صائبغزل شمارهٔ ۱۱۷۷
بحث با جاهل ، نه کارِ مردمِ فرزانه است
هر که با اطفال می گردد طرف دیوانه است
از شجاعت نیست با نامرد گردیدن طرف
روی گردانیدن اینجا حمله مردانه است
از نگاه خیره چشمان پردگی گشته است حسن
شمع در فانوس از گستاخی پروانه است
بیغمان از می اگر شادی توقع می کنند
دردمندان را نظر بر گریه مستانه است
دانه ای کز دام گیراتر بود در صید خلق
پیش چشم خرده بینان سبحه صد دانه است
حسن عالمسوز بی تاب است در ایجاد عشق
شعله جواله هم شمع است و هم پروانه است
ز آسمان ها رو به دل کن گر طلبکار حقی
کاین صدفها خالی از آن گوهر یکدانه است
حسن و عشق از یک گریبان سر برون آورده اند
شعله جواله هم شمع است و هم پروانه است
نیست بی فکر رهایی مرغ زیرک در قفس
بلبل بی درد ما در فکر آب و دانه است
ماتم و سور جهان صائب به هم آمیخته است
صاف و درد این چمن چون لاله یک پیمانه است
غزل شمارهٔ ۱۱۷۶: رفتن گلزار کار مردم بیکاره استغزل شمارهٔ ۱۱۷۸: این که روزی بی تردد می رسد افسانه است
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بحث با جاهل ، نه کارِ مردمِ فرزانه است
هر که با اطفال می گردد طرف دیوانه است
هوش مصنوعی: بحث کردن با فردی نادان، کار افراد باهوش نیست، چون هر کسی که با کودکان مشاجره کند، خود به سوی دیوانگی میرود.
از شجاعت نیست با نامرد گردیدن طرف
روی گردانیدن اینجا حمله مردانه است
هوش مصنوعی: شجاعت این نیست که به خاطر ترس از نامردی، از جنگ و نبرد کنار رفت. اینجا باید با دلیری و قدرت وارد میدان شد.
از نگاه خیره چشمان پردگی گشته است حسن
شمع در فانوس از گستاخی پروانه است
هوش مصنوعی: زیبایی شمع در روشنایی فانوس ناشی از نگاه پرعشق و جستجوگر پروانه است که از آن حرارت و جذبه به وجود آمده است.
بیغمان از می اگر شادی توقع می کنند
دردمندان را نظر بر گریه مستانه است
هوش مصنوعی: اگر خوشی و شادی را از شراب انتظار دارند، باید بدانند که درد و غممندان، چشمانشان به حال غم و گریهی مستهاست.
دانه ای کز دام گیراتر بود در صید خلق
پیش چشم خرده بینان سبحه صد دانه است
هوش مصنوعی: دانهای که در دام گیراتر است، در شکار مردم، مانند تسبیحی است با صد دانه، که برای کسانی که فقط به جزئیات نگاه میکنند، در پیش است.
حسن عالمسوز بی تاب است در ایجاد عشق
شعله جواله هم شمع است و هم پروانه است
هوش مصنوعی: زیبایی دلسوزی وجود دارد که در ایجاد عشق به شدت بیتاب است. این زیبایی هم مانند شمعی است که نور افشانی میکند و هم مانند پروانهای که به سوی آن نور جذب میشود.
ز آسمان ها رو به دل کن گر طلبکار حقی
کاین صدفها خالی از آن گوهر یکدانه است
هوش مصنوعی: اگر به دنبال حقی هستی، برای آن از آسمانها به دل خود نگاه کن؛ زیرا این صدفها خالی از آن گوهر نایاب هستند.
حسن و عشق از یک گریبان سر برون آورده اند
شعله جواله هم شمع است و هم پروانه است
هوش مصنوعی: زیبایی و عشق از یک منبع سرچشمه میگیرند. شعلهی آتش، هم شمعی است که روشنایی میبخشد و هم پروانهای است که به سمت نور میرقصد.
نیست بی فکر رهایی مرغ زیرک در قفس
بلبل بی درد ما در فکر آب و دانه است
هوش مصنوعی: مرغ زیرک در قفس نمیتواند آزاد شود مگر اینکه به فکر و تدبیر باشد. در حالی که بلبل بیدرد فقط در پی غذا و آب خود است.
ماتم و سور جهان صائب به هم آمیخته است
صاف و درد این چمن چون لاله یک پیمانه است
هوش مصنوعی: حالت اندوه و شادی در جهان به هم پیوستهاند. رنج و زیبایی این دشت، مانند لالهای در یک پیمانه، به وضوح همزیستی دارند.
حاشیه ها
1400/07/04 10:10
مظفر محمدی الموتی خشکچالی
فکر کنم در بیت اول، «کار» صحیح است:
بحث با جاهل نه «کار» مردم فرزانه است / هر که با اطفال میگردد، طرف، دیوانه است
مظفر محمدی الموتی
1401/09/01 13:12
ابوالفضل محمدی
در بیت اول فکر میکنم «کار» درست باشه چون در این صورت وزن شعر هم زیبا تر هستش
1402/11/29 18:01
سیدمحمد جهانشاهی
بحث با جاهل ، نه کارِ مردمِ فرزانه است