گنجور

شمارهٔ ۴۲

شکست گر دلت از کس مرنج ای عاقل
از آنکه خانه حق می‌شود شکست چو دل
همیشه لازمه زندگی‌ست کوشش و کار
به دهر بهره ز هستی نمی‌برد کاهل
کمال و فضل ز علم است و معرفت ای دوست
کسی کمال و فضیلت نخواهد از جاهل
درخت خشک ز سعی و عمل ثمر ندهد
مکن تلاش و حذر کن ز سعی بی‌حاصل
شود همیشه چو مرآت مقتبس از شمس
اگر غبار کدورت ز دل شود زایل
اگر به قدرت خود پی برد دمی انسان
زند چو بحر خروشنده موج بر ساحل
شوی مقرب درگاه کبریا وحدت
اگر که پاک شود لوحه دلت از غل

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شکست گر دلت از کس مرنج ای عاقل
از آنکه خانه حق می‌شود شکست چو دل
هوش مصنوعی: اگر دلت از کسی شکست خورد، نگران نباش، ای دانا، زیرا دل شکستگی انسان را به خانه‌ای از حقیقت نزدیک می‌کند.
همیشه لازمه زندگی‌ست کوشش و کار
به دهر بهره ز هستی نمی‌برد کاهل
هوش مصنوعی: کوشش و تلاش همواره جزء ضروری زندگی است و کسی که تنبلی کند، از نعمت‌های زندگی بهره‌ای نخواهد برد.
کمال و فضل ز علم است و معرفت ای دوست
کسی کمال و فضیلت نخواهد از جاهل
هوش مصنوعی: کمال و برتری انسان به دانایی و درک او بستگی دارد، دوست عزیز. هیچ کس از کسی که نادان است نمی‌تواند کمال و فضیلت را انتظار داشته باشد.
درخت خشک ز سعی و عمل ثمر ندهد
مکن تلاش و حذر کن ز سعی بی‌حاصل
هوش مصنوعی: درختی که خشک شده است، به خاطر تلاش و کوشش نمی‌تواند میوه‌ای بدهد. بنابراین، از تلاش بی‌فایده خودداری کن و از کوشش‌هایی که نتیجه‌ای ندارند پرهیز کن.
شود همیشه چو مرآت مقتبس از شمس
اگر غبار کدورت ز دل شود زایل
هوش مصنوعی: اگر غبار دل براى همیشه پاک شود، انسان مانند آئینه‌ای خواهد شد که نور خورشید را می‌گیرد.
اگر به قدرت خود پی برد دمی انسان
زند چو بحر خروشنده موج بر ساحل
هوش مصنوعی: اگر انسان به توانایی و قدرت واقعی خود آگاه شود، همانند دریای طوفانی با تمام قدرت به پیش می‌تازند و می‌تواند تأثیرات بزرگی بگذارد.
شوی مقرب درگاه کبریا وحدت
اگر که پاک شود لوحه دلت از غل
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی به مقام نزدیکان خداوند دست پیدا کنی، باید دل خود را از آثار و گناهان پاک کنی. وقتی دل پاک باشد، می‌توانی به حقیقت واحدیت برسید.