گنجور

شمارهٔ ۶

من نگویم آفرینش سر به سر...اند
جنس حیوان خاصه ناطق بیشتر ...اند
در به گوهر جز که دانای تر ونادان خشک
در تر وخشک آنچه بینی خشک وتر...اند
آن چنان کز خانقه خسبان هم از شهروزگان
کو به کو بگریز گاینان در به در ...اند
غیر ارواح مکرم کز نظرها دور باد
دور و نزدیک آنچه آید در نظر ...اند
برخی از تقلید اخوان پاره ای از بطن مام
زمره ای ... از پشت پدر ...اند
گر به سوق اندر چمان ... تا بیرون شهر
ور به کوی اندر خزان تا پشت در ...اند
نیمه گویند آدمی سار است فوجی از سروش
این اگر خود راست آنان تا کمر ...اند
غالب آنان را که مردم ترستائی در قیاس
چون به دقت بنگری ...تر ...اند
یک گره ...از حد جمادی تا نبات
وز نباتی یک گره تا جانور ...اند
و این گروه جانور ... مردم بی خلاف
تا بر آرند از ملا یک بال وپر... اند
هر چه این ... داند، داند آن ...لیک
مصلحت را بر خلاف یکدگر ...اند
من جهان گردیده‌ام سردار شو آسوده زی
گز حدود خاوران تا باختر ...اند

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

من نگویم آفرینش سر به سر...اند
جنس حیوان خاصه ناطق بیشتر ...اند
هوش مصنوعی: من نمی‌گویم که آفرینش به طور کلی عالی است، اما به‌خصوص در مورد انسان‌ها که از حیوانات ناطق محسوب می‌شوند، به نظر می‌رسد که نکات بیشتری در آنها وجود دارد.
در به گوهر جز که دانای تر ونادان خشک
در تر وخشک آنچه بینی خشک وتر...اند
هوش مصنوعی: این بیت به این معنی است که تنها افراد دانا می‌توانند بین امرهای مختلف تمایز قائل شوند. کسانی که نادان هستند، نمی‌توانند به درستی بین خوب و بد یا درست و نادرست تفکیک کنند. در واقع، هر چیز، چه خشک و چه تر، در نهایت نه خود به خود مفید است و نه مضر، بلکه این درک ما از آن است که تعیین می‌کند ارزش آن چیست.
آن چنان کز خانقه خسبان هم از شهروزگان
کو به کو بگریز گاینان در به در ...اند
هوش مصنوعی: در این بیت به حالتی اشاره می‌شود که فرد از مکانی که در آن زندگی می‌کند، به شدت خسته و آشفته شده و به دنبال راهی برای رهایی است. او به گونه‌ای در جستجوی آرامش و آزادی است که حتی از کوی و برزن‌های شهر نیز می‌گریزد و تلاش می‌کند تا از جایی به جای دیگر برود. این احساس فرار و ناامیدی از وضعیت موجود به وضوح در بیان شاعر مشهود است.
غیر ارواح مکرم کز نظرها دور باد
دور و نزدیک آنچه آید در نظر ...اند
هوش مصنوعی: از ارواح بزرگوار و محترم که از چشم‌ها دور هستند، دوری و نزدیکی هر چیزی که در نظر بیفتد...
برخی از تقلید اخوان پاره ای از بطن مام
زمره ای ... از پشت پدر ...اند
هوش مصنوعی: برخی از افراد از آموزه‌های دیگران تقلید می‌کنند، به‌گونه‌ای که مانند فرزندان یک خانواده به نظر می‌رسند و خود را به مال و منال پدر یا نسل قبلی نسبت می‌دهند.
گر به سوق اندر چمان ... تا بیرون شهر
ور به کوی اندر خزان تا پشت در ...اند
هوش مصنوعی: اگر در بازار قدم بزنی یا در خیابان‌های سرد و پاییزه شهر حرکت کنی، در نهایت به جایی خواهی رسید که درب آن بسته است.
نیمه گویند آدمی سار است فوجی از سروش
این اگر خود راست آنان تا کمر ...اند
هوش مصنوعی: آدمی را به عنوان موجودی توصیف کرده‌اند که در واقع بیشتر شبیه به گروهی از پرندگان است که به صدا و سخن به هم مرتبط هستند. اگر این افراد از حقیقت خود آگاه باشند، تا حدی به دانایی و درک رسیده‌اند.
غالب آنان را که مردم ترستائی در قیاس
چون به دقت بنگری ...تر ...اند
هوش مصنوعی: اکثر افرادی که از مردم می‌ترسند، وقتی به دقت بنگری، در واقع ترسوتر از آن چیزی هستند که به نظر می‌رسند.
یک گره ...از حد جمادی تا نبات
وز نباتی یک گره تا جانور ...اند
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که از یک مرحله خاص که به حالت بی‌جان (جماد) مربوط می‌شود، تا مرحله‌ای که به گیاه مربوط است، و سپس از گیاه به مرحله‌ای که به حیوان مربوط می‌شود، پیوند و ارتباطی وجود دارد. به عبارت دیگر، این مراحل نشان‌دهندهٔ سیر تکاملی و پیوستگی زندگی از اجسام بی‌جان به موجودات زنده است.
و این گروه جانور ... مردم بی خلاف
تا بر آرند از ملا یک بال وپر... اند
هوش مصنوعی: این گروه از جانوران، کسانی هستند که با خوبی و بی‌دردسری زندگی می‌کنند و می‌توانند از معلم یا راهنمای خود به طریقی بهره‌مند شوند و ترقی کنند.
هر چه این ... داند، داند آن ...لیک
مصلحت را بر خلاف یکدگر ...اند
هوش مصنوعی: هر چیزی که یکی می‌داند، دیگری نیز می‌داند، اما در عین حال مصالح و نیازها باعث می‌شود که آنها برخلاف یکدیگر عمل کنند.
من جهان گردیده‌ام سردار شو آسوده زی
گز حدود خاوران تا باختر ...اند
هوش مصنوعی: من در دنیا سفر کرده‌ام، ای فرمانده، به آرامی در مرزهای شرقی تا غربی زندگی کن...

حاشیه ها

1402/07/20 23:10
Mobin T

ردیف ش چیه؟