گنجور

شمارهٔ ۵۶ - در مدح کمال‌الدین محمود خان

ای بعزم تو فتح را پیوند
پست با همت تو چرخ بلند
خان عادل تویی و از عدلت
هست چون خلد عدن خطبه چند
دین حق را کمالی و مرساد
بکمال تو از زوال گزند
از تو بر فرق نیک خواهان تاج
و زتو بر پای بدسگالان بند
خسروان را بمهر تو ایمان
سروران را به جان تو پیوند
خار با یاد مجلس تو چو گل
زهر با مهر حضرت تو چو قند
ناصح از دولت تو یابد کام
حاسد از صولت تو گیرد پند
مملکت بر کنار نشاندست
از تو امیدوار تر فرزند
کشت زار امید شد تازه
تا کفت تخم جود بپراکند
پردهٔ جهل علم تو بدرید
خانه ظلم عدل تو بر کند
لفظ تو گوشها بدر آراست
خلق تو مغزها بعطر آکند
برنخیزد مگر به نفع الصور
هر مه را زخم تیغ تو بفکند
خسروا، بوده‌ام بهر وقتی
از قبول در تو روزی مند
دسته‌ اعراض تو مرا امروز
سوخت بر آتش عنا چو سپند
گشته ام بی عنایت تو دژم
مانده ام بی رعایت تو نژند
چرخ بیدادگر بروی آورده
این چنین محنتم بهریک چند
حال بنده به کام بدخواهست
اندرین حال بنده را مپسند
تا بود پشت عاشقان چو کمان
تا بود زلف دلبران چو کمند
باد گیتی به امر تو راضی
باد گردون بحکم تو خرسند
سوی صدر رفیعت آورد
عاملان تو مال چاچ و خجند

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: سیاوش جعفری

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای بعزم تو فتح را پیوند
پست با همت تو چرخ بلند
هوش مصنوعی: ای عزم تو به پیروزی ارتباطی می‌دهد، زحمت و تلاش تو باعث شکوه و عظمت در آسمان‌ها می‌شود.
خان عادل تویی و از عدلت
هست چون خلد عدن خطبه چند
هوش مصنوعی: تو ای خان عادل، عدالت تو چون باغ عدن است که زیبایی و آرامش را در دل دارد.
دین حق را کمالی و مرساد
بکمال تو از زوال گزند
هوش مصنوعی: دین واقعی به کمال رسیده و راهی برای رسیدن به کمال تو از آسیب‌ها و خطرات محفوظ است.
از تو بر فرق نیک خواهان تاج
و زتو بر پای بدسگالان بند
هوش مصنوعی: بر سَر نیک سرپرستان تاجی از تو باشد و بر پای بدخواهانت، زنجیری از تو.
خسروان را بمهر تو ایمان
سروران را به جان تو پیوند
هوش مصنوعی: مردان بزرگ به محبت تو ایمان دارند و سروران به جان تو وابسته هستند.
خار با یاد مجلس تو چو گل
زهر با مهر حضرت تو چو قند
هوش مصنوعی: بذر تلخی‌ها در یاد تو شیرین می‌شود و دردها با محبت تو به شادی بدل می‌گردد.
ناصح از دولت تو یابد کام
حاسد از صولت تو گیرد پند
هوش مصنوعی: وظیفه‌دان از نعمت‌های تو بهره‌مند می‌شود، در حالی که حسود از قدرت و تأثیر تو نصیحت می‌گیرد.
مملکت بر کنار نشاندست
از تو امیدوار تر فرزند
هوش مصنوعی: سرزمین کناری تو، به خاطر وجود تو به آینده امیدوارتر شده است.
کشت زار امید شد تازه
تا کفت تخم جود بپراکند
هوش مصنوعی: مزرعه امید دوباره زنده و سرسبز شده است تا او تخم سخاوت را بپاشد.
پردهٔ جهل علم تو بدرید
خانه ظلم عدل تو بر کند
هوش مصنوعی: جهل تو پرده‌ای از علم را پاره می‌کند و ظلم تو خانه‌ای از عدل را ویران می‌سازد.
لفظ تو گوشها بدر آراست
خلق تو مغزها بعطر آکند
هوش مصنوعی: صوت تو به گوش‌ها زیبایی می‌بخشد و وجود تو روح‌ها را با عطر خود پر می‌کند.
برنخیزد مگر به نفع الصور
هر مه را زخم تیغ تو بفکند
هوش مصنوعی: هرگاه مهتاب نمایانی نداشته باشد، تنها به خاطر زخم‌هایی است که از تیغ تو خورده است.
خسروا، بوده‌ام بهر وقتی
از قبول در تو روزی مند
هوش مصنوعی: من در هر زمانی به خاطر تو به امید روزی خوب بوده‌ام.
دسته‌ اعراض تو مرا امروز
سوخت بر آتش عنا چو سپند
هوش مصنوعی: امروز از بی‌محلی و بی‌توجهی تو به شدت ناراحت و دلمرده‌ام، مانند اینکه بر آتش عشق شمعی بسوزم.
گشته ام بی عنایت تو دژم
مانده ام بی رعایت تو نژند
هوش مصنوعی: در غیاب محبت و توجه تو، دلم بی‌نهایت ناراحت و گرفته است و احساس تنهایی می‌کنم.
چرخ بیدادگر بروی آورده
این چنین محنتم بهریک چند
هوش مصنوعی: زمانه به من سختی و مصیبت‌های زیادی را تحمیل کرده و به هر دلیلی، من این مشکلات را تجربه می‌کنم.
حال بنده به کام بدخواهست
اندرین حال بنده را مپسند
هوش مصنوعی: وضعیت من به خاطر دشمنان خوش نیست، در این شرایط من را نپسند.
تا بود پشت عاشقان چو کمان
تا بود زلف دلبران چو کمند
هوش مصنوعی: تا زمانی که عشق‌ورزان پشتشان مانند کمان است، و زلف معشوقان همچون کمند به دور دل‌ها پیچیده است.
باد گیتی به امر تو راضی
باد گردون بحکم تو خرسند
هوش مصنوعی: باد جهان به خواسته تو راضی است و آسمان به فرمان تو شادمان است.
سوی صدر رفیعت آورد
عاملان تو مال چاچ و خجند
هوش مصنوعی: عاملان تو با کوشش و تلاش، نعمت‌ها و ثروت‌ها را از نقاط مختلف به سوی مکان باعظمت و بلندمرتبه‌ات می‌آورند، مثل منطقه‌های چاچ و خجند.