وحشی بافقیشمارهٔ ۲۸۲
ما چو پیمان با کسی بستیم دیگر نشکنیم
گر همه زهرست چون خوردیم ساغر نشکنیم
پیش ما یاقوت یاقوتست و گوهر گوهر است
دأب ما اینست یعنی قدر گوهر نشکنیم
هر متاعی را در این بازار نرخی بستهاند
قند اگر بسیار شد ما نرخ شکر نشکنیم
عیب پوشان هنر بینیم ما طاووس را
پای پوشانیم اما هرگزش پر نشکنیم
ما درخت افکن نهایم آنها گروهی دیگرند
با وجود صد تبر، یک شاخ بی بر نشکنیم
به که وحشی را در این سودا نیازاریم دل
بیش از اینش در جراحت نوک نشتر نشکنیم
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ما چو پیمان با کسی بستیم دیگر نشکنیم
گر همه زهرست چون خوردیم ساغر نشکنیم
هوش مصنوعی: ما وقتی که با کسی عهد و پیمان میبندیم، آن را نمیشکنیم، حتی اگر دشواریها و تلخیها به سراغمان بیاید، باز هم عهد خود را وفا میکنیم و زمین نمیزنیم.
پیش ما یاقوت یاقوتست و گوهر گوهر است
دأب ما اینست یعنی قدر گوهر نشکنیم
هوش مصنوعی: در نزد ما یاقوت با ارزش و گوهرهای گرانبها وجود دارند و روال کار ما این است که ارزش گوهر را نشکنیم و از آن مراقبت کنیم.
هر متاعی را در این بازار نرخی بستهاند
قند اگر بسیار شد ما نرخ شکر نشکنیم
هوش مصنوعی: در این بازار، برای هر کالایی قیمت تعیین شده است و اگر عرضه قند زیاد شود، ما قیمت شکر را کاهش نخواهیم داد.
عیب پوشان هنر بینیم ما طاووس را
پای پوشانیم اما هرگزش پر نشکنیم
هوش مصنوعی: ما میتوانیم به زیبایی و هنر دیگران احترام بگذاریم و عیبهایشان را نادیده بگیریم. مانند طاووس که با پایهایش پوشیده است، اما هرگز نمیگذاریم که زیبایی یا ارزشهایش آسیب ببینند.
ما درخت افکن نهایم آنها گروهی دیگرند
با وجود صد تبر، یک شاخ بی بر نشکنیم
هوش مصنوعی: ما از آن دسته نیستیم که به راحتی تبر به دست به سراغ درخت برویم و آن را نابود کنیم. ما با وجود اینکه ممکن است زیادی آسیب ببینیم و در شرایط سختی قرار بگیریم، هرگز اجازه نمیدهیم حتی یک شاخه خشک هم بشکند.
به که وحشی را در این سودا نیازاریم دل
بیش از اینش در جراحت نوک نشتر نشکنیم
هوش مصنوعی: بهتر است که وحشی را در این ماجرا نرنجانیم و دل او را بیشتر از این با زخمهای جدید آزرده نسازیم.
حاشیه ها
1393/12/01 18:03
مسعود
با وجود سد تبر، یک شاخ بی بر نشکنیم
با وجود صد تبر ....
1396/08/28 23:10
محسن موسوی زاده
به نظرم بجای سد تبر می بایش صد تبر باشد و اگر این گونه است غلط املایی را تصحیح و اگر به گونه ای دگر است توضیح بفرمایید.
1399/01/25 22:03
سپیده عاشوری
در دیوان وحشی بافقی با مقدمهی استاد سعید نفیسی و حواشی م. درویش
، سازمان انتشارات جاویدان ، چاپ پنجم، 1371، صفحه ص 108 ( غزل 281)
در بیت
ما درختافکن نهایم آنها گروه دیگرند
با وجود صد تبر یک شاخ بیبر نشکنیم
آمده است.
1399/02/13 01:05
سید
سلام
حروف ص،ض،ط،ظ،ع،غ همگی از عربی وام گرفته شده پس استفاده از صد بجای سد فارسی بعد ها (سده به معنی قرن) رایج شده ولی معنی عدد 100 را میدهد
1399/02/13 06:05
۸
آقا سید،
اجازه بده غ فارسی بماند ! ق ، ث و ح را به آن
پنج تا بیفزای.