گنجور

غزل شمارهٔ ۱۲۷۵

روی سخت کوه را پروایی از شمشیر نیست
در گرانجان تبت وارونه را تأثیر نیست
خودنمایی در غبار خط نمی آید ز خال
دانه را نشو و نما در خاک دامنگیر نیست
موج هیهات است گردد مانع رفتار سیل
عاشق دیوانه را پروایی از زنجیر نیست
می کند اندیشه از زخم زبان ناصحان
ورنه مجنون را محابا از دهان شیر نیست
بس که کاهیدم ز سوز عشق، بر مجنون من
حلقه چشم غزالان کمتر از زنجیر نیست
آه را درد گران بال و پر جولان شود
در کمان سخت آرامش نصیب تیر نیست
از نسیم صبح هیهات است پیکان بشکند
در دل افسرده صائب نغمه را تأثیر نیست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

روی سخت کوه را پروایی از شمشیر نیست
در گرانجان تبت وارونه را تأثیر نیست
هوش مصنوعی: بر روی کوه‌های سخت، ترسی از شمشیر وجود ندارد و در جایی که ارزش‌ها بالا و گرانبها هستند، تأثیر منفی نمی‌تواند به آنجا راه پیدا کند.
خودنمایی در غبار خط نمی آید ز خال
دانه را نشو و نما در خاک دامنگیر نیست
هوش مصنوعی: خود را نشان دادن در میان آشفته‌گی و مشکلات به آسانی ممکن نیست؛ همان‌طور که پیدا شدن زیبایی یک دانه خال در خاک دشوار است و نمی‌تواند در همان جا رشد و نمو کند.
موج هیهات است گردد مانع رفتار سیل
عاشق دیوانه را پروایی از زنجیر نیست
هوش مصنوعی: موجی که برمی‌خیزد، نمی‌تواند مانع حرکت سیل عاشق دیوانه شود، زیرا او از زنجیرها ترسی ندارد.
می کند اندیشه از زخم زبان ناصحان
ورنه مجنون را محابا از دهان شیر نیست
هوش مصنوعی: اندیشه به خاطر صحبت‌های ناصحان دچار زخم و درد می‌شود، اما واقعا جنون و دیوانگی از خطرات بزرگ‌تری مثل شیر درنده در امان نیست.
بس که کاهیدم ز سوز عشق، بر مجنون من
حلقه چشم غزالان کمتر از زنجیر نیست
هوش مصنوعی: به خاطر شدت احساسات و عشق عمیقم، چشمانم به اندازه زنجیری بر گردن مجنون است و این زنجیر کمتر از زنجیری واقعی نیست.
آه را درد گران بال و پر جولان شود
در کمان سخت آرامش نصیب تیر نیست
هوش مصنوعی: درد و غم باعث می‌شود که آرزوها و حسرت‌ها به پرواز درآیند، اما در این وضعیت، آرامش واقعی هرگز به دست نمی‌آید. تیرهایی که به سمت هدف پرتاب می‌شوند، نمی‌توانند آرامش را به همراه داشته باشند.
از نسیم صبح هیهات است پیکان بشکند
در دل افسرده صائب نغمه را تأثیر نیست
هوش مصنوعی: نسیم صبح هرگز نمی‌تواند قلب ناامید و غمگینی را شاد کند و باعث تأثیر نغمه‌ها شود.

حاشیه ها

1397/04/18 08:07
محسن حیدرزاده جزی

لغت نامه دهخدا :
تبت واژگون و تبت واژون ؛ آیه ٔ «تبت یدا ابی لهب » را معکوس خواندن برای رفع بلا. (بهار عجم ) (آنندراج ) :
تا ز سر تو واشود مایه ٔ صدهزار غم
تبت واژگون بخوان عقل ستیزه رای را.
سالک یزدی (از بهار عجم )(از آنندراج ).
بی طاقتی مکن که بلای سیاه خط
از صدهزار تبت واژون نمیرود. صائب (از بهار عجم ) (ازآنندراج ).