گنجور

شمارهٔ ۳۳ - در نوشدن گلدسته و گنبذ روضه یی

دارای جهان ناصر دین «شاه سلیمان »
آن رتبه ده تخت و، برازنده افسر
آن حامی اسلام، که پیوسته رخ دین
از پشتی او، آینه سانست منور
در کشتی، اگر یاد کند کس ز وقارش
کشتی نشود بارکش منت لنگر
تا بیند از آن صورت احوال جهان را
از رای منیر آینه دارد، چو سکندر
آن خسرو عادل، که برافروخت چراغش
از مشعله نسبت فرزندی حیدر
اخلاص شعاری، که بمعماری حکمش
آباد شد این کاخ فلک مرتبه دیگر
گردید دگر بار بلند این خور تابان
آفاق شد از پرتو آن باز منور
چون نامه خود در دو جهانست سیه رو
آن را که نباشد رخ اخلاص بر این در
گلدسته این قبه دگر گشت فلک سا
چون نخل دعائی که از این روضه کشد سر
این گنبذ پرنور چو نوشد، پی تاریخ
دل گفت که:«معمور شد این قبه انور»!

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دارای جهان ناصر دین «شاه سلیمان »
آن رتبه ده تخت و، برازنده افسر
هوش مصنوعی: شاه سلیمان، که حامی دین و مروج آن در جهان است، بالاترین مقام را دارد و به او تاج و تختی شایسته و زیبا تعلق دارد.
آن حامی اسلام، که پیوسته رخ دین
از پشتی او، آینه سانست منور
هوش مصنوعی: آن کسی که از دین اسلام به طور همیشگی حمایت می‌کند، مانند آینه‌ای است که نور دین را از خود منعکس می‌کند و موجب روشنی آن می‌شود.
در کشتی، اگر یاد کند کس ز وقارش
کشتی نشود بارکش منت لنگر
هوش مصنوعی: اگر در کشتی کسی یاد خدا کند، کشتی بار سنگینی را تحمل نمی‌کند و لنگر سنگینی را به دوش می‌کشد. این یعنی ارتباط با روحانیات و یاد خداوند می‌تواند به انسان کمک کند تا دشواری‌ها را بهتر مدیریت کند.
تا بیند از آن صورت احوال جهان را
از رای منیر آینه دارد، چو سکندر
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که فردی می‌تواند از جلوه‌ها و نشانه‌های دنیای اطرافش پی ببرد و وضعیت آن را درک کند، همان‌طور که سکندر می‌توانست با نگاهی عمیق و بیدار به دنیا بنگرد.
آن خسرو عادل، که برافروخت چراغش
از مشعله نسبت فرزندی حیدر
هوش مصنوعی: آن پادشاه عادل که نورش را از آتش و روشنایی فرزندی حضرت علی (ع) به ارث برده است، در واقع درخشش و روشنی خاصی دارد.
اخلاص شعاری، که بمعماری حکمش
آباد شد این کاخ فلک مرتبه دیگر
هوش مصنوعی: صداقت و نیت پاکی، همچون بنیادی است که باعث رونق و آبادانی این سازه آسمانی شده و آن را به جایگاهی جدید و برتر می‌برد.
گردید دگر بار بلند این خور تابان
آفاق شد از پرتو آن باز منور
هوش مصنوعی: خورشید دوباره در آسمان درخشید و جهان را از نور خود روشن کرد.
چون نامه خود در دو جهانست سیه رو
آن را که نباشد رخ اخلاص بر این در
هوش مصنوعی: هر کس که چهره‌ی صداقت و پاکی را نداشته باشد، در دو جهان از خیر و خوشی بی‌بهره است. نامه زندگی او در این دنیا و آن دنیا، سیاه و نامطلوب خواهد بود.
گلدسته این قبه دگر گشت فلک سا
چون نخل دعائی که از این روضه کشد سر
هوش مصنوعی: امروز آسمان به شکل جدیدی در آمده و گلدسته‌ی این گنبد همچون نخل بلند دعاهایی را که از این باغ برمی‌آید، به سمت بالا می‌کشاند.
این گنبذ پرنور چو نوشد، پی تاریخ
دل گفت که:«معمور شد این قبه انور»!
هوش مصنوعی: این گنبد تابناک وقتی شیرینی نوشیدن را احساس کرد، دلش به یاد تاریخ گفت: «این قبه‌ی روشن به زندگی تازه‌ای رسید».