گنجور

غزل شمارهٔ ۱۳۹۵

خط کافر لعل سیراب ترا کم کم گرفت
دیو از دست سلیمان عاقبت خاتم گرفت
شوخ چشمی می برد از پیش کار خویش را
دامن گل را ز دست بلبلان شبنم گرفت
مرکز پرگار دولت دل به دست آوردن است
می توان ملک دو عالم را به این خاتم گرفت
رشته نورانی خورشید در سوزن کشید
سوزن عیسی چو ترک رشته مریم گرفت
مشرق اسرار عالم شد سر پر شور ما
این سفالین کاسه آخر جای جام جم گرفت
از تنور آمد برون طوفان و عالمگیر شد
خاکساران نمی باید به دست کم گرفت
عشق از خاکستر ما ریخت رنگ آسمان
این شرار شوخ، اول در دل آدم گرفت
تازه رو برخورد با قسمت دل خرسند ما
سبزه ما فیض بحر از قطره شبنم گرفت
بیش ازین بی پرده حرف عشق را صائب مگوی
کز سخنهای تو آتش در دل عالم گرفت

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خط کافر لعل سیراب ترا کم کم گرفت
دیو از دست سلیمان عاقبت خاتم گرفت
هوش مصنوعی: نوشته‌ی بی‌خدایی به تدریج تو را مغرور کرد و در نهایت، دیو به کمک سلیمان نیز نتوانست تو را نجات دهد و تو سرانجام به دام افتادی.
شوخ چشمی می برد از پیش کار خویش را
دامن گل را ز دست بلبلان شبنم گرفت
هوش مصنوعی: چشم‌های بازیگوش و شوخی، کارهای آدم را مختل می‌کند. همچنین، گل‌ها با زیبایی و لطافتشان، توجه بلبلان را به خود جلب می‌کنند و شبنم را از دامن خود می‌گیرند.
مرکز پرگار دولت دل به دست آوردن است
می توان ملک دو عالم را به این خاتم گرفت
هوش مصنوعی: مرکز پرگار، نشان دهنده جایی است که قدرت و حکومت در آن قرار دارد و برای به دست آوردن این قدرت، باید دل‌ها را به دست آوریم. با دستیابی به این دل‌ها، می‌توانیم به همه چیزهایی که در دنیا داریم، دست یابیم.
رشته نورانی خورشید در سوزن کشید
سوزن عیسی چو ترک رشته مریم گرفت
هوش مصنوعی: خورشید نورانی خود را به سوزن دوخته است و سوزن عیسی به خاطر گرفتن رشته مریم، به مظهر زیبایی و قدرت تبدیل شده است.
مشرق اسرار عالم شد سر پر شور ما
این سفالین کاسه آخر جای جام جم گرفت
هوش مصنوعی: مشرق به معنای شرق است و وقتی از اسرار جهان صحبت می‌کند، نشان‌دهنده آگاهی و دانشی عمیق است. در اینجا به شور و شوقی اشاره دارد که در دل این کاسه‌های سفالی وجود دارد. به نوعی می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که این کاسه‌ها، که به ظاهر ساده و معمولی هستند، به جای یک جام بی‌نظیر، حامل اسرار و زیبایی‌های زیادی هستند. این مضمون می‌تواند به ارزش‌های پنهان در اشیا و تجربیات عادی اشاره کند.
از تنور آمد برون طوفان و عالمگیر شد
خاکساران نمی باید به دست کم گرفت
هوش مصنوعی: از دل تنور، طوفانی برخاست و همه جا را در برگرفت. نباید خاکیان و اهل زمین را دست کم گرفت.
عشق از خاکستر ما ریخت رنگ آسمان
این شرار شوخ، اول در دل آدم گرفت
هوش مصنوعی: عشق با وجود سوختن ما، رنگ آسمان را تغییر داد. این شعله بازیگوش ابتدا در دل انسان جا گرفت.
تازه رو برخورد با قسمت دل خرسند ما
سبزه ما فیض بحر از قطره شبنم گرفت
هوش مصنوعی: ما با نعمت‌ها و زیبایی‌های زندگی روبه‌رو شده‌ایم، روحیه‌مان شاد و دل‌خوش است، زیرا از سرچشمه‌های بزرگ زندگی بهره‌برده‌ایم، حتی اگر این بهره‌برداری کوچک و ناچیز باشد.
بیش ازین بی پرده حرف عشق را صائب مگوی
کز سخنهای تو آتش در دل عالم گرفت
هوش مصنوعی: دیگر از عشق به‌طور مستقیم سخن مگو، زیرا سخنان تو چنان شعله‌ای برپا کرده که دل‌های مردم را آتش می‌زند.