گنجور

شمارهٔ ۴۷ - در حق ضیاء الدین عراق وزیر

ایا خوب سیرت وزیری ، که ملک
ندیدست مانندهٔ تو وزیر
عراقی بنام و بود با سخات
خراج عراق و خراسان حقیر
مطیع مثالت وضیع و شریف
غلام جنابت صغیر و کبیر
بدست هوای تو دلها رهین
بدام وفای تو جانه اسیر
طویلیست دست تو در مکرمت
که باد از دست تو حوادث قصیر
بانعام و اکرام ذکر ترا
چو شمسست در گرد عالم مسیر
همه خیر ورزی چو دانستی
که عالم خبیرست و ناقد بصیر
بمن روضه ای آمد از خدمتت
کزان روضهٔ عیش من شد نضیر
کنون بر کشیدم بمدح و ثنات
در آن روضه مانند مرغان صغیر
غدیری همی بایدت از می مرا
برنگ عقیق و ببوی عبیر
که تا اندرین فرخ اوقات عید
همم روضه باشد ، ز تو ، هم غدیر
علا تو بود مر زمین را قرار
یتو باد چشم وزارت قریر
نکوه خواه از لطف تو در بهشت
بد اندیش از عنف تو در سعیر

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: سیاوش جعفری

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ایا خوب سیرت وزیری ، که ملک
ندیدست مانندهٔ تو وزیر
هوش مصنوعی: آیا وزیر نیکو سیرتی هستی که همچون تو وزیری در ملک دیده نشده باشد؟
عراقی بنام و بود با سخات
خراج عراق و خراسان حقیر
هوش مصنوعی: عراقی به خاطر سخاوت خود شناخته شده است، اما خراج‌گیری از عراق و خراسان را به امری کوچک و ناچیز می‌بیند.
مطیع مثالت وضیع و شریف
غلام جنابت صغیر و کبیر
هوش مصنوعی: شما از هر دو گروه، پایین و بالا، پیروی می‌کنید و فرودست و فرادست بودن شما در زیر سایه مقام شماست، چه کوچک و چه بزرگ.
بدست هوای تو دلها رهین
بدام وفای تو جانه اسیر
هوش مصنوعی: دل‌ها اسیر عشق و محبت تو شده‌اند و جان‌ها در بند وفاداری و هوای تو هستند.
طویلیست دست تو در مکرمت
که باد از دست تو حوادث قصیر
هوش مصنوعی: دست تو در کارهای نیک و خیر گسترده است، تا جایی که حوادث تلخ و ناگوار از آن دور می‌شوند.
بانعام و اکرام ذکر ترا
چو شمسست در گرد عالم مسیر
هوش مصنوعی: با احترام و ارادت، یاد تو در دنیا مانند خورشید است که در آسمان می‌درخشد و همه جا را روشن می‌کند.
همه خیر ورزی چو دانستی
که عالم خبیرست و ناقد بصیر
هوش مصنوعی: اگر دانستی که دنیا پر از علم و آگاهی است و همه چیز مورد بررسی قرار می‌گیرد، پس باید در کارهای خوب و نیکو حرکت کنی.
بمن روضه ای آمد از خدمتت
کزان روضهٔ عیش من شد نضیر
هوش مصنوعی: به خاطر محبت و ارتباط با تو، لذتی به من رسید که باعث شد زندگی‌ام زیباتر و خوشایندتر شود.
کنون بر کشیدم بمدح و ثنات
در آن روضه مانند مرغان صغیر
هوش مصنوعی: اکنون برخواسته‌ام به ستایش و تمجید، در آن باغی که مانند پرندگان کوچک است.
غدیری همی بایدت از می مرا
برنگ عقیق و ببوی عبیر
هوش مصنوعی: شما باید از شراب برنگ عقیق بنوشید و بوی عطر خوش عبیر را استشمام کنید.
که تا اندرین فرخ اوقات عید
همم روضه باشد ، ز تو ، هم غدیر
هوش مصنوعی: در این ایام خوش و مبارک عید، روحانی بخواند که تو هم چون غدیر، نورانی و پر از برکت هستی.
علا تو بود مر زمین را قرار
یتو باد چشم وزارت قریر
هوش مصنوعی: تو آرامش زمین هستی و امیدی که بر دل وزارت می‌تابد.
نکوه خواه از لطف تو در بهشت
بد اندیش از عنف تو در سعیر
هوش مصنوعی: این شعر به بیان تضاد میان دو حالت مختلف زندگی انسانی می‌پردازد. در یک سو، افرادی هستند که از بخشش و رحمت تو در بهشت بهره می‌برند و در سوی دیگر، کسانی وجود دارند که از سختی و عذاب تو در آتش جهنم رنج می‌برند. این دوتا تصویر، نشان‌دهنده تأثیرات متفاوتی است که اعمال و رفتار انسان بر سرنوشت او می‌گذارد.