واعظ قزوینیشمارهٔ ۶۱۶
زینت اهل صفا، آمده عریان بدنی
زده فانوس دم از نور، ز یک پیرهنی
بعد مردن، به تن مرد خدا بر در دوست
جامه‌ای نیست برازنده‌تر، از بی‌کفنی
تار و پود تن زارت چو ز هم خواهد ریخت
گو قبا قطنی و مندیل نباشد فتنی
می‌شود چون کفن از خون تو، گلبندی چند
نازک‌اندامی و، تن‌پروری و، گل‌بدنی!
نیم رنگست بسی جامه هستی، غم نیست
نبود جامه اگر سوسنی و یاسمنی
نکنی گر سفر مکه و یثرب، چه غم است؟
طاق درگاه ضرور است که باشد مدنی!
شعله هرگز نشود جانب پستی مایل
روشنان را نبود میل به دنیای دنی
ساده‌دل باش، اگر نور و صفا می‌خواهی
که کم از نقش شود، آب عقیق یمنی
مشکن قدر خود از خنده بی‌جا واعظ
که گشودن لب خود نیست به جز خودشکنی
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
زینت اهل صفا، آمده عریان بدنی
زده فانوس دم از نور، ز یک پیرهنی
هوش مصنوعی: زینت و زیبایی اهل صفا، بدون هیچ لباسی دیده می‌شود و روشنایی را چون فانوس منتشر می‌کند، همانند یک پیرهن.
بعد مردن، به تن مرد خدا بر در دوست
جامه‌ای نیست برازنده‌تر، از بی‌کفنی
هوش مصنوعی: پس از مرگ، برای جسم شخص خداپرست، لباس مناسبی در برابر دوستانش وجود ندارد که از نبودن کفن بهتر باشد.
تار و پود تن زارت چو ز هم خواهد ریخت
گو قبا قطنی و مندیل نباشد فتنی
هوش مصنوعی: وقتی که جسم تو از هم بپاشد و تمام اجزایش جدا شود، دیگر هیچ چیز نمی‌تواند به تو کمک کند و نجاتت دهد.
می‌شود چون کفن از خون تو، گلبندی چند
نازک‌اندامی و، تن‌پروری و، گل‌بدنی!
هوش مصنوعی: مثل اینکه از خون تو، گلی زیبا و نازک‌اندام به‌وجود آمده است، که نشان‌دهنده زیبایی و ظرافت موجود در وجود توست.
نیم رنگست بسی جامه هستی، غم نیست
نبود جامه اگر سوسنی و یاسمنی
هوش مصنوعی: جهان و زندگی مانند لباس‌هایی هستند که بر تن ماست، اما این لباس‌ها رنگ و رویی دارند که در نهایت بی‌اهمیت است. اگر در این دنیا زیبا‌زنگی مانند سوسن و یاسمن نباشد، نبودن این لباس‌ها هم مهم نیست.
نکنی گر سفر مکه و یثرب، چه غم است؟
طاق درگاه ضرور است که باشد مدنی!
هوش مصنوعی: اگر به سفر مکه و یثرب نروی، چه غمی دارد؟ مهم این است که دروازه‌ی شهر باید از مدنیت و فرهنگ غنی برخوردار باشد!
شعله هرگز نشود جانب پستی مایل
روشنان را نبود میل به دنیای دنی
هوش مصنوعی: شعله همیشه به سمت بالا و روشنایی میل دارد و هرگز به سمت پایین و پستی نمی‌رود. روشنفکران و انسان‌های با اهداف والای خود، هیچ‌گاه به دنیا و مسائل زشت آن تمایل ندارند.
ساده‌دل باش، اگر نور و صفا می‌خواهی
که کم از نقش شود، آب عقیق یمنی
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی در زندگی‌ات روشنی و پاکی داشته باشی، با دل ساده و بی‌آلایش زندگی کن، چون این ویژگی‌ها باعث می‌شود که از زیبایی‌های ظاهری کاسته نشود.
مشکن قدر خود از خنده بی‌جا واعظ
که گشودن لب خود نیست به جز خودشکنی
هوش مصنوعی: به خودت و ارزش وجودیت بی‌احترامی نکن و خنده‌های بی‌جا نزن. چون باز کردن دهان بدون آگاهی و هدف، جز به خود ساییدن و آسیب زدن به خود نمی‌انجامد.