شمارهٔ ۲
گر بسنجند به حشر اجر شب هجران را
غالب آن است که شاهین شکند میزان را
شد زبون زنخت قامت چوگانی من
گوی بنگر که همی زخمه زند چوگان را
کفر زلفت اگر این است برآنک که به عنف
صادر جزیه به گردن فکند ایمان را
گر به یعقوب رسد نکهت پیراهن تو
به صبا باز دهد بوی مه کنعان را
شاه ترکان خجل آید ز صف آرائی خویش
گر به پیرامن چشمت نگرد مژگان را
دل اگر سرکشد از خط تو بسپار به زلف
چاره زنجیر بود بنده نافرمان را
بو که از کوتهی رشته رسد دست به دست
گاه می بندم و گه می گسلم پیمان را
مه نکاهیده به خورشید نگردد نزدیک
شاید اربه ز فزونی شمرم نقصان را
عیب یغما مکن ار دمدمه شیخ شنید
ناگزیر است بشر وسوسه شیطان را
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
گر بسنجند به حشر اجر شب هجران را
غالب آن است که شاهین شکند میزان را
هوش مصنوعی: اگر به روز قیامت اجر و پاداش شب جدایی را بسنجند، غالباً پاداش آن به قدری زیاد است که میتواند ترازوی حق را بر هم زند.
شد زبون زنخت قامت چوگانی من
گوی بنگر که همی زخمه زند چوگان را
هوش مصنوعی: زبان من به خاطر زیبایی قامت تو به زبان آوردن و سخن گفتن را رها کرده، و اکنون به تماشای تو نشستهام تا ببینم چگونه چوگان را به ضربه زدن مشغول است.
کفر زلفت اگر این است برآنک که به عنف
صادر جزیه به گردن فکند ایمان را
هوش مصنوعی: اگر کفر زلفت به این معناست که فردی به زور و بدون رضایت به پرداخت جزیه مجبور شود، پس بهتر است که ایمان را به گردن بگیرد.
گر به یعقوب رسد نکهت پیراهن تو
به صبا باز دهد بوی مه کنعان را
هوش مصنوعی: اگر پیراهن تو به یعقوب برسد، نسیم صبحگاهی بوی ملایم سرزمین کنعان را به مشامش میرساند.
شاه ترکان خجل آید ز صف آرائی خویش
گر به پیرامن چشمت نگرد مژگان را
هوش مصنوعی: اگر شاه ترکان به زیبایی و جلال خود توجه کند، ممکن است از زیبایی چشمان تو که مژگانی دارند، خجل و شرمنده شود.
دل اگر سرکشد از خط تو بسپار به زلف
چاره زنجیر بود بنده نافرمان را
هوش مصنوعی: اگر دل از مرز عشق تو فراتر برود، به زلفت بسپار که نگهدارنده زنجیر بنده سرکشی است.
بو که از کوتهی رشته رسد دست به دست
گاه می بندم و گه می گسلم پیمان را
هوش مصنوعی: گاهی در زندگی با موقعیتهایی مواجه میشویم که به راحتی نمیتوانیم تصمیم بگیریم. گاهی تصمیمی میگیریم و گاهی از آن منصرف میشویم، احساس میکنیم که باید بین دو گزینه انتخاب کنیم و این باعث میشود نتوانیم به درستی عمل کنیم.
مه نکاهیده به خورشید نگردد نزدیک
شاید اربه ز فزونی شمرم نقصان را
هوش مصنوعی: ماه اگر به خورشید نگاه کند، نمیتواند به او نزدیک شود؛ شاید به خاطر این باشد که از زیادتر شدنش، نقصان را احساس میکنم.
عیب یغما مکن ار دمدمه شیخ شنید
ناگزیر است بشر وسوسه شیطان را
هوش مصنوعی: اگر عیب یغما را در نظر نگیری، وقتی که صدای شیخ به گوش میرسد، انسان ناچار به وسوسههای شیطان دچار میشود.