گنجور

شمارهٔ ۱۶

هر دلی کز تو شود غمزده، آن دل شاد است
هر بنایی که خراب از تو شود آباد است
ره به ویرانه عشق آر و برو در بر بند
عقل را خانه تعمیر، که بی بنیاد است
کمر بندگی عشق نبندد به میان
مگر آن بنده که از بند جهان آزاد است
من اگر رندم و بدنام برو خرده مگیر
زانکه هر خوب بدی از ادب استاد است
پنجه در پنجه تقدیر نشاید افکند
چون که بازوی فلک سخت‌تر از فولاد است
دامن دشت گر از ناله مجنون خالی‌ست
کمر کوه پر از زمزمه فرهاد است
پیش سجاده‌نشینان خبر از باده مگوی
زاهد و ترک ریا غایت استبعاد است
دل دیوانه نصیحت نپذیرد هیهات
چه توان کرد که این فطری و مادرزاد است
جنت و کوثر و طوبی تو و وحدت همه اوست
که رخش جنت و لب کوثر و قد شمشاد است

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر دلی کز تو شود غمزده، آن دل شاد است
هر بنایی که خراب از تو شود آباد است
هوش مصنوعی: هر قلبی که از تو غمگین شود، در واقع آن دل خوشحال است و هر بنایی که به خاطر تو ویران شود، دوباره آباد می‌شود.
ره به ویرانه عشق آر و برو در بر بند
عقل را خانه تعمیر، که بی بنیاد است
هوش مصنوعی: به سمت ویرانه عشق برو و به دور از عقل و منطق نرو. زیرا عقل نباید در اینجا جایگاه داشته باشد؛ زیرا این عشق بی‌پایه و اساس است.
کمر بندگی عشق نبندد به میان
مگر آن بنده که از بند جهان آزاد است
هوش مصنوعی: عشق واقعی فقط به افرادی تعلق می‌گیرد که از قید و بندهای worldly liberation آزاد باشند. در حقیقت، تنها کسانی می‌توانند به عشق خدمت کنند که از وابستگی‌های دنیوی رها شده باشند.
من اگر رندم و بدنام برو خرده مگیر
زانکه هر خوب بدی از ادب استاد است
هوش مصنوعی: اگر من فردی بی‌توجه و مشهور به بدی هستم، بر من خرده نگیرید، زیرا هر شخص خوب یا بدی به دلیل رفتار و ادب خود شناخته می‌شود.
پنجه در پنجه تقدیر نشاید افکند
چون که بازوی فلک سخت‌تر از فولاد است
هوش مصنوعی: انسان نمی‌تواند به سرنوشت خود دست‌اندازی کند، زیرا نیروی تقدیر بسیار قوی‌تر از اوست.
دامن دشت گر از ناله مجنون خالی‌ست
کمر کوه پر از زمزمه فرهاد است
هوش مصنوعی: اگر دشت از ناله‌های مجنون بی‌خبر باشد، کمر کوه پر از صدای دل‌انگیز فرهاد است.
پیش سجاده‌نشینان خبر از باده مگوی
زاهد و ترک ریا غایت استبعاد است
هوش مصنوعی: قبل از نمازگزاران، از شراب نگو. ریاکاران و زاهدان از این موضوع دوری می‌کنند و این کار بسیار بعید و ناپسند است.
دل دیوانه نصیحت نپذیرد هیهات
چه توان کرد که این فطری و مادرزاد است
هوش مصنوعی: دل دیوانه هرگز به نصیحت گوش نمی‌دهد و این وضعیت چنان است که نمی‌توان درمانش کرد، زیرا این ویژگی ذاتی و طبیعی اوست.
جنت و کوثر و طوبی تو و وحدت همه اوست
که رخش جنت و لب کوثر و قد شمشاد است
هوش مصنوعی: بهشت و نوشیدن خاص و درخت طوبی تنها بخش‌هایی از زیبایی‌های او هستند، زیرا چهره‌اش بهشتی و لب‌هایش مانند کوثر و قامتش همچون درخت شمشاد است.