گنجور

شمارهٔ ۳۹

صدر صدور مشرق و مغرب نظام دین
بر رقعه کمال تو شاهان پیاده‌اند
چرخ بلند و همت عالیت گوییا
هردو به هم ز یک رحم و صلب زاده‌اند
احباب تو به ذُوره دولت رسیده‌اند
واعدات در حضیض مذلت فتاده‌اند
در امتثال حکم تو آزادگان دهر
با سرو در چمن شب و روز ایستاده‌اند
عمری‌ست صاحبا که خطیبان خاطرم
یکسر زبان به خطبه مدحت گشاده‌اند
چون دیدم از طریق فراست که بی‌مُکاس
دست و دلت وظیفه ارزاق داده‌اند
گفتم مگر که رسم تقاضا براوفتاد
این رسم خود به طالع ثابت نهاده‌اند

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: سیاوش جعفری

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

صدر صدور مشرق و مغرب نظام دین
بر رقعه کمال تو شاهان پیاده‌اند
هوش مصنوعی: فرمانروایی و قدرت دین از مشرق تا مغرب به خاطر کمال توست، و همه شاهان در این عالم به عنوان پیاده و وابسته به تو قرار دارند.
چرخ بلند و همت عالیت گوییا
هردو به هم ز یک رحم و صلب زاده‌اند
هوش مصنوعی: دستگاه گردنده و اراده‌ی بلند تو انگار هر دو از یک منبع و ریشه به وجود آمده‌اند.
احباب تو به ذُوره دولت رسیده‌اند
واعدات در حضیض مذلت فتاده‌اند
هوش مصنوعی: دوستان تو به اوج قدرت و کامیابی دست یافته‌اند، در حالی که وعده‌ها و آرزوها در پایین‌ترین سطح ذلت و ناامیدی قرار دارند.
در امتثال حکم تو آزادگان دهر
با سرو در چمن شب و روز ایستاده‌اند
هوش مصنوعی: آزادگان زمان به خاطر پیروی از فرمان تو، با قامت راست و با زیبایی در باغ به صورت مداوم ایستاده‌اند.
عمری‌ست صاحبا که خطیبان خاطرم
یکسر زبان به خطبه مدحت گشاده‌اند
هوش مصنوعی: مدت زیادی است که دوستانم در مراسم‌ها و گفتارهای خود به ستایش و تمجید من پرداخته‌اند و همه جا از خوبی‌های من سخن می‌گویند.
چون دیدم از طریق فراست که بی‌مُکاس
دست و دلت وظیفه ارزاق داده‌اند
هوش مصنوعی: زمانی که با دیدی دانا متوجه شدم که بدون هیچ تلاشی، مسئولیت تامین نفقه بر عهده‌ام گذاشته شده است.
گفتم مگر که رسم تقاضا براوفتاد
این رسم خود به طالع ثابت نهاده‌اند
هوش مصنوعی: گفتم شاید این عادت درخواست از بین رفته باشد، اما معلوم می‌شود که این عادت به طور حتم در سرنوشت نوشته شده است.