هوش مصنوعی: نظامی اگرچه به مرگ رفته، اما تصور می‌کنم به خاطر شعرها و سرایش‌هایش همچنان زنده است و من به او احترام می‌گذارم و به نظم و آثارش اهمیت می‌دهم.

هوش مصنوعی: اگه کسی نمیره و من برایش سوگواری کنم، چه فایده‌ای دارد وقتی که او نمی‌شنود حرف‌هایم را؟

هوش مصنوعی: من در دل خود مرثیتی زیبا برای او بیان می‌کنم، به گونه‌ای که آرزو کنم او به مرگ نزدیک شود.

هوش مصنوعی: از شعر اندوهناک من توقع دارم که به آرزویم دست یابم و به مجلس آن کس که دارای قامت بلند است، برسم.

هوش مصنوعی: بهتر است آن زن روسپی، همچون سگی که به مرگ دیگر سگ‌ها می‌میرد، بمیرد، حتی اگر ادعا کند که می‌تواند با شیر نر مبارزه کند.

هوش مصنوعی: از آنجا که دیدن چهره‌اش در خواب و بیداری برایم بسیار سخت و دشوار است، احساس می‌کنم که این مسئله به من فشار می‌آورد.

هوش مصنوعی: در خواب شب اول، به من نشان داده شد که به خاطر صفات کودکانه‌ام، در سختی و عذاب به سر می‌برم.

هوش مصنوعی: فشار سنگین زندگی و مشکلات به‌قدری بر من وارد شده که حتی نمی‌توانم در هنگام مرگ به‌سرعت و با شدت عمل کنم.

هوش مصنوعی: من به سوالات کسی که منکر است، به گونه‌ای پاسخ می‌دهم که او از شدت خجالت و تعجب به خود بپیچد و مثل کسی که از پای مغول‌ها می‌افتد، پایین برود.

هوش مصنوعی: دروغ‌هایم باعث شدند که قوی‌تر شده و به کار خود ادامه دهند و به طرز خاصی رفتار کنند.

هوش مصنوعی: بر دوش قواد من بار سنگینی انداختند و موی خود را بر گردن آن استاد بازارم گذاشته‌اند.

هوش مصنوعی: از قبر تا لب دوزخ، طنابی بافتم تا بار گناه‌های فراوانم را به آن ببندم.

هوش مصنوعی: سپس یک قدم دیگر برداشتم، اما چون قدرت نداشتم، به جایی افتادم که به دوزخ شبیه بود و احساس کردم که دیگر نمی‌توانم برگردم.

هوش مصنوعی: از آن دروغی که در مورد خداحافظی با خودم گفتم، غم و رنج و محبت و مراقبت من بیشتر شده است.

هوش مصنوعی: مانند سگی که زخم‌هایی به پوزه‌اش می‌زنند، مرا نیز مورد حمله و آزار قرار دادند، اما آن سگ به من حمله نکرد، زیرا من بسیار با ارزش و نفیس هستم.

هوش مصنوعی: از آن دروغی که گفتم که من از خاندان سامانم، هیچ کس از آن خاندان یار من نیست.

هوش مصنوعی: وقتی بارنامه سامانیان را نمی‌خرند، معلوم می‌شود که اوضاع و احوال من در هم ریخته و رفت و آمدم دچار مشکل شده است.

هوش مصنوعی: از کسی که گفتم، کوه خسک از آن من است، به خاطر چوبی که در دستانش داشت، تصمیم گرفتم آن را بردارم.

هوش مصنوعی: تمام چیزهایی که کوه از سنگ و خاک داشت، بر سر من فرود آمدند و هیچ‌یک از اینها نمی‌تواند بر کار من تأثیری بگذارد.

هوش مصنوعی: هزاران تکه هیزم از کوه به زمین ریخته شده و انباری از آن ساخته‌اند، اما من خودم در دل این انبار هستم.

هوش مصنوعی: مانند دانه‌ای که در آتش قرار دارد، من نیز در بی‌نهایت درد و رنج، به شکل بند و زنجیر در میان آتش گرفتار شده‌ام.

هوش مصنوعی: هیچ‌کس از محل تو به یاد نمی‌آورد، نه میوه‌ای به دست می‌آورد و نه یخی باقی‌مانده است. به نظر می‌رسد که همه چیز تمام شده است.

هوش مصنوعی: آیا ممکن است که این افراد از یخ و میوه‌های خاصی خورده‌اند که به این صورت رفتار می‌کنند؟ من هم در این جمعیت، مردی شجاع و با عرضه هستم.

هوش مصنوعی: به جای خوردن میوه و چیزهای تازه، من از قوم و دوستانم لذت می‌برم و بجای سبزیجات و گل‌ها، خار و آتش را می‌چشم.

هوش مصنوعی: غذای من آتش‌زاست و آزارم می‌دهد، همان‌طور که خارها دردسر می‌آورند. اگر غذایم از نوع خار باشد، مانند ماری که در غار پنهان شده، زیر فشار قرار خواهم گرفت.

هوش مصنوعی: در اینجا شاعر آرزو دارد که یک خیار از تمام نعمت‌ها داشته باشد تا در کنار تلاش و زحمت، به راحتی از سختی‌ها و مشکلات زندگی رهایی یابد و به دور از دردسرها و سرماخوردگی‌ها باشد.

هوش مصنوعی: به سمت کوه می‌روم و مانند یک سواره می‌کوشم تا به بالای آن برسم، گویی بر دوش مرکبان آزاد و تندرو نشسته‌ام.

هوش مصنوعی: از مقام و جایگاه رفیع خود دور افتادم و اکنون به خاطر دو درد بزرگ که به من رسیده است، در حال گریه و ناله هستم.

هوش مصنوعی: متن به موضوع حسرت و افسوس اشاره دارد. گویا گوینده از ارزش‌ها و امکانات خود در دنیای مادی سخن می‌گوید و به مرور زمان یا شرایط موجود، به یاد می‌آورد که چگونه این موارد برای او کم‌رنگ شده‌اند. او به نوعی حسرت به دل دارد که نکند آنچه که به دست آورده، به آسانی از دست برود یا به ارزش واقعی خود نرسد.

هوش مصنوعی: در اینجا شاعر از سنگینی و سختی زندگی سخن می‌گوید و بیان می‌کند که حسرتش را به دوش زمین نمی‌گذارد، زیرا فراموش نکرده که ممکن است در زندگی با مشکلات و چالش‌هایی از سوی دیگران مواجه شود که سزاوار آن‌ها نیز باشد. به نوعی، او به عظمت و قدرت طبیعت اشاره می‌کند و به سختی‌هایی که ممکن است بر سر راهش بیفتد.

هوش مصنوعی: حسرت می‌خورم به خاطر شهر نشابور و زیبایی‌های باغ‌ها و بستان‌هایش. همچنین افسوس می‌زنم به خاطر شهر بخارا و محله‌های پر از زیبایی‌اش.

هوش مصنوعی: متأسفانه، همسرم نیمی از زیبایی و نیمی از مقام را ندارد و این حسرت به دل من مانده است که خوب می‌دانم مقام و شکوه من تنها به خاطر لباس و ظاهر نیست.

هوش مصنوعی: دریغ از آنکه در مسیرم، مرغ و طاووس و خرچنگ را می‌بینم، در حالی که من خود باری از طلا و دینار را به دوش می‌کشم.

هوش مصنوعی: ای کاش شهر سمرقند و محله خولیکان را می‌توانستم ببینم، زیرا تنها به یاد آن‌ها خواب می‌بینم و در بیداری، این آرزو در دلم باقی مانده است.

هوش مصنوعی: حسرت می‌خورم که سیدتکین به من نزدیک می‌شود، هرچند که او می‌گوید از خویش بودن با من بیزار است.

هوش مصنوعی: ای کاش افرادی که در زندگی مانند نوکر شدند، به خیال خودشان با هوش و زیرک به نظر برسند؛ در حالی که من از آن‌ها برتری دارم و ارزش بیشتری را در خودم می‌بینم.

هوش مصنوعی: متأسفانه، دفتر شعرهای من حاوی اشعار ناخوشایند است و نتیجه‌ای که از طبع شادم به دست آورده‌ام، خوب نیست.

هوش مصنوعی: ای حکیم، اگر از خواب خوش بیدار شوی، من را نفرین نکن و از اشعارم ناراحت نباش.

هوش مصنوعی: اگرچه ممکن است در خواب باشم یا بیدار، اما بر شعر و بر نظامی نفرین می‌فرستم.

هوش مصنوعی: یکی از کارهای خوب من این است که آن سگ بدجنس را آزار دهم.

هوش مصنوعی: به خاطر اینکه خداوند بزرگ و برتر است، از او می‌خواهم که جزای اعمال من را به من عطا کند.