گنجور

بخش ۲۵ - صفت حلّاج

حلّاجانند چشم بد دُور
هر یک شاهی ولیک منصور
هستند ز خط، تذرو خوش فال
وز خال سیه، غزال خوش حال
چک در کف شان کسی که دیده
خون آب ز دیده اش چکیده
عشّاق ازین بتان که نغزند
چون جَوزَقَه جمله خشک مغزند
دارند ز مغز خشک بنیاد
مانند کمان ز پنبه فریاد

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حلّاجانند چشم بد دُور
هر یک شاهی ولیک منصور
هوش مصنوعی: چشم‌های بدخواه مانند حلّاج‌ها هستند، دور هر یک از آن‌ها یک پادشاه وجود دارد، اما خداوند منصور است و به آن‌ها خطری نمی‌رسد.
هستند ز خط، تذرو خوش فال
وز خال سیه، غزال خوش حال
هوش مصنوعی: در این بیت شاعر به زیبایی و خوشحالی ناشی از خطوط و خال‌های بر چهره اشاره می‌کند. او به افرادی که خطی زیبا دارند و خالی سیاه که بر چهره‌شان است، اشاره کرده و آن‌ها را به مانند غزالی خوشحال توصیف می‌کند. این تصویرسازی نشان‌دهندهٔ جذابیت و شادابی آن‌هاست.
چک در کف شان کسی که دیده
خون آب ز دیده اش چکیده
هوش مصنوعی: کسی که در دستش چک (سند) دارد، از آنچه دیده است به شدت تحت تأثیر قرار گرفته و اشک از چشمانش سرازیر شده است.
عشّاق ازین بتان که نغزند
چون جَوزَقَه جمله خشک مغزند
هوش مصنوعی: عشاق از این معشوق‌ها که مانند جوزقۀ نرم و خوش‌پیکر به سمت خود جلب می‌کنند، در واقع درون خود غم و خشکی دارند.
دارند ز مغز خشک بنیاد
مانند کمان ز پنبه فریاد
هوش مصنوعی: افرادی که از فکر و اندیشه خالی هستند، مانند کمان‌هایی هستند که به جای زه، با پنبه پر شده‌اند و صدای بلندی دارند. این نشان می‌دهد که آن‌ها فقط ظاهری دارند و بدون عمق و محتوای واقعی هستند.