گنجور

شمارهٔ ۴۱ - قلزم خون

کیست این کشته که در لجهٔ خون غوطه ور است؟
تن پاکش به زمین، سر به سنان، جلوه گر است
کیست این مهر درخشنده و غلطیده به خون؟
کز ستاره به تنش زخم سنان، بیشتر است
کیست این کشته که بی غسل و کفن، خفته به خاک؟
لاله سان بر جگرش داغ، ز مرگ پسر است
کیست این کشته که راسش به سر نوک سنان؟
از عطش لعل لبش خشک، ولی دیده تر است
کیست این کشته که افتاده به میدان بلا؟
همچو ماهی به دل قلزم خون غوطه ور است
کیست این کشته که در کوفه سر انور او؟
گاه پنهان به تنور است و، گهی بر شجر است
کیست این کشتهٔ آغشته به خون در مقتل؟
که به سوز عطش افتاده به جانش شرر است
کیست این کشته که در ماتم او زینب را؟
اشک بر صفحهٔ رخسار، روان چون گهر است
کیست این کشتهٔ عریان که به هر انجمنی؟
از غمش «ترکی» بی برگ و نوا نوحه گر است
به اله این کشتهٔ مجروح حسین است حسین
این به خون غرقهٔ مذبوح حسین است حسین

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کیست این کشته که در لجهٔ خون غوطه ور است؟
تن پاکش به زمین، سر به سنان، جلوه گر است
هوش مصنوعی: این کیست که در موج‌های خونی غرق شده است؟ بدن پاکش روی زمین قرار دارد، اما سرش بر فراز نیزه‌ها نمایان است.
کیست این مهر درخشنده و غلطیده به خون؟
کز ستاره به تنش زخم سنان، بیشتر است
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف شخصی می‌پردازد که چهره‌اش درخشان و جذاب است، اما در عین حال به خاطر خون، حالتی غم‌انگیز و سیاه به خود گرفته است. این فرد با وجود زخم‌ها و مشکلات، جذابیتش از ستارگان بیشتر است. به طور کلی، این تصویر بیانگر تضاد بین زیبایی و درد در زندگی انسان‌هاست.
کیست این کشته که بی غسل و کفن، خفته به خاک؟
لاله سان بر جگرش داغ، ز مرگ پسر است
هوش مصنوعی: کیست این شخص که بدون غسل و کفن، در خاک آرامیده است؟ مانند لاله، بر دلش رد داغی مانده که نشانهٔ مرگ فرزندش است.
کیست این کشته که راسش به سر نوک سنان؟
از عطش لعل لبش خشک، ولی دیده تر است
هوش مصنوعی: کیست این کسی که سرش روی نوک نیزه است؟ لبانش از تشنگی خشک شده، اما چشمانش هنوز پر از اشک هستند.
کیست این کشته که افتاده به میدان بلا؟
همچو ماهی به دل قلزم خون غوطه ور است
هوش مصنوعی: چه کسی است که در میدان جنگ به خاک افتاده؟ او مانند ماهی در دریای خون غرق شده است.
کیست این کشته که در کوفه سر انور او؟
گاه پنهان به تنور است و، گهی بر شجر است
هوش مصنوعی: کیست این کسی که در کوفه به قتل رسیده است و سرش در میان مردم مشهور است؟ گاهی در دل خاک پنهان است و گاهی بر درختان دیده می‌شود.
کیست این کشتهٔ آغشته به خون در مقتل؟
که به سوز عطش افتاده به جانش شرر است
هوش مصنوعی: کیست این فرد که در میدان جنگ جان باخته و خونش بر زمین ریخته است؟ او به خاطر عطش به شدت می‌سوزد و در وجودش شعله‌ای از درد و رنج زبانه می‌کشد.
کیست این کشته که در ماتم او زینب را؟
اشک بر صفحهٔ رخسار، روان چون گهر است
هوش مصنوعی: کیست این فردی که زینب به خاطر او در غم و اندوه به سر می‌برد؟ اشک‌هایش بر چهره‌اش ریخته و مانند مرواریدها جاری است.
کیست این کشتهٔ عریان که به هر انجمنی؟
از غمش «ترکی» بی برگ و نوا نوحه گر است
هوش مصنوعی: این شخص عریان و بی‌پنا ه که در هر مجلسی به چشم می‌آید، کیست؟ از غم اوست که «ترکی» بی‌صدا و بی‌حرکت، نوحه می‌خواند.
به اله این کشتهٔ مجروح حسین است حسین
این به خون غرقهٔ مذبوح حسین است حسین
هوش مصنوعی: این شخص که به شدت زخم‌خورده به زمین افتاده، حسین است. این فرد در خون خود غوطه‌ور است و نشان‌دهندهٔ مظلومیت حسین می‌باشد.