گنجور

شمارهٔ ۱۰۰

خسرو حسن تو جائی زده بر خرگه ناز
که به صد واسطه آنجا نرسد عرض نیاز
سفر کعبه کنم تا به خرابات رسم
زانکه سالک به حقیقت رسد از راه مجاز
ختم کردم سفر زلف بتان تا چه شود
شب تاریک و محل خطر و راه دراز
هر که آن خال سیه دید و لب میگون گفت
عاقبت فرش ره میکده شد سنگ حجاز
بند بر گردن محمود نهم گر ببرد
نام فتراک غلامان تو با زلف ایاز
همه اوصاف خداوندی از اخلاق و کرم
در تو جمع است دریغا که نه ای بنده نواز
دل یغما رهد از چنبر زلف تو اگر
رستن صعوه میسر شود از چنگل باز

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خسرو حسن تو جائی زده بر خرگه ناز
که به صد واسطه آنجا نرسد عرض نیاز
هوش مصنوعی: خسرو خوشرویی تو در جایی است که به راحتی نمی‌توان به آن دسترسی پیدا کرد و هیچ دعای نیاز و خواسته‌ای به آنجا نمی‌رسد.
سفر کعبه کنم تا به خرابات رسم
زانکه سالک به حقیقت رسد از راه مجاز
هوش مصنوعی: می‌خواهم به سفر کعبه بروم تا به میخانه برسم، زیرا مسافر حقیقی از طریق ظواهر به حقیقت می‌رسد.
ختم کردم سفر زلف بتان تا چه شود
شب تاریک و محل خطر و راه دراز
هوش مصنوعی: سفر به عالم زیبایی و عشق را به پایان رساندم تا ببینم در شب تاریک و در مکان‌های پرخطر چه اتفاقی خواهد افتاد و راهی طولانی در پیش دارم.
هر که آن خال سیه دید و لب میگون گفت
عاقبت فرش ره میکده شد سنگ حجاز
هوش مصنوعی: هر کس که آن داغ سیاه را ببیند و لبان خوش‌رنگی را اشاره کند، در نهایت راهش به میکده می‌افتد و به سنگ سرزمین حجاز می‌رسد.
بند بر گردن محمود نهم گر ببرد
نام فتراک غلامان تو با زلف ایاز
هوش مصنوعی: اگر بند گردن محمود نهم را ببرند، نام فتراک تو در ذهن غلامان با زلف ایاز باقی خواهد ماند.
همه اوصاف خداوندی از اخلاق و کرم
در تو جمع است دریغا که نه ای بنده نواز
هوش مصنوعی: تمام ویژگی‌های خداوندی، از جمله اخلاق و بخشندگی، در وجود تو نهفته است، ولی افسوس که تو از محبت و بخشندگی نسبت به دیگران بی‌بهره‌ای.
دل یغما رهد از چنبر زلف تو اگر
رستن صعوه میسر شود از چنگل باز
هوش مصنوعی: اگر دل من بتواند از بند زلف تو آزاد شود، مانند پرنده‌ای که از چنگال شکارچی می‌گریزد، برایم ممکن خواهد بود.

حاشیه ها

1402/07/07 08:10
محمدرضا نعمت‌اللهی

در آخرین بیت اگر کلمه صعوه نام یک حیوان باشد که در «چنگال باز» اسیر شده، معنای بیت کامل می‌شود، ولی من صعوه را به این معنی پیدا نکردم.