گنجور

غزل شمارهٔ ۱۴۰۸

غزالان را ز وحشت باز دارد دیدن چشمت
به چرخ آرد زمین را چون فلک گردیدن چشمت
به بیداری چه خواهد کرد یارب با نظربازان
که خوابانیدن تیغ است خوابانیدن چشمت
ز خون خلق رنگین است چندان تیغ مژگانت
که می گردد نگارین، دست از مالیدن چشمت
ز بستن دیده شهباز در فکر شکار افتد
کند در پرده مشق دلبری پوشیدن چشمت
نماند در ته ابر سیه برقی که شوخ افتد
نباشد لحظه ای افزون نگه دزدیدن چشمت
نظر بازی که چشمت را به چشم آهوان سنجد
ترازوی دو سر قلب است در سنجیدن چشمت
عقیقی سازد از خون جگر سیمای زرین را
سهیل شوخ چشم از غیرت خندیدن چشمت
حقوق مردمی منظور افتاده است صائب را
وگرنه می تواند بست چشم از دیدن چشمت

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

غزالان را ز وحشت باز دارد دیدن چشمت
به چرخ آرد زمین را چون فلک گردیدن چشمت
هوش مصنوعی: چشمان تو به قدری تاثیرگذارند که غزالان را از ترس دور می‌کند و زمین را به حالت چرخش درمی‌آورد، مانند حرکت آسمان.
به بیداری چه خواهد کرد یارب با نظربازان
که خوابانیدن تیغ است خوابانیدن چشمت
هوش مصنوعی: خداوندا، بیداری در برابر کسانی که به زیبایی‌ها خیره‌اند چه فایده‌ای دارد؟ زیرا خواباندن تیغ یعنی خواباندن چشمان تو و غفلت از آن، نوعی کشتن است.
ز خون خلق رنگین است چندان تیغ مژگانت
که می گردد نگارین، دست از مالیدن چشمت
هوش مصنوعی: تیغ مژگان تو به قدری خونین و رنگین است که وقتی به چشمانت می‌مالی، حالتی زیبا و دلربا پیدا می‌کند. بهتر است دست از این کار برداری.
ز بستن دیده شهباز در فکر شکار افتد
کند در پرده مشق دلبری پوشیدن چشمت
هوش مصنوعی: زمانی که شهباز چشمش را می‌بندد، در تفکر شکار قرار می‌گیرد و در پس پرده، عاشقانه‌ی دلبران را می‌آموزد، چشمان تو را می‌پوشاند.
نماند در ته ابر سیه برقی که شوخ افتد
نباشد لحظه ای افزون نگه دزدیدن چشمت
هوش مصنوعی: در دل ابر سیاه، دیگر هیچ برقی نمی‌ماند که با شوق و سرزندگی به طعنه بیفتد. لحظه‌ای هم نمی‌توانم از نگاه چشمانت دور شوم.
نظر بازی که چشمت را به چشم آهوان سنجد
ترازوی دو سر قلب است در سنجیدن چشمت
هوش مصنوعی: چشمان تو مانند ترازویی است که زیبایی و جذابیت را اندازه‌گیری می‌کند، به گونه‌ای که نگاه تو می‌تواند دل‌ها را تحت تأثیر قرار دهد و همانند آهوان، ناز و فریبایی خاصی دارد.
عقیقی سازد از خون جگر سیمای زرین را
سهیل شوخ چشم از غیرت خندیدن چشمت
هوش مصنوعی: عشق و احساس عمیق می‌تواند به زیبایی و روشنی چهره‌ای که به آن دل باخته‌ای، جان تازه‌ای ببخشد. ستاره‌ای درخشان و زیبا، با چشمان بازیگوشش، از جرات و شجاعت چشمانت لبخند می‌زند.
حقوق مردمی منظور افتاده است صائب را
وگرنه می تواند بست چشم از دیدن چشمت
هوش مصنوعی: صائب در این بیت به این معنا اشاره می‌کند که او در برابر مردم و حقوقشان مسئول است و باید به آنها توجه کند؛ در غیر این صورت، می‌تواند از دیدن محبوبش چشم بردارد و بی‌توجه باشد.