هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که شخصی ویژگی‌هایی دارد که مشخص نیست چرا این ویژگی‌ها به آن صورت وجود دارند. همچنین به نوعی رفتار یا عمل او اشاره می‌کند که در نهایت ارزیابی درستی از آن نمی‌توان داشت. به عبارتی، شاعر به دنبال درک و تحلیل ویژگی‌ها و اعمال فرد است، اما به نتیجه‌ای نمی‌رسد و آن‌ها برایش مبهم و پیچیده به نظر می‌آیند.

هوش مصنوعی: در هلی و هشتی، به دور و بر خود نگاه کن و فکر کن، ای سرچشمه‌ی تمام زشتی‌ها، این چه خصیصه‌ای است که داری؟

هوش مصنوعی: برو به باغ و درختان بگرد و از حال خود غافل مشو، از مواد حرام برحذر باش. ای آنکه شکسته دل هستی، در اینجا چه چیز خوشی و سرزندگی وجود دارد؟

هوش مصنوعی: بسیار به آنچه که به دیگران می‌دهی، اهمیت می‌دهی، اما از این نکته غافل هستی که در نهایت نتیجه‌اش چه چالش‌هایی برای تو به همراه خواهد داشت.

هوش مصنوعی: در باغ، کفت حمدان درختی را کاشت که به نظر می‌رسد، ای دختر دربان، این درخت چه نوع درختی است؟

هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به تضاد و تناقض اشاره دارد. فردی با اشاره به ناتوانی یا ضعف دیگری، به نقد او پرداخته و می‌گوید که در میان تمام مشکلات و کمبودهایی که وجود دارد، به نظر می‌رسد که یکی از این مشکلات، همان رفتار ناپسند و معتاد به چیزهای بیهوده است. این نکته نشان‌دهنده ناکامی و حیرت نسبت به وضعیتی است که فردی در آن قرار دارد.

هوش مصنوعی: تو هر روز از من سوال می‌کنی، که چرا دو پانزده می‌شود سی. ای کاش بره طوسی را می‌دیدی! حالا این سوال چرا پیش آمده؟

هوش مصنوعی: هیچ‌کس را مانند تو ندیدم که با بزرگواری و بخشندگی‌اش، به دیگران کمک کند. اما این ویژگی‌های نیکو چه چیزی در تو نهفته است که این‌چنین جَلّایی دارد؟

هوش مصنوعی: بگو تا من ریشم را بزنم، تا دوباره جوانه بزنم. تو هم بر روی موهایت ریختن کن، آخر این چه نوع مویی است؟

هوش مصنوعی: تو مثل چوبی هستی که به خوبی سمباده خورده شده و در عین حال چیزی در درونت سنگینی می‌کند. واقعا چه چیزی در تو هست که این‌قدر عجیب به نظر می‌رسد؟

هوش مصنوعی: اگر به دل تو بی‌اعتنا باشم، در عوض دل خود را به رنج می‌اندازم. پس چه دلیلی برای این ناراحتی وجود دارد؟ آخر این وضعیت چیست؟

هوش مصنوعی: ای کسی که خالک را باخته‌ای، و ای کسی که دو الک را فراموش کرده‌ای، و ای کسی که سفال را برده‌ای، آخر این سفال که در دست داری، چه چیزی است؟

هوش مصنوعی: این بیت به شکایت فردی اشاره دارد که نگران رفتار یا وضعیت خاله خود است. او از او می‌خواهد که به خود بیاید و از نگرانیش صحبت می‌کند. او به صورت کنایه‌آمیز به کم‌اهمیتی موضوع شوال (شهر قمری) اشاره می‌کند و می‌پرسد که چرا این‌قدر برایش مهم است. در کل، این بیان به نوعی از ناامیدی و سردرگمی در روابط خانوادگی اشاره دارد.

هوش مصنوعی: این عالم چقدر کم پیدا شده است کسی مثل تو، همچنان که شعر سنایی کمتر شنیده می‌شود. در واقع، چه زیبایی در وجود تو نهفته است!