گنجور
وحشی بافقیوحشی بافقی

شمارهٔ ۳۷ - ماندهٔ بابا

زیباتر آنچه مانده ز بابا از آن تو
بد ای برادر از من و اعلا از آن تو
این تاس خالی از من و آن کوزه‌ای که بود
پارینه پر ز شهد مصفا از آن تو
یابوی ریسمان گسل میخ کن ز من
مهمیز کله تیز مطلا از آن تو
آن دیگ لب شکستهٔ صابون پزی ز من
آن چمچهٔ هریسه و حلوا از آن تو
این غوچ شاخ کج که زند شاخ، از آن من
غوغای جنگ غوچ و تماشا از آن تو
این استر چموش لگد زن ازآن من
آن گربهٔ مصاحب بابا از آن تو
از صحن خانه تا به لب بام از آن من
از بام خانه تا به ثریا از آن تو
شمارهٔ ۳۶ - هجو شراب: از من مرنج ای ز تو شادی جان منشمارهٔ ۳۸ - دریغ: دریغ از شمسهٔ ایوان عصمت

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زیباتر آنچه مانده ز بابا از آن تو
بد ای برادر از من و اعلا از آن تو
هوش مصنوعی: زیباترین چیزی که از پدر به یادگار مانده، برای توست و این نعمت از من و بهتر از آن نیز برای توست، ای برادر.
این تاس خالی از من و آن کوزه‌ای که بود
پارینه پر ز شهد مصفا از آن تو
هوش مصنوعی: این تاس که به من مربوط نیست و آن کوزه‌ای که در گذشته پر از شهد پاک بود، متعلق به تو است.
یابوی ریسمان گسل میخ کن ز من
مهمیز کله تیز مطلا از آن تو
هوش مصنوعی: این جمله به نوعی ابهام دارد و می‌توان آن را به این شکل تعبیر کرد: ای الاغ، مثل ریسمانی که در کارهای سخت استفاده می‌شود، من را به سختی به این کار وادار کن. این نشان‌دهنده یک نوع ارتباط یا وابستگی به چیزی است که در آن، شخص اشاره شده، بر روی نقطه قوت خود تأکید می‌کند. همچنین، به نوعی در مورد سخت‌کوشی و تلاش صحبت می‌شود و ممکن است نمادی از همکاری یا همراهی باشد.
آن دیگ لب شکستهٔ صابون پزی ز من
آن چمچهٔ هریسه و حلوا از آن تو
هوش مصنوعی: دیگ ترک‌خورده‌ای که برای درست کردن صابون استفاده می‌شود، از من است و آن قاشق که هریسه و حلوا را سرو می‌کند، از توست.
این غوچ شاخ کج که زند شاخ، از آن من
غوغای جنگ غوچ و تماشا از آن تو
هوش مصنوعی: این پرنده با شاخ کج خود که صدا به راه می‌اندازد، حاکی از نبردی است که من می‌جنگم و تو تنها تماشاچی آن هستی.
این استر چموش لگد زن ازآن من
آن گربهٔ مصاحب بابا از آن تو
هوش مصنوعی: این استر نازنازی که لگد می‌زند، متعلق به من است و آن گربه هم که هم‌نشین پدر توست، متعلق به توست.
از صحن خانه تا به لب بام از آن من
از بام خانه تا به ثریا از آن تو
هوش مصنوعی: از حیاط خانه تا لبه بام، همه‌اش متعلق به من است و از بام خانه تا آسمان، همه‌اش متعلق به توست.

حاشیه ها

1394/10/13 10:01
سینا

این شعر ، داستان دو برادر است و ارث پدریشان که یکی از آن دو ( احتمالا برادر بزرگتر ) میخواهد با حرف های شیرین ، سر دیگری را کلاه بگذارد و آنچه بدرد میخورد ( مانند استر ) را از آن خود و آنچه بدرد نمیخورد( مانند گربه ) را از آن برادر کند.

1395/05/25 17:07
ریما

در ادبیات ضرب المثل ها و اشعار ذات قصه سرایی و یا نقل تاریخ نبوده بلکه گویشی دلپذیر و طعنه به رفتار اخلاق جامعه می باشد و بگونه ای با ظرافت نگارش شده که در هر زمان و مکان مفهوم لازم را بدهد .
حکایت عدم عدالت در دادن سهم مقرر در هر تقسیم را می دهد , که فردی اصل را به اسم معیوب سهم خود می کند و به طرف مقابل فرع را با تعریف واهی سهم می دهند .

1396/01/18 15:04
رضا

بیت ششم اینطور هم میشود گفت
آن قاطر چموشک بابا از آن من
وان گربه ی ملوسک ماما از آن تو

1397/02/28 18:04
امیرحسین نصراصفهانی

دربیت 5 قوچ به صورت غوچ نوشته شده لطفا تصحیح کنید

1398/01/28 19:03
سعید سیمرغ

یک بیت هم من از جای دیگری در خاطرم مانده با این مضمون:
آن مال‌ها که مانده به دنیا از آن من
آن خیرها که کرده به عقبی از آن تو

1398/03/11 03:06
رحیم

قصه، قصه ایران است و آمریکا و ارثی به نام برجام

1398/06/14 14:09
فاطمه تسلیم

در برخی نسخه‌ها این شعر ابیات بیشتری هم دارد؛ مثلاً یک این بیت:
صبر از من و تردد و غوغا از من
همشیره خرج ماتم بابا از آن تو

1398/10/13 21:01
مجید

لطف کنید واژۀ غوچ ار اصلاح کنید؛ صحیح آن «قوچ» است.

1398/11/02 16:02
مهدی آرش منش

"اعلا" به معنی برکشیدن است و در بیت اول املای صحیح "اعلی" می باشد به معنای برتر