گنجور

شمارهٔ ۳۲ - واقعهٔ کربلا

یاران مگر حسین ولی خدا نبود؟
یا یادگار فاطمه و مرتضی نبود؟
تا روزگار چید به گیتی اساس ظلم
ظلمی چو ظلم واقعهٔ کربلا نبود
از بی کسی نهاد سر خود به روی خاک
شاهی که غیر دامن زهراش جا نبود
یحیی سرش بریده شد از خنجر جفا
اما ز کین، بریده سرش از قفا نبود
ایوب صبر کرد به رنج و محن ولی
صبرش چو صبر سید سجاد ما نبود
سوزد دلم به حالت بیمار کربلا
کو را به غیر اشک، دوا و غذا نبود
در راه شام زینب محنت رسیده را
دردی بدتر ز گم شدن طفل ها نبود
«ترکی» ز دیده خون بفشان بهر کشته ای
کورا کفن به بر، به جز از بوریا نبود

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یاران مگر حسین ولی خدا نبود؟
یا یادگار فاطمه و مرتضی نبود؟
هوش مصنوعی: آیا دوستان نمی‌دانند که حسین، ولی خدا بود؟ یا اینکه او یادگار فاطمه و علی (مرتضی) نبود؟
تا روزگار چید به گیتی اساس ظلم
ظلمی چو ظلم واقعهٔ کربلا نبود
هوش مصنوعی: تا زمانی که شرایط حاکم بر دنیا همچنان به گونه‌ای باشد که ظلم و ستم وجود داشته باشد، مانند ظلمی که در واقعهٔ کربلا رخ داد، همچنان هیچ ظلمی به اندازهٔ آن نمی‌تواند باشد.
از بی کسی نهاد سر خود به روی خاک
شاهی که غیر دامن زهراش جا نبود
هوش مصنوعی: در میان تنهایی و بی‌کسی، سر خود را به خاک گذاشتم؛ زیرا جز دامن زهرا، به هیچ چیز دیگری پناه نداشتم.
یحیی سرش بریده شد از خنجر جفا
اما ز کین، بریده سرش از قفا نبود
هوش مصنوعی: یحیی به خاطر ظلم و ستم، سرش بریده شد، اما او همچنان در دلش از کینه و دشمنی، برش نداشت.
ایوب صبر کرد به رنج و محن ولی
صبرش چو صبر سید سجاد ما نبود
هوش مصنوعی: ایوب در برابر سختی‌ها و دردها صبر زیادی کرد، اما صبر او به اندازه صبر امام سجاد نبود.
سوزد دلم به حالت بیمار کربلا
کو را به غیر اشک، دوا و غذا نبود
هوش مصنوعی: دل من به خاطر حال وصیت‌شدگان کربلا می‌سوزد، که جز اشک قادر به تسکین درد و دردناکیشان نیست.
در راه شام زینب محنت رسیده را
دردی بدتر ز گم شدن طفل ها نبود
هوش مصنوعی: زینب در مسیر شام با مصائب و دردهای زیادی مواجه شده بود، که هیچ کدام به اندازه‌ی گم کردن کودکانش ناراحت کننده نبود.
«ترکی» ز دیده خون بفشان بهر کشته ای
کورا کفن به بر، به جز از بوریا نبود
هوش مصنوعی: این بیت به تصویر کشیدن حالت دلتنگی و عزاداری برای یکی از عزیزان است. شاعر به این نکته اشاره می‌کند که سرنوشت آن شخص چون انسانی کور و بی‌خبر بوده و تنها ،کفن او از پارچه‌ای ساده و معمولی است. در واقع، شاعر احساس می‌کند که در غم از دست دادن آن فرد، تمام عواطف و احساساتش تحت تأثیر قرار گرفته است.