گنجور

شمارهٔ ۱۲۳

روزها شب ها به دوران تو شد طی آسمان
یک سحر شام مرا کی بود در پی آسمان
گفته ای از مهر می خواهی ز کینت بگذرم
گر بدینسان بگذری نی آسمان نی آسمان
چت گشاید زاینکه هر کو با من بیچاره بست
عهد کین از مهر بستی عهد با وی آسمان
تا زکارم یک گره نگشاید از سر پنجه ای
هر کرا دستی به ناخن کرده ای نی آسمان
تا به کی افراسیابی با چو من افتاده ای
نز نتاج رستمم نز دوده کی آسمان
عاقبت کردی به کام دشمنانم زیر دست
پشت دستی الامان ای آسمان ای آسمان
گفته ای بر کام یغما کرده ام شب ها به روز
کذب بهتان افترا تهمت کجا کی آسمان

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

روزها شب ها به دوران تو شد طی آسمان
یک سحر شام مرا کی بود در پی آسمان
هوش مصنوعی: روزها و شب‌ها در انتظار تو گذشتند. آیا آسمان یک روز صبح زود به یاد من خواهد افتاد یا نه؟
گفته ای از مهر می خواهی ز کینت بگذرم
گر بدینسان بگذری نی آسمان نی آسمان
هوش مصنوعی: تو گفته‌ای که اگر مهر من را بخواهی، از کینه‌ات می‌گذرم. اما اگر تو هم به همین شکل از کینه‌ات بگذری، نه آسمان خواهد بود و نه آسمان!
چت گشاید زاینکه هر کو با من بیچاره بست
عهد کین از مهر بستی عهد با وی آسمان
هوش مصنوعی: از این‌که هر کسی که با من بدی کرده، به نوعی به من عهدی بسته است، تو باید بدانی که این پیمان باعث می‌شود که آسمان هم به او وفاداری نشان بدهد.
تا زکارم یک گره نگشاید از سر پنجه ای
هر کرا دستی به ناخن کرده ای نی آسمان
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که تا زمانی که از کار خود یک مشکل را حل نکنم، هیچ کس در کمال خود نمی‌تواند دست به کار من بزند. به عبارت دیگر، اگر کسی با من در کار تعامل کرده باشد، برای او راهی وجود نخواهد داشت تا از بالا به وضع من نگاه کند.
تا به کی افراسیابی با چو من افتاده ای
نز نتاج رستمم نز دوده کی آسمان
هوش مصنوعی: چرا همچنان در حال جنگیدن و دشمنی با منی که در شجاعت و دلیری از نسل رستم نیستم و ممکن است از تبار سلطنتی و آسمانی برخوردار نباشم؟
عاقبت کردی به کام دشمنانم زیر دست
پشت دستی الامان ای آسمان ای آسمان
هوش مصنوعی: در نهایت، خواسته‌ها و آرزوهای دشمنانم برآورده شد و من تحت فشار و سختی قرار گرفتم. ای آسمان، ای آسمان!
گفته ای بر کام یغما کرده ام شب ها به روز
کذب بهتان افترا تهمت کجا کی آسمان
هوش مصنوعی: گفته‌ای که شب‌ها به امید چپاول و دزدی به سر می‌برم و روزها به دروغ و اتّهام مشغولم، اما این همه از کجا و کی به حقیقت می‌پیوندد؟