گنجور

غزل شمارهٔ ۱۲۴

التفاتِ زاهدانِ خشک، تر سازد مرا
گرمی افسردگان افسرده‌تر سازد مرا
اشکِ نیسانم، گدایی دارم از بحرِ گهر
چون صدف دامانِ پاکی، تا گهر سازد مرا
معنیِ دور، از لباسِ لفظ می‌گردد جدا
مختصر، کی این جهانِ مختصر سازد مرا
شعلهٔ بی‌باک را از چوبکاری باک نیست
چوبِ گل از بوی گل دیوانه‌تر سازد مرا
ناخنِ فولاد دارم در گشادِ کارها
بویِ خون صاحب‌جگر چون نیشتر سازد مرا
بحر را تلخی ز آفت‌ها دعای جوشن است
تلخرویی از حلاوت بیشتر سازد مرا
رشتهٔ عمرم به اندک فرصتی گردد گره
گر چنین بی‌تاب، آن موی کمر سازد مرا
جذبهٔ دریا بود صائب دلیلِ سیلِ من
کی رهِ خوابیده دلگیر از سفر سازد مرا؟

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

التفاتِ زاهدانِ خشک، تر سازد مرا
گرمی افسردگان افسرده‌تر سازد مرا
هوش مصنوعی: محبت و توجه عارفان و زاهدان خشک و جدی می‌تواند باعث جان بخشیدن و گرم کردن روح من شود، در حالی که بی‌خیالی و دوری افسردگان دیگر، مرا بیشتر به خود می‌آورد و افسرده‌تر می‌کند.
اشکِ نیسانم، گدایی دارم از بحرِ گهر
چون صدف دامانِ پاکی، تا گهر سازد مرا
هوش مصنوعی: من مانند باران در فصل بهار، بی‌وقفه گریه می‌کنم و از دریا مانند صدف، درخواست گوهری دارم تا پاکی‌ام را پر کند و به من ارزش ببخشد.
معنیِ دور، از لباسِ لفظ می‌گردد جدا
مختصر، کی این جهانِ مختصر سازد مرا
هوش مصنوعی: معانی عمیق و گسترده از قالب کلمات جدا می‌شوند. به‌راستی، آیا این دنیای کوچک می‌تواند من را به درستی بسازد؟
شعلهٔ بی‌باک را از چوبکاری باک نیست
چوبِ گل از بوی گل دیوانه‌تر سازد مرا
هوش مصنوعی: آتش شجاع هیچ ترسی از چوب نسوز دارد و چوب گل با عطرش مرا بیشتر دیوانه می‌کند.
ناخنِ فولاد دارم در گشادِ کارها
بویِ خون صاحب‌جگر چون نیشتر سازد مرا
هوش مصنوعی: من در کارهای دشوار و سخت، همچون ناخنی قوی و فولادین عمل می‌کنم و وقتی که دلیلی قوی و مؤثر به وجود می‌آید، به مانند نیشتری به درد و رنج دیگران می‌افزایم.
بحر را تلخی ز آفت‌ها دعای جوشن است
تلخرویی از حلاوت بیشتر سازد مرا
هوش مصنوعی: دعاهای قوی می‌توانند مانند تلخی، اثرات منفی را از بین ببرند و تلخی‌های زندگی را تحمل‌پذیرتر کنند. در واقع، با وجود سختی‌ها، می‌توان از شیرینی زندگی بیشتر بهره‌مند شد.
رشتهٔ عمرم به اندک فرصتی گردد گره
گر چنین بی‌تاب، آن موی کمر سازد مرا
هوش مصنوعی: زندگی‌ام اگرچه به زمان کمی دچار پیچ و خم می‌شود، اما این انتظار و بی‌تابی، مانند مویی که دور کمر می‌پیچد، مرا تحت تاثیر قرار می‌دهد.
جذبهٔ دریا بود صائب دلیلِ سیلِ من
کی رهِ خوابیده دلگیر از سفر سازد مرا؟
هوش مصنوعی: جذبهٔ دریا باعث می‌شود که من به سیلابی تبدیل شوم. آیا این کشش می‌تواند من را از این سفر دلگیر و خسته‌کننده رها کند؟

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۲۴ به خوانش عندلیب