گنجور

بخش ۳۷ - برگشتن مولانا از دمشق بروم

کرد رجعت بروم باز آمد
رفت چون کبک و همچو باز آمد
قطره اش چون فزود دریا شد
بود عالی ز عشق اعلی شد
چون چنین شد مگو نیافت ورا
کانچه می جست شد بر او پیدا
مطربان را بخواند از سراو
بی سر و پا ببام و بر در او
میزد افغان قوی ببانگ و خروش
بحر عشقش از او بموج و بجوش
حیرت خلق شد در آن افزون
کاین چه شور است و این چگونه جنون
بیقراریش از غم هجران
بیشتر گشته زآن دم هجران
همه از عکس او شده مجنون
هیچکس را نمانده صبر و سکون
پیر و برنا چو ذره ها رقصان
پیش آن آفتاب عشق از جان
گشت در چشم سرد هر آئین
همه را عشق و عاشقی شد دین

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کرد رجعت بروم باز آمد
رفت چون کبک و همچو باز آمد
هوش مصنوعی: به گمانم قصد بازگشت داشتم، اما مانند کبک که به خاطر خطر فرار می‌کند، دوباره رفت و دیگر بازنگشت.
قطره اش چون فزود دریا شد
بود عالی ز عشق اعلی شد
هوش مصنوعی: وقتی که قطره بیش از اندازه به دریا ملحق شود، به بلندی و عظمت عشق نسبت به معشوق عالی و بی‌نظیر تبدیل می‌شود.
چون چنین شد مگو نیافت ورا
کانچه می جست شد بر او پیدا
هوش مصنوعی: وقتی چنین اتفاقی افتاد، دیگر از او چیزی مگو که آنچه را که دنبالش بود، برایش پیدا شد.
مطربان را بخواند از سراو
بی سر و پا ببام و بر در او
هوش مصنوعی: خوانندگان را به دور خود جمع کند، بدون هیچ قید و شرط و نظم خاصی، در بالای بام و در ورودی خانه‌اش.
میزد افغان قوی ببانگ و خروش
بحر عشقش از او بموج و بجوش
هوش مصنوعی: صدای دلنشین و پر هیاهوی افغان به قدری قوی است که عشق او همچون دریایی طوفانی و پرموج به جوش آمده است.
حیرت خلق شد در آن افزون
کاین چه شور است و این چگونه جنون
هوش مصنوعی: مردم شگفت‌زده شده‌اند که این چه هیجان و جنونی است که به وجود آمده است.
بیقراریش از غم هجران
بیشتر گشته زآن دم هجران
هوش مصنوعی: بی‌قراری او به خاطر غم جدایی، از لحظه‌ای که جدا شده بیشتر شده است.
همه از عکس او شده مجنون
هیچکس را نمانده صبر و سکون
هوش مصنوعی: همه افراد به خاطر زیبایی و جذابیت او دیوانه شده‌اند و هیچ‌کس دیگر قادر به تحمل و آرامش نیست.
پیر و برنا چو ذره ها رقصان
پیش آن آفتاب عشق از جان
هوش مصنوعی: پیران و جوانان مانند ذراتی در حال رقص، در برابر آن خورشید عشق از دل خود سرشار از شوق و زندگی هستند.
گشت در چشم سرد هر آئین
همه را عشق و عاشقی شد دین
هوش مصنوعی: در چشمان سرد هر قانونی، عشق و عاشقی تبدیل به ایمان شد.