گنجور

شمارهٔ ۶

باز بر جانم فراقت پادشاهی می‌کند
وآنچ در عالم‌کشی کرد از تباهی می‌کند
شهر صبرم تا سپاه هجر تو غارت زدند
با من آن کردی که با شهری سپاهی می‌کند
بی‌گناهم کشت عشقت وای اگر بودی گناه!
حال چون بودی چو این در بی‌گناهی می‌کند؟
چشم تو دعوی خونم کرد و ابرو شد گواه
کژ چرا شد گرنه میلی در گواهی می‌کند
در غمم گفتی: صبوری کن! بلی، شاید کنم
هیچ جایی صبر اگر بی‌آب ماهی می‌کند
بر ظهیر این غصه کمتر نه که طبع او ز نظم
بر سپهر مهر مدح شاه ماهی می‌کند
شهریار شیر کینه نصرت دین بیشکین
آنک شمشیرش ز شیران کینه‌خواهی می‌کند

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سیاوش جعفری

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

باز بر جانم فراقت پادشاهی می‌کند
وآنچ در عالم‌کشی کرد از تباهی می‌کند
هوش مصنوعی: دوباره جدایی‌ات بر روحم سلطه دارد و آنچه در دنیا بر سر انسان‌ها آمده، از درد و رنج به من نیز می‌رسد.
شهر صبرم تا سپاه هجر تو غارت زدند
با من آن کردی که با شهری سپاهی می‌کند
هوش مصنوعی: شهر صبرم را به ویرانی کشاندند، سپاه جدایی تو همه‌چیز را نابود کرد و تو با من همان رفتار را کردی که یک سپاه با یک شهر می‌کند.
بی‌گناهم کشت عشقت وای اگر بودی گناه!
حال چون بودی چو این در بی‌گناهی می‌کند؟
هوش مصنوعی: من بی‌گناهی خود را نشان می‌دهم، اما عشق تو مرا به قتل می‌رساند و وای اگر این عشق گناه باشد! حالا با این وضعیت، چطور می‌توانم بی‌گناه بمانم؟
چشم تو دعوی خونم کرد و ابرو شد گواه
کژ چرا شد گرنه میلی در گواهی می‌کند
هوش مصنوعی: چشم تو بهانه‌ای شد برای درد و رنج من، و ابرویت گواهی است بر این موضوع. چرا این وضعیت به وجود آمد، در حالی که اگر میلی وجود نمی‌داشت، هیچ گواهی ارائه نمی‌شد.
در غمم گفتی: صبوری کن! بلی، شاید کنم
هیچ جایی صبر اگر بی‌آب ماهی می‌کند
هوش مصنوعی: در هنگام غم و اندوه، وقتی به من گفتی که صبر داشته باش، ممکن است بگویم که در جایی می‌توانم صبر کنم، اما اگر مثل ماهی که بی‌آب می‌ماند، دلم بی‌قرار باشد، چطور می‌توانم صبر کنم؟
بر ظهیر این غصه کمتر نه که طبع او ز نظم
بر سپهر مهر مدح شاه ماهی می‌کند
هوش مصنوعی: در این عبارت به نوعی به رنج و اندوهی اشاره شده که بر دل شخصی سنگینی می‌کند، اما این غم به اندازه‌ای نیست که نتواند زیبایی‌ها را ببیند. در واقع، شاعر با طبع خود، از ویژگی‌های مثبت و بزرگی‌های شاه صحبت می‌کند و این امر را با شکوه و زیبایی بیان می‌کند.
شهریار شیر کینه نصرت دین بیشکین
آنک شمشیرش ز شیران کینه‌خواهی می‌کند
هوش مصنوعی: شهریار به راستی مانند شیری است که در دفاع از دین و مذهب خود، با تمام قدرت و شجاعت می‌جنگد و از دشمنانش نمی‌ترسد.

حاشیه ها

1402/02/23 22:04
امیرالملک

بیت سه را چنین بخوانیم:

بی‌گناهم کشت عشقت. وای اگر بودی گناه

حال چون بودی؟ چو این در بی‌گناهی می‌کند

(عشقت مرا در بیگناهی کشت و اگر بیگناه را چنین می کند وای بر گناه کار)