گنجور

شمارهٔ ۵۶

پس از مرگ تو گیتی جاودانی
واویلا واویلا صد واویلا
سیه پوشد به مرگ زندگانی
واویلا واویلا صد واویلا
تو محمل بسته زین خونخواره منزل
واویلا من از دنبال محمل
خروشان چون درای کاروانی
واویلا واویلا صد واویلا
به غیر از جعد مشکین گیسوانت
واویلا که از خون ارغوانت
کسی سنبل ندیده ارغوانی
واویلا واویلا صد واویلا
گذشت این تیر زهر آلوده پیکان
واویلا مرا از جوشن جان
فغان ای آسمان زین شق کمانی
واویلا واویلا صد واویلا
بهار هستیت از باد گستاخ
واویلا فرو بارید از شاخ
نچیده یک گل از باغ جوانی
واویلا واویلا صد واویلا
سپاه کوفه و شام از چپ و راست
واویلا پی یغما چو برخاست
عزا شد انس و جان را شادمانی
واویلا واویلا صد واویلا
چرا چون چنگ نخروشم کز ایام
واویلا ترا در حجله کام
سرود ناله شد صوت اغانی
واویلا واویلا صد واویلا
اگر خود زعفران را خنده زاید
واویلا چرا گریه فزاید
مرا دیدن به چهر زعفرانی
واویلا واویلا صد واویلا
غمت زد ای غمت ماتم جهان را
واویلا زمین و آسمان را
صلای سوگ و سوگ جاودانی
واویلا واویلا صد واویلا
مرا بعد از تو سوری سوگ فرجام
واویلا فراهم ساخت ایام
سرایم با نوای نوحه خوانی
واویلا واویلا صد واویلا
جبین دف سینه طبل افغان چغانه
واویلا ره ماتم ترانه
خروش غم سرود شادمانی
واویلا واویلا صد واویلا
کرا شد جز تو کشته خاک هامون
واویلا کفن آغشته در خون
قبای عیش و تخت کامرانی
واویلا واویلا صد واویلا

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

پس از مرگ تو گیتی جاودانی
واویلا واویلا صد واویلا
هوش مصنوعی: پس از مرگ تو، جهان بی‌پایان و جاودانی خواهد بود و این نگرانی و غم فراوانی به وجود می‌آورد.
سیه پوشد به مرگ زندگانی
واویلا واویلا صد واویلا
هوش مصنوعی: زن سیاهپوش به نشانه مرگ زندگی را نمایش می‌دهد و فریادهای توصیف ناپسند و ناامیدی او به گوش می‌رسد. این وضعیتی وحشتناک و دردناک است که تکرار می‌شود.
تو محمل بسته زین خونخواره منزل
واویلا من از دنبال محمل
هوش مصنوعی: تو سوار بر مرکب شده‌ای و این خونخوار (دشمن) در پی توست، واویلا! من در دنبال تو هستم.
خروشان چون درای کاروانی
واویلا واویلا صد واویلا
هوش مصنوعی: صدای بلندی به گوش می‌رسد، مانند صدای کاروانی که در حال حرکت است و این صدا به معنای نگرانی و فریاد است.
به غیر از جعد مشکین گیسوانت
واویلا که از خون ارغوانت
هوش مصنوعی: به جز زیبایی و پیچیدگی موهای مشکی‌ات، آه و حسرتی است که از خون رنگین گل‌های ارغوانی تو ناشی می‌شود.
کسی سنبل ندیده ارغوانی
واویلا واویلا صد واویلا
هوش مصنوعی: کسی که گل سنبل را ندیده، اگر ارغوان ببیند، به شدت حیرت زده و نگران می‌شود و افسوس می‌خورد.
گذشت این تیر زهر آلوده پیکان
واویلا مرا از جوشن جان
هوش مصنوعی: این تیر زهرآگین مرا از تمام محافظت‌ها و سپرهای جان دور کرده و به شدت بهمن گرانیده است.
فغان ای آسمان زین شق کمانی
واویلا واویلا صد واویلا
هوش مصنوعی: آه و فغان از این وضعیت نابسامان، ای آسمان! چه دردناک و نگران‌کننده است، صد بار ناله و غُصه.
بهار هستیت از باد گستاخ
واویلا فرو بارید از شاخ
هوش مصنوعی: بهار وجود تو با بی‌پروایی باد، از شاخه‌ها بارید و به زمین پاشیده شد.
نچیده یک گل از باغ جوانی
واویلا واویلا صد واویلا
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به زندگی و گذشت زمان اشاره می‌کند و به حسرت و اندوهی که از جوانی‌اش باقی مانده، پرداخته است. او از جوانی‌اش و از روزهای شاد و گلگون زندگی‌اش، با تأسف یاد می‌کند و می‌گوید که هیچ‌گاه از زیبایی‌های آن زمان بهره‌مند نشده و اکنون تنها حسرت آن روزها را در دل دارد.
سپاه کوفه و شام از چپ و راست
واویلا پی یغما چو برخاست
هوش مصنوعی: بیداد دشمنان از سوی کوفه و شام برپا شده است و فریاد و آشفتگی به پا کرده‌اند، چنان که خطر حمله به شدت احساس می‌شود.
عزا شد انس و جان را شادمانی
واویلا واویلا صد واویلا
هوش مصنوعی: زندگی به عزای روح و جان تبدیل شده و خوشحالی جای خود را به غم داده است. فریاد واویلا، صدای درد و اندوه، در فضا پیچیده است.
چرا چون چنگ نخروشم کز ایام
واویلا ترا در حجله کام
هوش مصنوعی: چرا مثل چنگ نوا نمی‌کنم؟ زیرا از روزگار بدبختی، تو را در خوابگاه خوشبختی می‌سازم.
سرود ناله شد صوت اغانی
واویلا واویلا صد واویلا
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره به صدای ناله و زاری است که به شکل آهنگی دلگیر و غم‌انگیز ظاهر می‌شود. این صدا مانند فریادی است که از دل به بیرون می‌آید و به حالت وحشت یا ناامیدی دلالت می‌کند. واویلا به معنای فریاد زاری است و نشان‌دهنده شدت احساسات تلخ و غم‌انگیز است.
اگر خود زعفران را خنده زاید
واویلا چرا گریه فزاید
هوش مصنوعی: اگر زعفران که نماد شادی و زیبایی است، خود با خنده و شادابی به دنیا می‌آید، پس چرا باید غم و گریه در زندگی وجود داشته باشد؟
مرا دیدن به چهر زعفرانی
واویلا واویلا صد واویلا
هوش مصنوعی: من تو را با چهره‌ای زعفرانی دیدم و این دیدن برایم مایه‌ی غم و اندوه شد، واویلا! چقدر غمگین و دلشکسته‌ام!
غمت زد ای غمت ماتم جهان را
واویلا زمین و آسمان را
هوش مصنوعی: غم تو باعث شده که تمام جهان به سوگواری بپردازد و زمین و آسمان از درد و حسرت پر شده‌اند.
صلای سوگ و سوگ جاودانی
واویلا واویلا صد واویلا
هوش مصنوعی: صدای ناله و عزا به گوش می‌رسد و غم ابدی همه جا را فراگرفته است. واویلا، چه اندوهی!
مرا بعد از تو سوری سوگ فرجام
واویلا فراهم ساخت ایام
هوش مصنوعی: پس از تو، زندگی برایم به عزایی بزرگ بدل شده است و روزگاری که می‌گذرد، به شدت غم‌انگیز و پر از درد و اندوه است.
سرایم با نوای نوحه خوانی
واویلا واویلا صد واویلا
هوش مصنوعی: با صدای نوحه‌خوانی‌ام فریاد می‌زنم و همه‌جا را پر از ن عزای خود می‌کنم. صدای واویلا و ناله‌های دردناک به گوش می‌رسد.
جبین دف سینه طبل افغان چغانه
واویلا ره ماتم ترانه
هوش مصنوعی: پیشانی‌ام مانند دفی است که می‌کوبد و سینه‌ام طبل است که صدای افغان و ناله‌های ماتم را ایجاد می‌کند.
خروش غم سرود شادمانی
واویلا واویلا صد واویلا
هوش مصنوعی: در این بیت، احساس غم و اندوه به وضوح بیان شده است. با وجود این اندوه، یک حس شادی و سرور نیز در پشت آن احساس می‌شود. در واقع، گویا در دل این غم، آواز شادی و شور زندگی وجود دارد که با فریادی از ناگواری‌ها همراه است. این تضاد میان غم و شادی به شکل قوی و عاطفی به تصویر کشیده شده است.
کرا شد جز تو کشته خاک هامون
واویلا کفن آغشته در خون
هوش مصنوعی: چه کسی جز تو در دشت هامون کشته شده است؟ وای بر من که کفن‌ام به خون آغشته است.
قبای عیش و تخت کامرانی
واویلا واویلا صد واویلا
هوش مصنوعی: لباس خوشی و جایگاه لذت و کامیابی را می‌بینم که چه اندوهی به همراه دارد! به راستی این یک فریاد ناله‌آور است.