گنجور

شمارهٔ ۳

شش جهت زن‌قحبه بازار است گوئی نیست؟ هست
و اندر او زن‌قحبگی کار است گوئی نیست؟ هست
گر به دستار است باد کله‌ی زن‌قحبه شیخ
کیر خر را نیز دستار است گوئی نیست؟ هست
هر کجا یک دانه زین...تخم از روی ریع
سگ به خرمن خر بخروار است گوئی نیست؟ هست
سیم خود پذرفت و سنگ افکند بر صوفی گول
زاهد زن‌قحبه عیار است گوئی نیست؟ هست
خاک بختی کوه پالان آسمان نه تو جوال
وز بشرزن‌قحبگی بار است گوئی نیست؟ هست
سیرت زن‌قحبگی در صورت زن‌قحبگان
نرم نرمک موش و انبار است گوئی نیست؟ هست
قربت زن‌قحبه مردم با من از روی قیاس
ماجرای کیک و شلوار است گوئی نیست هست
گاد این... بی آزرم مردم سخت و سست
داستان میخ و دیوار است گوئی نیست هست
نفخ مهر شیخ ز امعای ضمیر اخراج به
باد بر دل در شکم بار است گوئی نیست هست
این درد پیراهن آن و آن کشد شلوار این
مرز گیتی شهر سگ سار است گوئی نیست هست
چند و تا کی پرسی از من در جهان بسیار چیست
در جهان...بسیار است گوئی نیست هست
با چنین خر مردم ار گیتی چمد در ... ون گاو
غم به ...یر اسب سردار است گوئی نیست هست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شش جهت زن‌قحبه بازار است گوئی نیست؟ هست
و اندر او زن‌قحبگی کار است گوئی نیست؟ هست
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که همه جا مشغول به کارهای غیراخلاقی و فساد است، با اینکه ظاهراً چنین چیزی وجود ندارد، اما واقعاً در هر گوشه و کنار این مسئله وجود دارد و فعالیت‌های ناپسند در حال انجام است.
گر به دستار است باد کله‌ی زن‌قحبه شیخ
کیر خر را نیز دستار است گوئی نیست؟ هست
هوش مصنوعی: اگر چیزی به ظاهر زیبا و باارزش باشد، اما محتوای آن خالی و بی‌معنی باشد، چه ارزشی دارد؟ این نشان‌دهنده‌ی بی‌ارزشی آن است و حقیقتاً وجود دارد.
هر کجا یک دانه زین...تخم از روی ریع
سگ به خرمن خر بخروار است گوئی نیست؟ هست
هوش مصنوعی: هر جا که یک دانه از این محصول باشد، انگار تخم ریحان را سگ به خرمن آورده است. آیا این واقعیت وجود ندارد؟ وجود دارد.
سیم خود پذرفت و سنگ افکند بر صوفی گول
زاهد زن‌قحبه عیار است گوئی نیست؟ هست
هوش مصنوعی: شخصی که به ظواهر تظاهر می‌کند و با نیرنگ خود را عارف و زاهد معرفی می‌نماید، در واقع با فریبکاری و ظاهرسازی به سر می‌برد. او مانند زنی که عیار و باهوش است، در پشت ظاهر موجه خود، حقیقتی پنهان دارد. این فرد به راحتی هنوز در جامعه وجود دارد و قابل شناسایی است.
خاک بختی کوه پالان آسمان نه تو جوال
وز بشرزن‌قحبگی بار است گوئی نیست؟ هست
هوش مصنوعی: این جمله به نوعی به تقدیر و سرنوشت انسانی اشاره دارد. می‌توان گفت که زندگی و آینده هر فرد تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد، و گاهی انسان احساس می‌کند که بار مشکلات بر دوش او سنگینی می‌کند. در واقع، این احساس وجود دارد که برخی چیزها با وجود مشکلات و محدودیت‌ها همچنان ادامه دارند و نمی‌توان آنها را نادیده گرفت.
سیرت زن‌قحبگی در صورت زن‌قحبگان
نرم نرمک موش و انبار است گوئی نیست؟ هست
هوش مصنوعی: خصوصیات درونی زنانی که به کارهای نادرست مشغولند، به آرامی و به تدریج در ظاهرشان نمایان می‌شود، به‌گونه‌ای که گویی چیزی نیست، اما واقعاً هست.
قربت زن‌قحبه مردم با من از روی قیاس
ماجرای کیک و شلوار است گوئی نیست هست
هوش مصنوعی: این جمله به نوعی اشاره به تفاوت‌های عمیق بین ظاهر و باطن دارد. به نظر می‌رسد شخصی در حال مقایسه تجربیات یا روابط انسانی است و به این نکته توجه دارد که چیزهایی که به نظر می‌رسند ممکن است در واقعیت بسیار متفاوت باشند. در واقع، این عبارت به نوعی تضاد میان انتظارات و واقعیت را نشان می‌دهد.
گاد این... بی آزرم مردم سخت و سست
داستان میخ و دیوار است گوئی نیست هست
هوش مصنوعی: در این بیت شاعر به نوعی چالش و تضاد میان انسان‌ها و شرایط انسانی اشاره می‌کند. او به سرسختی و در عین حال ضعف مردم اشاره دارد و می‌گوید که داستان‌هایی که دربارهٔ آن‌ها وجود دارد، مانند میخ و دیواری محکم، اما در واقعیت، وجودشان از نظر معنوی و انسانیت به اندازه کافی استوار نیست. این تصویر نشان‌دهندهٔ تضاد بین ظاهری قدرتمند و درونی آسیب‌پذیر است.
نفخ مهر شیخ ز امعای ضمیر اخراج به
باد بر دل در شکم بار است گوئی نیست هست
هوش مصنوعی: نفخه مهر شیخ از عمق وجود در دل، به شدت روح را تحت تاثیر قرار می‌دهد، به گونه‌ای که احساس می‌شود این عشق و محبت در شکم جا گرفته و به نوعی وجودی ناپیدا دارد. در عین حال، این عشق به طور ملموس قابل لمس نیست و احساس می‌شود که چیزهایی در حال وقوع است که از نظر خارجی قابل مشاهده نیست.
این درد پیراهن آن و آن کشد شلوار این
مرز گیتی شهر سگ سار است گوئی نیست هست
هوش مصنوعی: این درد و رنج، مانند پیراهنی است که به آن شخص دیگر مربوط می‌شود و او هم با شلوار خود درگیر است. به نظر می‌رسد که در این جهان مملو از مشکلات و دردسرها، زندگی همچون شهری است که پر از ناامیدی و بی‌رحمی است، جوری که گویی چیزی وجود ندارد.
چند و تا کی پرسی از من در جهان بسیار چیست
در جهان...بسیار است گوئی نیست هست
هوش مصنوعی: چند بار و تا کی می‌خواهی از من بپرسی در این دنیا چه چیزهای زیادی وجود دارد؟ در واقع چیزهای زیادی هست، اما گویی هیچ چیز نیست.
با چنین خر مردم ار گیتی چمد در ... ون گاو
غم به ...یر اسب سردار است گوئی نیست هست
هوش مصنوعی: اگر انسان‌ها با این وضعیت در دنیا زندگی کنند، مشکلات و غم‌ها همچون گاوی سنگین بر دوش سرداران قرار می‌گیرد و گویا وجود ندارد.