گنجور

شمارهٔ ۱۲۵

هر کس که به دل مهر تو مه‌پاره ندارد
از هر دو جهان بهره به یکباره ندارد
فریاد ز بیچارگی دل که به ناچار
جز آنکه به غم ناله کند چاره ندارد
هم ثابت در عشقم و هم رهرو سیار
افلاک چو من ثابت و سیاره ندارد
دارد دل من گر هوس خفتن در گور
طفل است و بجز عادت گهواره ندارد
با این همه خواری ز چه دارد سر سختی
آن سست وفا گر دل چون خاره ندارد
ریزد غم و افسردگیش از در و دیوار
هر شهر که میخانه و میخواره ندارد
در کیش من آزار دل اهل محبت
جرمیست که آن توبه و کفاره ندارد
با اینهمه دیوانه یکی چون من و مجنون
صحرای جنون از وطن آواره ندارد

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر کس که به دل مهر تو مه‌پاره ندارد
از هر دو جهان بهره به یکباره ندارد
هوش مصنوعی: هر کسی که در دلش محبت تو را نداشته باشد، از هر دو دنیا به یکباره هیچ چیزی به دست نخواهد آورد.
فریاد ز بیچارگی دل که به ناچار
جز آنکه به غم ناله کند چاره ندارد
هوش مصنوعی: دل از بیچارگی فریاد می‌زند و جز ناله کردن بر غمش، راه دیگری ندارد.
هم ثابت در عشقم و هم رهرو سیار
افلاک چو من ثابت و سیاره ندارد
هوش مصنوعی: من در عشق خود از یک طرف ثابت و استوارم و از طرف دیگر همچون سیاره‌ای در حال گردش در آسمان‌ها. هیچ‌کس مانند من هم‌زمان این دو ویژگی را ندارد.
دارد دل من گر هوس خفتن در گور
طفل است و بجز عادت گهواره ندارد
هوش مصنوعی: دل من آرزوی خواب در قبر را دارد، اما جز عادت خوابیدن در گهواره چیزی ندارد.
با این همه خواری ز چه دارد سر سختی
آن سست وفا گر دل چون خاره ندارد
هوش مصنوعی: با وجود همه این تحقیرها، چرا دل او اینقدر سرسخت است؟ اگر دلش همچون خاری باشد، چرا این‌گونه وفادار نیست؟
ریزد غم و افسردگیش از در و دیوار
هر شهر که میخانه و میخواره ندارد
هوش مصنوعی: در هر شهری که خبری از میخانه و نوشیدنی‌های سکرآور نباشد، غم و اندوه به وضوح در فضا حس می‌شود و زندگی مردم را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در کیش من آزار دل اهل محبت
جرمیست که آن توبه و کفاره ندارد
هوش مصنوعی: در باور من، آزار دادن دل کسانی که عاشق و دلسوخته‌اند، گناهی است که هیچ راهی برای جبران یا بخشش ندارد.
با اینهمه دیوانه یکی چون من و مجنون
صحرای جنون از وطن آواره ندارد
هوش مصنوعی: با وجود همه اینها، کسی مثل من و مجنون که در بیابان جنون سرگردان است، از وطن خود دور و بی‌خبر نیست.