان
دامن دشت جنون پر ز کف خونین است
هوش مصنوعی: این چیزی که می‌بینی، لاله نیست که بخواهد از شادی و شور عاشقانه در دشت جنون ظاهر شده باشد، بلکه نشان‌دهندهٔ حال و روز افرادی است که در غم و درد غرق شده‌اند و دامن این دشت را پر از خون کرده‌اند.
سرخی چشم من از خجلت بی اشکیهاست
این سفالی است که بی می چو شود رنگین است
هوش مصنوعی: چشمان من از شرم و حیا سرخ شده، بدون آنکه چیزی بریزد. این مثل سفالی است که وقتی شراب داشته باشد، رنگش تغییر می‌کند.
تن پرستان و سبک خیزی محشر، هیهات
هر که شب سیر خورد وقت سحر سنگین است
هوش مصنوعی: تن پرستان و افرادی که به راحتی زندگی می‌کنند، در روز قیامت دچار مشکل خواهند شد. کسانی که در شب به خوشی و پرخوری مشغول بودند، در صبح به سختی از جا برمی‌خیزند.
علم معرکه فتح بود پای ثبات
لنگر بحر پر آشوب جهان تمکین است
هوش مصنوعی: دانش و علم به مانند کلید پیروزی در میدان مبارزه است و ثبات و استحکام آنگونه که لنگر کشتی در غرقاب دریا، برای انسان‌ها در دنیای پرمفتن و تغییرات اهمیت دارد.
صله فکر بلندست شنیدن صائب
گوش بی حوصلگان تشنه لب تحسین است
هوش مصنوعی: فکرهای بزرگ و عمیق نیاز به گوش‌هایی متفکر و صبور دارد، در حالی که کسانی که بی‌صبری و در انتظار تحسین هستند، نمی‌توانند از این افکار بهره‌مند شوند.