صائبغزل شمارهٔ ۱۲۰۲
هر دلی کز زلف جانان سر برآرد کشتنی است
از حرم صیدی که پا بیرون گذارد کشتنی است
قطره از دریا چرا دارد سر خود را دریغ؟
زیر تیغ یار هر کس سر بخارد کشتنی است
صاحب اقبالی که پای خود به وقت اقتدار
بر گلوی دشمن عاجز فشارد کشتنی است
روزگار بیغمی را، هر که از ارباب درد
از حساب زندگانی بر شمارد کشتنی است
هر که باری از دل مردم تواند بر گرفت
دست خود بر روی یکدیگر گذارد کشتنی است
طاعت خالص بود از خودنمایی بی نیاز
آشکارا هر که این ره را سپارد کشتنی است
هر سبکدستی که در فصل بهار زندگی
تخم نیکی در دل مردم نکارد کشتنی است
هر که بعد از عفو کردن، آشکارا و نهان
جرم دشمن را به روی دشمن آرد کشتنی است
حد هر کس چون حرم صائب حصار جان اوست
هر که پا از حد خود بیرون گذارد کشتنی است
غزل شمارهٔ ۱۲۰۱: خاک با این رتبه تمکین، جناب آدمی استغزل شمارهٔ ۱۲۰۳: تا نپوشیده است روی خال را خط دیدنی است
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
هر دلی کز زلف جانان سر برآرد کشتنی است
از حرم صیدی که پا بیرون گذارد کشتنی است
هوش مصنوعی: هر دل که به زلف محبوب توجه کند، نزد این عشق نابود میشود. همچنین، کسی که از حریم عشق پا فراتر نهد، به سرنوشت مشابهی دچار خواهد شد و از بین میرود.
قطره از دریا چرا دارد سر خود را دریغ؟
زیر تیغ یار هر کس سر بخارد کشتنی است
هوش مصنوعی: چرا یک قطره از دریا خود را کوچک و کمارزش میبیند؟ زیر فشار عشق، هر کسی که سر از خود بردارد و مخالفت کند، در واقع در آستانه نابودی است.
صاحب اقبالی که پای خود به وقت اقتدار
بر گلوی دشمن عاجز فشارد کشتنی است
هوش مصنوعی: کسی که در زمان قدرت و توانایی خود دشمن را به زیر فشار قرار دهد، شایسته است که نابود شود.
روزگار بیغمی را، هر که از ارباب درد
از حساب زندگانی بر شمارد کشتنی است
هوش مصنوعی: هر کس که در دوران سختی و بیخبری، زندگی را فقط به حساب دردهایش بگذارد، به نوعی خود را به کشتن میدهد.
هر که باری از دل مردم تواند بر گرفت
دست خود بر روی یکدیگر گذارد کشتنی است
هوش مصنوعی: هر کسی که بتواند مشکلی از دل دیگران را حل کند و به آنها کمک کند، ارزشمند است و مثل یک برادر به نظر میرسد.
طاعت خالص بود از خودنمایی بی نیاز
آشکارا هر که این ره را سپارد کشتنی است
هوش مصنوعی: افرادی که به صورت خالصانه و بدون خودنمایی عبادت میکنند، نیازی به نمایش ندارند. هر کس که این مسیر را انتخاب کند، برای او جوانب مثبت و نیکو در پی خواهد داشت.
هر سبکدستی که در فصل بهار زندگی
تخم نیکی در دل مردم نکارد کشتنی است
هوش مصنوعی: هر کسی که در بهار زندگی، کار خوبی در دل دیگران انجام ندهد، باید به او توجه کرد و او را اصلاح کرد.
هر که بعد از عفو کردن، آشکارا و نهان
جرم دشمن را به روی دشمن آرد کشتنی است
هوش مصنوعی: اگر کسی بعد از اینکه دشمنش را بخشید، دوباره به طور علنی یا پنهانی به یادآوری گناهان او بپردازد، سزاوار مجازات است.
حد هر کس چون حرم صائب حصار جان اوست
هر که پا از حد خود بیرون گذارد کشتنی است
هوش مصنوعی: هر فردی دارای حد و مرزی مانند حرم است و این مرز محافظ جان او را تشکیل میدهد. اگر کسی از این مرز عبور کند، به نوعی در خطر قرار میگیرد و عواقبی برای او به دنبال خواهد داشت.
حاشیه ها
1395/04/24 12:06
شهاب رشیدی
درود بر صائب تبریزی با اشعار زیبایش