ترکی شیرازیشمارهٔ ۲۱ - آب فرات
آی آب فرات! از چه گل آلود روانی؟
شرمنده مگر از عطش تشنه لبانی
خوش طمع تر از شربت قندی تو از آن رو
همسایه تو با مدفن شیرین دهنانی
کوثر به جنان است و تو در کرب و بلایی
بهتر ز جنان کرب و بلا تو به از آنی
چون ریخته در پای تو خون شه عطشان
دانم به یقن، سرخ و گل آلود از آنی
پهلوی تو شد سینهٔ فرزند نبی چاک
زان روست که با سینه به هر سمت روانی
تو مهریهٔ فاطمه ام النقبابی
از سایر انهار تو مشهور جهانی
دردا که نکرد از تو لبی سبط نبی تر
جان داد و ندادش ز ستم شمر، امانی
«ترکی » به تو عاشق بود ای آب روان بخش!
شک نیست که معشوق به صاحب نظرانی
شمارهٔ ۲۰ - علمدار سپاه: چرا افتاده ای، ای قهرمان شیر گیر من؟!شمارهٔ ۲۲ - آفتاب برج امانت: باران مگر به کرب وبلا قحط آب بود
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آی آب فرات! از چه گل آلود روانی؟
شرمنده مگر از عطش تشنه لبانی
هوش مصنوعی: ای آب فرات! چرا گل آلود و کدر شده‌ای؟ آیا از اینکه لب‌های تشنه‌ای را سیراب نمی‌کنی، خجالت‌زده‌ای؟
خوش طمع تر از شربت قندی تو از آن رو
همسایه تو با مدفن شیرین دهنانی
هوش مصنوعی: بیت به نوعی به اهمیت و جذابیت شیرینی و طعم دلچسب اشاره دارد. شخصی به شربتی بسیار خوشمزه و شیرین اشاره می‌کند و در عین حال به همسایه‌ای که از این شیرینی بهره‌مند است، اشاره می‌کند. در واقع، این مضمون نشاندهنده‌ی لذت و جذابیت غذاهای خوشمزه و تأثیری است که بر اطرافیان می‌گذارد.
کوثر به جنان است و تو در کرب و بلایی
بهتر ز جنان کرب و بلا تو به از آنی
هوش مصنوعی: کوثر در بهشت است، اما تو در کربلا و بلا، بهتر از بهشت هستی. تو ارزشمندی که از بهشت هم بالاتر هستی.
چون ریخته در پای تو خون شه عطشان
دانم به یقن، سرخ و گل آلود از آنی
هوش مصنوعی: چون خون شاه تشنه به پای تو ریخته شده، یقین دارم که زمین از آن سرخ و گل آلود است.
پهلوی تو شد سینهٔ فرزند نبی چاک
زان روست که با سینه به هر سمت روانی
هوش مصنوعی: در برابر تو دل فرزند پیامبر پاره شده است، چرا که او با دلش به هر سو حرکت می‌کند.
تو مهریهٔ فاطمه ام النقبابی
از سایر انهار تو مشهور جهانی
هوش مصنوعی: تو همچون مهریهٔ فاطمه، عروس برتر و محبوبی هستی که از سایر آب‌ها و جوی‌ها، مشهورتر و شناخته‌شده‌تر هستی.
دردا که نکرد از تو لبی سبط نبی تر
جان داد و ندادش ز ستم شمر، امانی
هوش مصنوعی: آه، چه اندوهی که فرزند پیغمبر به خاطر ظلم شمر جان خود را فدای کرد و هیچ‌گونه پناهی از او نیافت.
«ترکی » به تو عاشق بود ای آب روان بخش!
شک نیست که معشوق به صاحب نظرانی
هوش مصنوعی: عشق «ترکی» به تو، ای آب زلال و بخشنده، غیرقابل انکار است و شکی نیست که محبوب به افراد آگاه و صاحب نظر تعلق دارد.