گنجور

شمارهٔ ۱۳۳

کوری و باغ و شمع را بسکه لطیف و روشنی
شمع مدام شعله ای باغ تمام گلشنی
فیض دهی به کفر و دین کز در طره و جبین
پرتو سایه پروری سایه پرتو افکنی
وصل و فراق در بهم گرنه میسر از چه رو
روز و شب از تو من جدا تو شب و روز بامنی
ای خم زلف سحرزا گرنه مشعبدی چرا
موی ضعیف بر سری بند گران به گردنی
خط اگراین و آن ذقن چیست سرشک و آه من
بستن باد و چنبری سودن آب و هاونی
گندم خال چوآوری دانه هوش و دام دل
گشت خرد به خردلی، خرمن دین به ارزنی
یغما خود پرستیت گشت سمر به کفر و دین
وحدت شرک سوز را هم بت و هم برهمنی

اطلاعات

وزن: مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کوری و باغ و شمع را بسکه لطیف و روشنی
شمع مدام شعله ای باغ تمام گلشنی
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره به زیبایی و لطافت گل‌ها در باغ و نور شمع شده است. شمعی که همواره روشن است، نمایان‌گر روشنایی و لطافت باغی پر از گل‌ها می‌باشد. به طور کلی، این بیان هارمونی طبیعت و روشنایی را به تصویر می‌کشد.
فیض دهی به کفر و دین کز در طره و جبین
پرتو سایه پروری سایه پرتو افکنی
هوش مصنوعی: تو به همه افراد، چه مومن و چه کافر، نعمت و فیض می‌بخشی. زیبایی و روشنایی تو به قدری است که از کلا‌ه و پیشانی‌ات نور و سایه می‌تابد و همه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
وصل و فراق در بهم گرنه میسر از چه رو
روز و شب از تو من جدا تو شب و روز بامنی
هوش مصنوعی: وصل و جدایی به هم پیوسته‌اند و نمی‌توان آن‌ها را از هم جدا کرد. پس چرا من هر روز و شب از تو دورم، در حالی که تو همیشه در بام من هستی؟
ای خم زلف سحرزا گرنه مشعبدی چرا
موی ضعیف بر سری بند گران به گردنی
هوش مصنوعی: ای قامت باریک و زیبا، اگر تو معشوق من نیستی، پس چرا موی نازک و ضعیف تو بر گردن سنگین من افتاده است؟
خط اگراین و آن ذقن چیست سرشک و آه من
بستن باد و چنبری سودن آب و هاونی
هوش مصنوعی: اگر خطی بر چهره کسی باشد، چه فایده‌ای دارد؟ اشک و آه من را نمی‌تواند بپوشاند؛ مثل بستن یک بادکنک یا گود کردن زمین برای آب.
گندم خال چوآوری دانه هوش و دام دل
گشت خرد به خردلی، خرمن دین به ارزنی
هوش مصنوعی: وقتی که دانه‌های گندم را جمع می‌کنی، نباید از فراموشی و کمیابی عقل و دل غافل شوی؛ زیرا در نهایت، ارزش دین و ایمان به چیزهای کوچک مشخص می‌شود.
یغما خود پرستیت گشت سمر به کفر و دین
وحدت شرک سوز را هم بت و هم برهمنی
هوش مصنوعی: خودخواهی تو باعث شد که به سمری از کفر و دین تبدیل شوی و وحدت‌طلبی که دینداری را می‌سوزاند، هم به بت تبدیل شد و هم به برهمن.