گنجور

شمارهٔ ۳۰ - قره العین نبی

زیر خنجر شه دین، گر ندهد سر چکند؟
حنجر نازک او با دم خنجر چکند؟
عرصهٔ شام پر از لشگر شام است و عراق
شه دین یک تنه با این همه لشگر چکند
به اسیری به سوی شام رود زینب لیک
با تن ناشده مدفون برادر چکند؟
با دل خستهٔ کلثوم ندانم یا رب
غم بی دستی عباس دلاور چکند؟
خود گرفتم که سکینه شود از گریه خموش
با جفا و ستم شمر ستمگر چکند؟
گر کند صبر به بیماری خود زین عباد
با غل و جامعه آن سید و سرور چکند؟
گیرم از شام، اسیران به وطن برگردند
لیک لیلا به فراق علی اکبر چکند؟
سر خونین حسین از وسط طشت طلا
با سر چوب یزید و می ساغر چکند؟
قره العین نبی را زجفا کشت یزید
زین عمل، روز جزا در بر داور چکند؟
نظم چون آتش «ترکی» که دل عالم سوخت
عجب اینجاست که با خامه و دفتر چکند؟
گر نباشد به سرش سایهٔ الطاف حسین
با دل سوخته در گرمی محشر چکند؟

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زیر خنجر شه دین، گر ندهد سر چکند؟
حنجر نازک او با دم خنجر چکند؟
هوش مصنوعی: اگر انسان زیر تیغ و خطر قرار گیرد و جان سالم به در نبرد، چه فایده‌ای دارد؟ در این شرایط، لطافت و fragility وجودش با خطرات چطور سازگار خواهد بود؟
عرصهٔ شام پر از لشگر شام است و عراق
شه دین یک تنه با این همه لشگر چکند
هوش مصنوعی: شام در حال حاضر پر از نیروهای نظامی است و در برابر این همه نیروی شام، عراق که به عنوان مرکز دین شناخته می‌شود، به تنهایی چه کار می‌تواند بکند؟
به اسیری به سوی شام رود زینب لیک
با تن ناشده مدفون برادر چکند؟
هوش مصنوعی: زینب به اسارت به سوی شام می‌رود، اما در دلش غم و درد برادرش را دارد که با بدن ناتوان و دفن‌نشده‌اش باقی مانده است.
با دل خستهٔ کلثوم ندانم یا رب
غم بی دستی عباس دلاور چکند؟
هوش مصنوعی: نمی‌دانم بار گران غم کلثوم با دل شکسته‌اش چگونه بر دوش عباس دلاور بی‌دست خواهد بود.
خود گرفتم که سکینه شود از گریه خموش
با جفا و ستم شمر ستمگر چکند؟
هوش مصنوعی: من خودم را کنترل کردم تا سکینه و آرامش پیدا کنم و از گریه کردن خاموش بمانم، اما با ظلم و ستم شمر چه باید کرد؟
گر کند صبر به بیماری خود زین عباد
با غل و جامعه آن سید و سرور چکند؟
هوش مصنوعی: اگر صبر کند بر درد و بیماری خود، از حالتی که در آن غل و زنجیر و لباس مجلسی آن آقا و سرور است، چه خواهد کرد؟
گیرم از شام، اسیران به وطن برگردند
لیک لیلا به فراق علی اکبر چکند؟
هوش مصنوعی: حتی اگر همه اسیران از شام به وطنشان برگردند، آیا لیلا می‌تواند دوری علی اکبر را تحمل کند؟
سر خونین حسین از وسط طشت طلا
با سر چوب یزید و می ساغر چکند؟
هوش مصنوعی: سر خونین حسین در میان ظرف طلایی قرار گرفته و به وسیله سر چوبی یزید و با ظرف مشروب، بی‌احترامی می‌شود. این تصویر به وضوح بیانگر ظلم و بی‌اعتنایی به مقام و شخصیت حسین (ع) است.
قره العین نبی را زجفا کشت یزید
زین عمل، روز جزا در بر داور چکند؟
هوش مصنوعی: یزید با ظلم و ستم خود، عزیزترین و محبوب‌ترین فرد را به قتل رساند. در روز قیامت، چه عذری برای این کارش خواهد داشت و چگونه با داور عالم روبه‌رو خواهد شد؟
نظم چون آتش «ترکی» که دل عالم سوخت
عجب اینجاست که با خامه و دفتر چکند؟
هوش مصنوعی: نظم، همانند آتش «ترکی» که دل‌های مردم را می‌سوزاند، جالب اینجاست که با مداد و کاغذ چه کار می‌توان کرد؟
گر نباشد به سرش سایهٔ الطاف حسین
با دل سوخته در گرمی محشر چکند؟
هوش مصنوعی: اگر در روز قیامت سایه‌ی رحمت حسین بر سر کسی نباشد، دل‌های آتش‌گرفته چه حالتی خواهند داشت؟