گنجور

شمارهٔ ۶۷ - مینای عشق

ساقی سیمین عذار، خیز و صراحی بیار
از دو سه جام شراب، ریز به جامم شرار
باده برد زنگ غم، از دل پیر و جوان
خاصه به فصل بهار، خاصه ز دست نگار
باده غم از دل برد، باده نشاط آورد
باده کند مرده را زنده دل و هوشیار
مرده دل است آنکه نیست زنده به مینای عشق
زنده دل مرده را زنده مخوان زینهار
از می عشق حبیب، هر که دلش زنده نیست
مردهٔ صرفش شمار، رو به مزارش به زار
مقصد از این باده چیست؟ ساقی این باده کیست؟
گر تو ندانی بدان، گوش به حرفم بدار
مقصد از این باده است حب خدا و رسول
ساقی این باده است حیدر دلدل سوار
«ترکی» از این باده به هست تو را گر سراغ
خیز و بیاور بده، خیز و بیا و بیار

اطلاعات

وزن: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ساقی سیمین عذار، خیز و صراحی بیار
از دو سه جام شراب، ریز به جامم شرار
هوش مصنوعی: ای ساقی با چهره زیبا، برخیز و آن پیاله را بیاور. از دو یا سه جام شراب بریز در جام من و شعله‌ای از آن برافروز.
باده برد زنگ غم، از دل پیر و جوان
خاصه به فصل بهار، خاصه ز دست نگار
هوش مصنوعی: نوشیدنی غم و غصه را از دل همه، چه جوان و چه پیر، می‌زداید، به ویژه در فصل بهار و به خاطر زیبایی معشوق.
باده غم از دل برد، باده نشاط آورد
باده کند مرده را زنده دل و هوشیار
هوش مصنوعی: شراب غم را از دل می‌زداید و شادابی به ارمغان می‌آورد. این نوشیدنی می‌تواند فردی را که احساس مردگی می‌کند، دوباره زنده و هوشیار کند.
مرده دل است آنکه نیست زنده به مینای عشق
زنده دل مرده را زنده مخوان زینهار
هوش مصنوعی: کسی که در دلش عشق و زندگی نیست، حقیقتاً مرده است. اما آن که به عشق زنده است، حتی اگر به ظاهر مرده به نظر برسد، نباید او را مرده نامید. مراقب باش که این اشتباه را نکنی.
از می عشق حبیب، هر که دلش زنده نیست
مردهٔ صرفش شمار، رو به مزارش به زار
هوش مصنوعی: هر که دلش زنده نیست و عشق محبوب را درک نمی‌کند، همچون مرده‌ای ساده است. برای او بهتر است که به قبرستان برود و در کنار مردگان باشد.
مقصد از این باده چیست؟ ساقی این باده کیست؟
گر تو ندانی بدان، گوش به حرفم بدار
هوش مصنوعی: این نوشیدنی چه هدفی دارد؟ و ساقی آن کیست؟ اگر تو این را نمی‌دانی، به سخنان من گوش کن.
مقصد از این باده است حب خدا و رسول
ساقی این باده است حیدر دلدل سوار
هوش مصنوعی: هدف از این نوشیدنی عشق به خدا و پیامبر است و کسی که این نوشیدنی را می‌ریزد، علی (حیدر) است که در میدان عشق و دلدادگی حضور دارد.
«ترکی» از این باده به هست تو را گر سراغ
خیز و بیاور بده، خیز و بیا و بیار
هوش مصنوعی: به یاد باده‌ای که نوشیده‌ای، اگر به حال خودت نگاه کنی، ببین که چقدر در آن غرق هستی. از جایت بلند شو و بیا، و از این حال مستی بهره‌برداری کن.