گنجور

غزل شمارهٔ ۱۲۷۳

هر که از دل دور باشد در نظر منظور نیست
هست دایم در نظر آن کس که از دل دور نیست
دشمنی با شوربختان چرخ بیجا می کند
این کباب خوش نمک محتاج چشم شور نیست
می دهد اندوختن داغ پشیمانی ثمر
آتشی چون شهد بهر خانه زنبور نیست
شکوه ها دارد ز شور عشق داغ بوالهوس
دیده بی شرم را حق نمک منظور نیست
از رگ خامی ندارد راه دل در بزم عشق
چینی مودار، باب مجلس فغفور نیست
تیغ را بی دست و پا سازد سپر انداختن
خاک اگر سر پنجه خورشید تابد دور نیست
دشمنان را مهربان سازد دل بی کینه ام
آشنارویم، ز من بیگانگی مقدور نیست
آسمان صائب ز جوش اشک من در هم شکست
شیشه نازک حریف باده پر زور نیست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر که از دل دور باشد در نظر منظور نیست
هست دایم در نظر آن کس که از دل دور نیست
هوش مصنوعی: هر کسی که از دل کسی دور باشد، در نظر او هم جایگاهی ندارد. اما برای کسی که از دل نزدیک است، همواره در نظر او حاضر و مورد توجه است.
دشمنی با شوربختان چرخ بیجا می کند
این کباب خوش نمک محتاج چشم شور نیست
هوش مصنوعی: گاهی اوقات، زندگی به ما سختی‌ها و مشکلاتی تحمیل می‌کند که ممکن است به نظر برسد برای ما و دیگران ناعادلانه است. در این شرایط، افرادی که در موقعیت‌های دشوار قرار دارند، لزومی ندارد که تحت فشار قرار بگیرند یا مورد حسد قرار گیرند. در واقع، چیزهای خوشمزه و خوب در زندگی نیاز به تخریب و حسادت ندارند و می‌توانند بدون تأثیر منفی از چرخ روزگار لذت ببرند.
می دهد اندوختن داغ پشیمانی ثمر
آتشی چون شهد بهر خانه زنبور نیست
هوش مصنوعی: انباشته کردن غم و پشیمانی، مانند آتش است که تنها برای زنبورها شیرین و مفید نیست و در دل خانه آنها کاربرد ندارد.
شکوه ها دارد ز شور عشق داغ بوالهوس
دیده بی شرم را حق نمک منظور نیست
هوش مصنوعی: عشق شور و حال خاصی دارد و این احساسات قوی سبب می‌شود که حتی نادانی و ناپختگی دیگران را نادیده بگیریم و از آن بگذریم. کسانی که تحت تأثیر عشق قرار می‌گیرند، دلی پر از شور دارند و نمی‌توانند به سادگی از این احساسات چشم‌پوشی کنند.
از رگ خامی ندارد راه دل در بزم عشق
چینی مودار، باب مجلس فغفور نیست
هوش مصنوعی: در محافل عشق و محبت، دل خام و inexperienced جایی ندارد و نمی‌تواند در این بزم حضور پیدا کند. اینجا مانند یک مجلس بزرگ و مجلل نیست که همه بتوانند به راحتی وارد شوند.
تیغ را بی دست و پا سازد سپر انداختن
خاک اگر سر پنجه خورشید تابد دور نیست
هوش مصنوعی: اگر کسی در برابر خطرات و تهدیدات از خود دفاع نکند و اهمیت خود را نادیده بگیرد، مانند این است که شمشیری بدون دست و پا باشد. اما اگر نور خورشید از سر پنجه‌اش بتابد، می‌توان به روشنایی و امید رسید و به موفقیت نزدیک شد.
دشمنان را مهربان سازد دل بی کینه ام
آشنارویم، ز من بیگانگی مقدور نیست
هوش مصنوعی: دل بی کینه من دوستانه با دشمنان رفتار می‌کند و نمی‌تواند احساس بیگانگی با کسی داشته باشد.
آسمان صائب ز جوش اشک من در هم شکست
شیشه نازک حریف باده پر زور نیست
هوش مصنوعی: آسمان به خاطر اشک‌های من در هم شکست و شیشه‌ی ظریف رقیب، در برابر قدرت باده، تاب نیاورد.