ظهیر فاریابیشمارهٔ ۳۱
خدایگان جهان شهریار روی زمین
تویی که قدر تو بر چرخ پایگه دارد
شده ست چشم ممالک به طلعتت روشن
از آنک طلعت تو نور مهر و مه دارد
تو بر سرآمده ای از همه ملوک جهان
جهان چه غم خورد اکنون که چون توشه دارد؟
مخالفت کله ملک جست و بی خبرست
که سر ندارد اگر چه سر کله دارد
چه خاصیت بود این کافتاب خنجر تو
همیشه روز بداندیش را سیه دارد
تو در ممالک اَرّان نشسته موجب چیست
که چرخ عیش حسودت به وی تبه دارد
در انتظار تو ملک عراق مدتهاست
که گوش سوی در و چشم سوی ره دارد
جهان به نام تو بگشاده اند و تو فارغ
چنین بود چو ز دولت کسی سپه دارد
زمانه با همه حشمت فتاده در پایت
چو تایبی که به خروارها گنه دارد
نگاه دار به شمشیر دین یزدان را
که ایزدت زهمه فتنه ها نگه دارد
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: سیاوش جعفری
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خدایگان جهان شهریار روی زمین
تویی که قدر تو بر چرخ پایگه دارد
هوش مصنوعی: ای خدای بزرگ، تویی پادشاه زمین و ارزش تو بر گردونه آسمان استوار و محکم است.
شده ست چشم ممالک به طلعتت روشن
از آنک طلعت تو نور مهر و مه دارد
هوش مصنوعی: چشم‌های سرزمین‌ها به زیبایی تو نورانی شده‌اند، زیرا چهره‌ات مانند نور خورشید و ماه می‌درخشد.
تو بر سرآمده ای از همه ملوک جهان
جهان چه غم خورد اکنون که چون توشه دارد؟
هوش مصنوعی: تو از تمام پادشاهان دنیا برتری و در این وضعیت، جهان دیگر چه جای نگرانی دارد وقتی که تو در آن زندگی می‌کنی؟
مخالفت کله ملک جست و بی خبرست
که سر ندارد اگر چه سر کله دارد
هوش مصنوعی: خانه‌نشینی نمی‌تواند بگوید که تسلیم آمده‌شدن در این دنیاست، چرا که حتی اگر ظاهرش سالم باشد، در حقیقت از حقیقت بی‌خبر است و نمی‌فهمد که بدون درک عمیق از زندگی، وجودش ناقص است.
چه خاصیت بود این کافتاب خنجر تو
همیشه روز بداندیش را سیه دارد
هوش مصنوعی: این روزها، خورشید خنجر تو همیشه بر افکار نادرست و بد، سایه می‌افکند و آن‌ها را تیره و تار می‌کند.
تو در ممالک اَرّان نشسته موجب چیست
که چرخ عیش حسودت به وی تبه دارد
هوش مصنوعی: تو در سرزمین‌های اَرّان زندگی می‌کنی، اما دلیلش چیست که دوران خوشی‌ات تحت تأثیر حسادت دیگران خراب شده است؟
در انتظار تو ملک عراق مدتهاست
که گوش سوی در و چشم سوی ره دارد
هوش مصنوعی: عراق مدتهاست که منتظر توست و به در و راه خیره شده است.
جهان به نام تو بگشاده اند و تو فارغ
چنین بود چو ز دولت کسی سپه دارد
هوش مصنوعی: جهان به خاطر تو به وقوع پیوسته و تو در عین بی‌توجهی مثل کسی هستی که وقتی قدرت و قدرت‌نمایی دارد، از آن بی‌خبر است.
زمانه با همه حشمت فتاده در پایت
چو تایبی که به خروارها گنه دارد
هوش مصنوعی: دنیا با تمام جلال و شکوهش، در مقابل تو مانند کسی است که بار سنگینی از گناه بر دوش دارد و به همین خاطر در برابر تو تسلیم شده است.
نگاه دار به شمشیر دین یزدان را
که ایزدت زهمه فتنه ها نگه دارد
هوش مصنوعی: با ایمان و اراده قوی، به سلاح دین و باورهای خود توجه کن، زیرا خداوند تو را از همه مشکلات و چالش‌ها حفظ خواهد کرد.