شمارهٔ ۱۰
دل از...گان بر کن که این خار
نیارد جز گل...گی بار
بدین...مردم آزمودم
نه رامش زآشتی خیزد نه پیکار
ازین...گانم هر سر موی
همی بر تن دم عقرب دم مار
کشد ور جان دهد... چرخم
نه از من آفرین خیزد نه زنهار
پدر... در میرد نیاسان
پسر... بر روید پدر سار
جز ارواح مکرم هر که بینم
ز حد سبحه تا دامان زنار
نجویندی بجز...گی کسب
ندانندی بجز... گی کار
چه گوئی ربع مسکون چار سوق است
به سوق مختلف ...بازار
بهر...دکان کافکنی چشم
درو ...گی انبار انبار
هر آنکش مالک مشتی ندانی
در او...گی خروار خروار
بجز...گان را زندگانی
بدین...گان کاری است دشوار
از این ...ون خران گر ریش گاوی
نماند غم به ...یر اسب سردار
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
دل از...گان بر کن که این خار
نیارد جز گل...گی بار
هوش مصنوعی: دل خود را از وابستگیها و روابطی که به تو آسیب میزنند، رها کن؛ زیرا این نوع ارتباطات جز دردسر و زحمت چیزی به همراه ندارند.
بدین...مردم آزمودم
نه رامش زآشتی خیزد نه پیکار
هوش مصنوعی: در اینجا بیان شده که از تجربهام فهمیدم که نه خوشحالی و آرامش از آشتی به دست میآید و نه جنگ و نبرد باعث پیروزی میشود.
ازین...گانم هر سر موی
همی بر تن دم عقرب دم مار
هوش مصنوعی: از آنجایی که درد و رنج را بر دوش دارم، هر تار موی من به نحوی نشاندهندهٔ استرس و نگرانیام است، بهگونهای که احساس میکنم مانند نیش عقرب و مار، خطر و آسیب در من نهفته است.
کشد ور جان دهد... چرخم
نه از من آفرین خیزد نه زنهار
هوش مصنوعی: این بیت به مفهوم این است که اگر چه زندگی ممکن است سخت و طاقتفرسا باشد و انسان در برابر مشکلات و چالشها احساس ناتوانی کند، اما سرنوشت و تقدیر از اراده و خواستههای فرد خارج است. در واقع، فرد نه میتواند به دنیای خود به دلیل سختیها اعتراض کند و نه از آن به راحتی رهایی یابد. به کلامی دیگر، او در برابر قضا و قدر جایی برای گلهگزاری و امید به نجات نمیبیند.
پدر... در میرد نیاسان
پسر... بر روید پدر سار
هوش مصنوعی: در این عبارت، به ارتباط و وابستگی نسلها اشاره میشود. پدرانی که به دنیا میآیند و به مرور زمان از دنیا میروند و فرزندانشان جای آنها را میگیرند. به عبارت دیگر، زندگی و نسلها به طور مداوم ادامه دارد و هر نسل به نوعی ادامهدهندهی نسل قبلی است.
جز ارواح مکرم هر که بینم
ز حد سبحه تا دامان زنار
هوش مصنوعی: هر کس را که ببینم، به جز روحهای پاک و محترم، از حد و مرز پاکی تا لبهی گناه و بدی میدانم.
نجویندی بجز...گی کسب
ندانندی بجز... گی کار
هوش مصنوعی: کسی که جز یادگیری علم و دانش تلاش نمیکند، نمیتواند به کارهای مهم و مفید بپردازد.
چه گوئی ربع مسکون چار سوق است
به سوق مختلف ...بازار
هوش مصنوعی: در چهار سوی دنیا، بازارها به نوعهای مختلفی وجود دارند و هر یک از آنها شخصیت و ویژگیهای خاص خود را دارند.
بهر...دکان کافکنی چشم
درو ...گی انبار انبار
هوش مصنوعی: به فروشگاه میروی و چشمهایت به مقدار زیادی میوه و کالاهای تازه جلب میشود.
هر آنکش مالک مشتی ندانی
در او...گی خروار خروار
هوش مصنوعی: هر چیزی که در دست تو قرار دارد و به نظر کم میرسد، ممکن است در واقع بسیار ارزشمند باشد. با نادیده گرفتن این ارزشها، فرصتهای زیادی را از دست میدهی.
بجز...گان را زندگانی
بدین...گان کاری است دشوار
هوش مصنوعی: زندگی کردن در کنار کسانی که خصائل و ویژگیهای نیک دارند، کار آسانی است، اما زندگی با افرادی که فاقد چنین ویژگیهایی هستند، کار سخت و دشواری به شمار میرود.
از این ...ون خران گر ریش گاوی
نماند غم به ...یر اسب سردار
هوش مصنوعی: اگر از این مردان بیمقدار، حتی نشانههایی از قدرت هم باقی نماند، به پیشرفت و موفقیت اشرافی بزرگ نمیرسیم.