گنجور

شمارهٔ ۵۴ - پسر سلمانی

رومه سوزک مژه میکنی از نادانی
ای بهر کندن و هر سوختنی ارزانی
جان کن ای کور جگر سوز و سخن نیکو گوی
مژه وارونه چه کردند ترا میدانی
مژه بر هم نزنی شب ز غم هجران را
چو مژه نبود اگر زود رهی نتوانی
موی بینی نکنی لیکن موی مژه را
از برون می بکنی تاز درون بنشانی
پوستین سازی مردیده خود را با ما
بایدی نفسرد ار هیچ به صحرا مانی
خبرت هست که در شهر بخارا سی سال
خرزه خوردی سبکی خرزه با سوهانی
به سمرقند اگر چند کنون جهد کنی
به سلامت نجهی از پسر سلمانی

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

رومه سوزک مژه میکنی از نادانی
ای بهر کندن و هر سوختنی ارزانی
هوش مصنوعی: تو از روی نادانی به سوزاندن مژه‌ات می‌پردازی، در حالی که هر آتش‌سوزی به خودی خود ارزشی ندارد.
جان کن ای کور جگر سوز و سخن نیکو گوی
مژه وارونه چه کردند ترا میدانی
هوش مصنوعی: ای جان، تو که مانند جگر سوزی هستی، تلاش کن و سخنان خوب بگو. آیا میدانی که با تو چه کردند که مانند مژه‌ای وارونه شده‌ای؟
مژه بر هم نزنی شب ز غم هجران را
چو مژه نبود اگر زود رهی نتوانی
هوش مصنوعی: شب را به سختی و با غم فراق می‌گذرانم، و اگر نتوانی به سرعت از این وضعیت خارج شوی، پس مثل مژه‌ای که پلک نمی‌زند، نمی‌توانی به سادگی رهایی پیدا کنی.
موی بینی نکنی لیکن موی مژه را
از برون می بکنی تاز درون بنشانی
هوش مصنوعی: اگرچه به موهای بینی دست نمی‌زنی، اما موهای مژه را از خارج می‌چینی تا زیبایی بیشتری به چشمانت ببخشایی.
پوستین سازی مردیده خود را با ما
بایدی نفسرد ار هیچ به صحرا مانی
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که باید از زندگی و تجربیات گذشته خود درس بگیریم و به جای ناراحتی و حسرت، در پی استفاده از آن‌ها برای رشد و پیشرفت باشیم. زندگی همیشه چالش‌هایی دارد و ما باید یاد بگیریم چگونه با آن‌ها کنار بیاییم و در مسیر مثبت حرکت کنیم، حتی اگر در جاهایی احساس تنهایی یا سردرگمی کنیم.
خبرت هست که در شهر بخارا سی سال
خرزه خوردی سبکی خرزه با سوهانی
هوش مصنوعی: میدانی که در شهر بخارا، سی سال به کار سخت و بی‌فایده مشغول بودی، و این سبب شده که احساس سبکی و بی‌اهمیتی کنی.
به سمرقند اگر چند کنون جهد کنی
به سلامت نجهی از پسر سلمانی
هوش مصنوعی: اگر چه به سمرقند سفر کنی و تلاش زیادی هم بگویی، اما از دست پسر سلمانی نجات پیدا نخواهی کرد.