گنجور

غزل شمارهٔ ۱۲۵۳

خط سبز از صفحه عارض ستردن خوب نیست
آیه حرمت به آب تیغ شستن خوب نیست
بر چراغ ما که از روی تو روشن گشته است
گر نبخشی روغنی، دامن فشاندن خوب نیست
لاله زار عشق را هر داغ چشم حسرتی است
از سر خاک شهیدان تند رفتن خوب نیست
جانب بلبل عزیز و خاطر گل نازک است
در چنین فصل بهاری توبه کردن خوب نیست
جلوه ای سر کن گر از عالم نمی خواهی اثر
این زمین خشک را بی آب رفتن خوب نیست
سوخت در آتش زر گل، چون به دست خود نداد
خاطر امیدواران را شکستن خوب نیست
سهل باشد شبنمی گر محو شد در آفتاب
دامن قاتل به خون خود گرفتن خوب نیست
عشق را رسوا کند اظهار خواهش در لباس
پیش آن لب، بر جگر دندان فشردن خوب نیست
پا منه بیرون ز حد راستی در کفر هم
از سر ره راهرو را دور خفتن خوب نیست
آب حیوان می برد از دل غبار تیرگی
در دل شب باده روشن نخوردن خوب نیست
چون قضایی می شود نازل، مزن چین بر جبین
در به روی میهمان غیب بستن خوب نیست
هست چون در هر نفس آماده صد نعمت ترا
صائب از شکر خدا غافل نشستن خوب نیست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خط سبز از صفحه عارض ستردن خوب نیست
آیه حرمت به آب تیغ شستن خوب نیست
هوش مصنوعی: خالی کردن خط سبز از روی چهره زیبا کار درستی نیست و شستن آن با تیغ، طبق اصول و آداب درست نیست.
بر چراغ ما که از روی تو روشن گشته است
گر نبخشی روغنی، دامن فشاندن خوب نیست
هوش مصنوعی: اگر به چراغی که به خاطر تو روشن شده، روغن ندهی، مناسب نیست که به دامن خود بمالیم و از آن استفاده کنیم.
لاله زار عشق را هر داغ چشم حسرتی است
از سر خاک شهیدان تند رفتن خوب نیست
هوش مصنوعی: در مکان عشق، هر علامت درد و اندوهی ناشی از فقدان شاهدان است. تند رفتن و عجله کردن در چنین جاهایی کم‌مناسبتی است.
جانب بلبل عزیز و خاطر گل نازک است
در چنین فصل بهاری توبه کردن خوب نیست
هوش مصنوعی: در چنین فصلی از بهار، وقتی بلبل دلنشین می‌خواند و گل‌ها با زیبایی خود جلوه‌گری می‌کنند، توبه کردن و خود را از لذت‌های زندگی محروم کردن کاری مناسب نیست.
جلوه ای سر کن گر از عالم نمی خواهی اثر
این زمین خشک را بی آب رفتن خوب نیست
هوش مصنوعی: اگر نمی‌خواهی تأثیری از این دنیا داشته باشی، خودت را در معرض زیبایی‌ها قرار بده، زیرا رفتن از این زمین خشک و بی‌آب، به هیچ‌وجه پسندیده نیست.
سوخت در آتش زر گل، چون به دست خود نداد
خاطر امیدواران را شکستن خوب نیست
هوش مصنوعی: گل زرین در آتش سوخت، زیرا نباید امید دل‌های امیدوار را شکست.
سهل باشد شبنمی گر محو شد در آفتاب
دامن قاتل به خون خود گرفتن خوب نیست
هوش مصنوعی: اگر شبنم در نور آفتاب محو شود، این کار چندان دشواری نیست، اما بد است که قاتل دامنش را به خون خود آلوده کند.
عشق را رسوا کند اظهار خواهش در لباس
پیش آن لب، بر جگر دندان فشردن خوب نیست
هوش مصنوعی: عشق وقتی واقعی است که به طور علنی ابراز شود و نباید از نشان دادن خواسته‌هایت در جلوی محبوبت خجالت کشید. همچنین فشار دادن دندان بر روی جگر نشانه‌ای از رنج و دردی است که بهتر است از آن دوری کرد.
پا منه بیرون ز حد راستی در کفر هم
از سر ره راهرو را دور خفتن خوب نیست
هوش مصنوعی: هرگز از درست‌کاری خارج نشو و حتی در شرایط سخت و چالش‌برانگیز، نباید از مسیر خود منحرف شوی؛ خوابیدن و تسلیم شدن در جاده نادرست کار صحیحی نیست.
آب حیوان می برد از دل غبار تیرگی
در دل شب باده روشن نخوردن خوب نیست
هوش مصنوعی: آب حیوان، یعنی آب زندگی، از دل نگرانی و غم و اندوهی که در دل شب وجود دارد، می‌گذرد. نوشیدن باده در این شرایط روشنایی و سرزندگی را به ارمغان می‌آورد و نداشتن آن می‌تواند خوب نباشد.
چون قضایی می شود نازل، مزن چین بر جبین
در به روی میهمان غیب بستن خوب نیست
هوش مصنوعی: وقتی که تقدیری از آسمان نازل می‌شود، نباید به خاطر آن ناراحتی و غم به چهره بیاوری و در روی مهمان غیبی که به سوی تو آمده، در را ببندی. این کار پسندیده‌ای نیست.
هست چون در هر نفس آماده صد نعمت ترا
صائب از شکر خدا غافل نشستن خوب نیست
هوش مصنوعی: در هر لحظه نعمت‌های زیادی برای تو وجود دارد، بنابراین غافل ماندن از شکر گزاری خداوند بسیار ناپسند است.

حاشیه ها

1397/04/17 11:07
محسن حیدرزاده جزی

در بیت نخست آیۀ رحمت درست است