داستان پادشاهی‌است که لشکر و ثروت فراوان دارد و دختری بسیار زیبا.

روزی دختر او بر ایوان آن کاخ رفیع ظاهر می‌شود و یک درویش خرقه‌پوش‌، او را می‌بیند و همانجا از نهایت شوق و اشتیاق بر خاک می‌افتد.

داستان بی‌هوش شدن او در شهر می‌پیچد و نهایتا به‌گوش شاه می‌رسد.

شاه با وزیر خود مشورت می‌کند که چاره کار چیست؟ آیا جز کشتن درویش راه چاره دیگری هست؟

وزیر می‌گوید کشتن او خطاست، باید درویش را بطور خصوصی فرابخوانی و با ملایمت و مهربانی از عشقش به دختر بپرسی، سپس او را به‌خواستگاری دختر بخوان و از او چیزی بخواه که نتواند انجام دهد.

یک‌شب شاه، آن درویش را فرامی‌خواند و به او می‌گوید کسی که تو عاشقش هستی از تو «صد عقد دُر شب‌چراغ» یعنی صد گردنبند از مروارید اعلا برای شیربها و مهر می‌خواهد؛  و به او می‌گوید: اگر مثلا همین فردا صبح بیاوری، همان روز دختر را به‌عقد تو در می‌آورم.

آن درویش شاد و رقص‌کنان بسوی دریای عمان (که در قدیم مرکز صید مروارید بوده) می‌رود، یک کاسه چوبی در دست می‌گیرد و در حال گریستن شروع به خالی‌کردن آب دریا می‌کند.

مردم و صیادان آنجا از او درباره هدفش می‌پرسند.

او می‌گوید می‌خواهم که آب دریا را خشک کنم تا مروارید به‌دست بیاورم

آنها از قصد و هدف او وحشت‌زده می‌شوند و همگی برای نجات دریا می‌شتابند و به‌صید مروارید رفته و کیسه‌ها از مروارید به او می‌دهند.

درویش به نزد شاه می‌رود و شاه که چاره‌ای جز عمل به قول خود نمی‌یابد، بسیار غمگین می‌شود.

درویش وقتی غم آن‌شاه را می‌بیند از آرزوی خود چشم‌پوشی می‌کند.

شاه نیز وقتی همّت و جوانمردی آن درویش را می‌بیند به‌او می‌گوید تو لایق ازدواج با دختر من هستی، و دختر را به‌عقد او در‌می‌آورد.

این حکایت در وصف همّت والا‌، بلند‌نظری و جوانمردی ‌است.

مرد گداپیشه که آنجا رسید

از مدد همّت والا رسید

همّت اگر سلسله‌جنبان شود

مور تواند که سلیمان شود