گنجور

شمارهٔ ۳۸ - گوهر اشک

رسید موسم ماتم که گریه ساز کنید
فغان و ناله به سبط شه حجاز کنید
شهید کرب و بلا، بی کفن فتاده به خاک
ز اشک غسل دهیدش، بر او نماز کنید
بپا کنید چو بزم عزای شاه شهید
ز دیده ها رگ سیل سرشک، باز کنید
هر آن کسی که به ماتم سرای او نگریست
از او که اهل بکا نیست احتراز کنید
به خون خضاب بود گیسوی علی اکبر
ز آه و ناله بر او قصه را دراز کنید
چو سرو قامت عباس اوفتاده ز پا
نظر دریغ از این پس، به سرو ناز کنید
ز حالت اسرا آگهی اگر خواهید
دمی خیال شترهای بی جهاز کنید
سکینه طفل یتیم حسین آزرده است
نوازش دل آن طفل دلنواز کنید
ز دیده گوهر اشکی به چهره افشانید
به صد نیاز، به کرب و بلا نیاز کنید
کنید یاد به رحمت روان «ترکی» را
چو عزم خواندن این نظم جانگداز کنید

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

رسید موسم ماتم که گریه ساز کنید
فغان و ناله به سبط شه حجاز کنید
هوش مصنوعی: زمان آن رسیده که سوگ و عزاداری کنیم و برای فرزند پیامبر اسلام ناله و فریاد سر بدهیم.
شهید کرب و بلا، بی کفن فتاده به خاک
ز اشک غسل دهیدش، بر او نماز کنید
هوش مصنوعی: شهید کربلا، بدون کفن به زمین افتاده است. با اشک‌های خود او را غسل دهید و بر او نماز بگذارید.
بپا کنید چو بزم عزای شاه شهید
ز دیده ها رگ سیل سرشک، باز کنید
هوش مصنوعی: مراقب باشید که مانند مجلس سوگواری برای پادشاه شهید باشید، چشمانتان را از اشک پر کنید و اجازه دهید که سیلاب اشک‌تان سرازیر شود.
هر آن کسی که به ماتم سرای او نگریست
از او که اهل بکا نیست احتراز کنید
هوش مصنوعی: هر کسی که به محفل غم و اندوه او نگاه کند، از کسی که اهل گریه و زاری نیست، دوری کند.
به خون خضاب بود گیسوی علی اکبر
ز آه و ناله بر او قصه را دراز کنید
هوش مصنوعی: موهای علی اکبر به خون آغشته شده است و از درد و ناله، داستان او را طولانی‌تر بیان کنید.
چو سرو قامت عباس اوفتاده ز پا
نظر دریغ از این پس، به سرو ناز کنید
هوش مصنوعی: عباس به دلیل بلندی قامتش مانند سرو، اکنون که به زمین افتاده، بسیار قابل تاسف است. از این پس، به قد و بالای او با توجه و احترام بیشتری نگاه کنید.
ز حالت اسرا آگهی اگر خواهید
دمی خیال شترهای بی جهاز کنید
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهید از حال اسرای در بند باخبر شوید، لحظه‌ای به فکر شترهای بی‌بار و بی‌جهاز بنشینید.
سکینه طفل یتیم حسین آزرده است
نوازش دل آن طفل دلنواز کنید
هوش مصنوعی: دل‌تنگی و ناراحتی طفل یتیم حسین را حس کنید و با محبت و نوازش، دل او را شاد کنید.
ز دیده گوهر اشکی به چهره افشانید
به صد نیاز، به کرب و بلا نیاز کنید
هوش مصنوعی: آن گاه که چشمانش از اشک پر می‌شود و آن اشک را بر چهره‌اش می‌ریزد، با تمام دل تقاضا می‌کند که در کرب و بلا، نیازمندی‌اش را برآورده کنند.
کنید یاد به رحمت روان «ترکی» را
چو عزم خواندن این نظم جانگداز کنید
هوش مصنوعی: به یاد رحمتی که برای روح «ترکی» است، وقتی تصمیم به خواندن این نظم دل‌خراش می‌گیرید، توجه کنید.