گنجور

شمارهٔ ۷۶ - انتظار قافله

فلک به آل پیمبر سر مجادله دارد
به اهل بیت نبی تا کی این معامله دارد
کنار دجلهٔ کرب و بلا بیا و نظر کن
چه موج ها و چه گرداب های هایله دارد
عزیز فاطمه صد پاره تن فتاده به میدان
هنوز دل، به دل آرام خویش یکدله دارد
به نوک نی سر سلطان دین مقابل زینب
اگر غلط نکنم مهر و مه مقابله دارد
میا راس حسین و تن فتاده به خاکش
خدا گواست که یک چوب نیزه فاصله دارد
زبس دو یده سکینه به راه شام پیاده
دریغ و درد که پایش هزار آبله دارد
ز خیمه گاه سوی قتلگه دود ز چه زینب
بدان که حاجی عشق است و میل هر وله دارد
به شام زینب بی خانمان به کنج خرابه
غمین نشسته و با بخت خویشتن گله دارد
یزید بر لب و دندان شاه عشق، زند چوب
به حیرتم دل زینب چقدر حوصله دارد
گناه حضرت سجاد چیست؟ جرم کدامش
که غل به گردن و بر دست و پای سلسله دارد
مدام فاطمه در کوچه های شهر مدینه
نشسته بر سر راه انتظار قافله دارد
قبول فاطمه افتد گر این مصیبت «ترکی»
به روز بازپسین، باز چشم بر صله دارد

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

فلک به آل پیمبر سر مجادله دارد
به اهل بیت نبی تا کی این معامله دارد
هوش مصنوعی: آسمان با خانواده پیامبر در حال کشمکش و نزاع است، پس در این جنگ و جدل با اهل بیت تا کی ادامه خواهد داشت؟
کنار دجلهٔ کرب و بلا بیا و نظر کن
چه موج ها و چه گرداب های هایله دارد
هوش مصنوعی: بیایید کنار رود دجله در کربلا، و به تماشا بایستید. ببینید که این آب چقدر مواج و پر از گرداب‌های خطرناک است.
عزیز فاطمه صد پاره تن فتاده به میدان
هنوز دل، به دل آرام خویش یکدله دارد
هوش مصنوعی: محبوب فاطمه، صد تکه از بدنش در میدان جنگ افتاده است، اما همچنان دلش با دل آرام خودش یکدلی دارد.
به نوک نی سر سلطان دین مقابل زینب
اگر غلط نکنم مهر و مه مقابله دارد
هوش مصنوعی: در این بیت، اشاره شده که در مقابل زینب، سر سلطان دین به مانند نوک نی است و مهر و ماه یکدیگر را مشاهده می‌کنند. این تصویر به نوعی به تقابل و رویارویی شخصیت‌های مختلف اشاره دارد و به زیبایی و قدرت آن‌ها می‌پردازد. در واقع، زیبایی و عظمت زینب با سر سلطان دین در یک مرحله قرار دارد و همچنین به نوعی به روابط میان آن‌ها اشاره می‌کند.
میا راس حسین و تن فتاده به خاکش
خدا گواست که یک چوب نیزه فاصله دارد
هوش مصنوعی: حسین را فراموش نکن و بدان که بدن او بر خاک افتاده است. خداوند گواه است که تنها یک چوب نیزه فاصله میان او و دشمنانش وجود دارد.
زبس دو یده سکینه به راه شام پیاده
دریغ و درد که پایش هزار آبله دارد
هوش مصنوعی: تعداد زیادی از نشانه‌های آرامش و سکینه در مسیر شام وجود دارد، اما افسوس و درد که پای او پر از تاول است.
ز خیمه گاه سوی قتلگه دود ز چه زینب
بدان که حاجی عشق است و میل هر وله دارد
هوش مصنوعی: از خیمه‌گاه به سمت قتلگاه دودی بلند می‌شود. زینب، بدان که عشاق همچون حاجیان در جستجوی وصال هستند و هر کدام تمایل خاصی دارند.
به شام زینب بی خانمان به کنج خرابه
غمین نشسته و با بخت خویشتن گله دارد
هوش مصنوعی: زینب در شام، در گوشه‌ای از خرابه، بدون خانه و در دل غم نشسته و از سرنوشت خود ناراضی است.
یزید بر لب و دندان شاه عشق، زند چوب
به حیرتم دل زینب چقدر حوصله دارد
هوش مصنوعی: یزید به لب و دندان شاه عشق ضربه می‌زند و من حیرانم که دل زینب چقدر صبر و حوصله دارد.
گناه حضرت سجاد چیست؟ جرم کدامش
که غل به گردن و بر دست و پای سلسله دارد
هوش مصنوعی: حضرت سجاد چه گناهی کرده است که باید اینگونه به زنجیر کشیده شود و بر دست و پای او بند بند باشد؟
مدام فاطمه در کوچه های شهر مدینه
نشسته بر سر راه انتظار قافله دارد
هوش مصنوعی: فاطمه همیشه در کوچه‌های شهر مدینه نشسته و منتظر قافله‌ای است.
قبول فاطمه افتد گر این مصیبت «ترکی»
به روز بازپسین، باز چشم بر صله دارد
هوش مصنوعی: اگر فاطمه این مصیبت را بپذیرد، در روز قیامت دوباره چشم به پاداش و جبران دارد.